Gần đây, nghiên cứu của các nhà khoa học Đại học Y Cao Hùng (Đài Loan) cho thấy, sử dụng đồ nhựa (bát, đĩa nhựa) có chứa melamine để đựng thực phẩm có thể gây hại cho cơ thể.
Theo đó, nhóm nghiên cứu đã thực hiện trên 12 tình nguyện viên, 6 người ăn thức ăn nóng đựng trong các tô bằng nhựa melamine, 6 người khác ăn trong tô sứ. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã phân tích nước tiểu của các tình nguyên viên cho thấy: những người dùng tô nhựa có mức melamine là 8,35 microgram/tô thức ăn, dùng tô sứ là 1,31 microgram/tô.
Theo nhóm nghiên cứu thì kết quả trên chưa đủ chứng minh rằng lượng melamine như vậy là có hại nhưng nếu sử dụng trong thời gian dài và tích tụ đủ số lượng thì melamine có thể gây ra sỏi thận và những bệnh lý về thận khác. Thông tin này được các phương tiện truyền thông đăng tải đã khiến không ít người sợ hãi.
Đồ nhựa độc hại là do cách dùng
Trao đổi với Sức khỏe Gia đình, PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh, ĐH. Bách Khoa, Hà Nội cho biết: Melamine là chất được dùng cho ngành sản xuất nhựa, làm chất keo trong gia công gỗ, dẫn xuất của thuốc trừ sâu… Trên thị trường, thực chất sản phẩm nhựa từ melamine đang được đánh giá là hàng tốt nhất, vì melamine có ngưỡng chịu nhiệt cao hơn nhiều nguyên liệu sản xuất đồ nhựa khác.
Melamine trong nhựa không độc hại nếu được dùng đúng cách, ví dụ như các loại xô chậu đựng nước, các vật dụng bằng nhựa không liên quan đến thực phẩm. Nhưng nếu dùng loại nhựa có melamine để đựng thực phẩm, nhất là thực phẩm nóng, nhiều mỡ, acid thì sẽ gây độc hại. Không chỉ melamine mà trong đồ nhựa còn có nhiều phụ gia khác (chất tạo màu, chất giúp làm dẻo…), nếu dùng đựng đồ nóng hay cho quay trong lò vi sóng có thể khiến các phụ gia này nhiễm vào thực phẩm, gây nhiễm độc mạn tính cho người dùng.
Về nguyên tắc, có những loại đồ nhựa có thể được dùng cho thực phẩm và có những loại không được dùng, điều này đã có trong quy định của Bộ Y tế. Nhà sản xuất sẽ dựa vào những quy định này mà sản xuất ra những đồ dùng bằng nhựa theo đúng chức năng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều người dân còn suy nghĩ rằng, bất cứ đồ nhựa nào cũng có thể đem đựng thực phẩm.
Bởi vậy, họ không quan tâm tới hướng dẫn của nhà sản xuất mà dùng theo cảm tính. Ví như nhiều nhà hàng quán ăn, đựng thức ăn nấu chín trong các thùng nhựa, vốn chỉ được dùng cho đựng nước, đựng đồ khô. Nhiều gia đình cũng tận dụng các thùng nhựa này để muối dưa, cà… Hay các túi đựng làm bằng nhựa tái chế, vốn chỉ để đựng rác thì nhiều người cũng mang ra đựng thức ăn. Nhiệt độ và tính acid của thức ăn khiến đồ nhựa dễ thôi nhiễm ra các chất độc hại.
Tác hại khi dùng đồ nhựa đựng đồ ăn
Hóa chất trong nhựa dẫn đến tăng cân: Nhựa chứa Bisphenol A (BPA), một hợp chất hoạt động như estrogen trong cơ thể con người và liên kết với các estrogen trong cơ thể. Hợp chất này phá vỡ các quy định về trọng lượng cơ thể và thúc đẩy tăng cân và kháng insulin. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phơi nhiễm BPA dẫn tới béo phì và tăng cân. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Lipid đã chỉ ra rằng phơi nhiễm BPA làm tăng số lượng tế bào mỡ trong cơ thể.
Hợp chất có hại xâm nhập vào các loại thực phẩm: Bạn có biết rằng quay thực phẩm đựng trong hộp nhựa trong lò vi sóng không được khuyến khích vì nhựa có khuynh hướng giải phóng hóa chất sau khi được đun nóng không? Khi nhựa tiếp xúc với kích thích tố estrogen bên trong cơ thể, nó làm tăng nguy cơ một số bệnh như bệnh tim, tiểu đường, rối loạn thần kinh, ung thư, rối loạn chức năng tuyến giáp, dị dạng sinh dục và nhiều bệnh khác.
Gây ra vấn đề về sinh sản: Phthalate là một hóa chất độc hại khác được sử dụng để làm cho nhựa dẻo và mềm. Chúng được tìm thấy trong các hộp đựng thực phẩm, sản phẩm làm đẹp, đồ chơi, sơn và rèm tắm. Hóa chất độc hại này có tác động tiêu cực đến khả năng miễn dịch và điều hòa kích thích tố, cả hai đều ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản. Thêm vào đó, BPA có thể dẫn đến sảy thai và gây khó khăn cho phụ nữ thụ thai. Nghiên cứu cũng cho thấy các chất độc được tìm thấy trong nhựa có thể gây dị tật bẩm sinh và các vấn đề phát triển ở trẻ em.
Giải pháp an toàn khi dùng đồ nhựa
Bộ Y tế cũng từng khuyến cáo: Không dùng hộp xốp, hộp nhựa chứa đựng các loại thức ăn, đồ uống nóng trên 1000C, nhất là các loại thức ăn rán có nhiều mỡ đang nóng; không dùng để chứa đựng thức ăn, đồ uống chua (dưa muối, cà muối, nước chanh…); không dùng lò vi sóng để làm nóng thực phẩm chứa trong hộp xốp, hộp nhựa; chỉ dùng sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, hợp vệ sinh an toàn thực phẩm; sử dụng đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất; chỉ dùng một lần, không nên dùng trong thời gian dài.
Muốn phân biệt nhựa tốt xấu, hãy quan sát bằng mắt thường: Loại nhựa tốt thường có độ trong, những góc cạnh và bề mặt của sản phẩm nhẵn nhụi, dễ nổi trên nước. Loại nhựa chất lượng kém thường đục, giòn, sắc cạnh, gồ ghề, sờ vào có cảm giác gợn li ti, nhanh chìm khi thả vào nước. Các loại sản phẩm túi nhựa tốt có độ trong và không có mùi, còn túi nhựa tái chế thường có mùi rất nặng, độ trong không đều và đôi khi có bụi phấn.
Không tái sử dụng chai nhựa đựng nước: Rất nhiều người tưởng rằng chai đựng nước tinh khiết thì sẽ sạch nên dùng lại. Nhưng thực chất chúng thường được làm từ nhựa PET, chỉ đảm bảo cho dùng một lần.
Hạn chế dùng đồ nhựa để quay trong lò vi sóng: Mặc dù nhiều sản phẩm được ghi ngoài nhãn là “microwave-safe" hoặc "microwavable", tức là dùng được trong lò vi sóng, nhưng chúng chỉ đảm bảo rằng sẽ không bị nứt vỡ chứ không đảm bảo sẽ không thôi nhiễm các phụ gia.
Tránh rửa đồ nhựa bằng chất tẩy rửa mạnh hoặc bằng vật dụng có thể gây xước: Vì khi đồ nhựa bị mài mòn, xây xước sẽ khiến các phụ gia thôi nhiễm ra thức ăn hoặc thành chỗ chứa vi khuẩn.
Nên dùng sản phẩm nhựa trắng vì nó sẽ an toàn hơn nhựa màu. Khi chọn nhựa màu, nên soi chúng dưới nắng mặt trời, sản phẩm nào không cho nhìn thấy mặt trời thì thích hợp cho đựng thực phẩm hơn.
Khi chọn đồ nhựa nên nhìn các con số được đặt trong biểu tượng hình tam giác ở đáy hộp. Các loại có đánh số 2 hoặc 4 hoặc 5 là thích hợp cho đựng thực phẩm, chúng ít nguy cơ thôi nhiễm chất độc vào thức ăn.
Thu Hương
Theo tạp chí Sống Khỏe
Chủ đề liên quan: