Nhiều báo cáo khoa học cho thấy các kết quả nghiên cứu đang mở ra những cơ hội mới trong dự phòng và căn bệnh này...
Tat là chữ viết tắt của Transactivator là một gene điều hòa có tác dụng thúc đẩy sự sinh sản của virut HIV. Đây là thành tố rất quan trọng, không có nó thì HIV hoàn toàn không nhân lên được. Thu*c Tat nhắm đến 1 loại protein có tên là HIV-1 Tat, được biết đến với vai trò quan trọng trong việc nhân lên của virut HIV. Loại Thu*c mới tăng cường phản ứng của hệ thống miễn dịch với protein này, có tác dụng “khóa” chúng lại khiến virut HIV không thể sao chép được.
Các nhà vẫn đang tiếp tục nghiên cứu các Thu*c mới để ức chế có hiệu quả sự nhân lên của HIV.
Trung tâm Nghiên cứu AIDS của Viện Y tế quốc gia Ý (ISS) đã công bố kết quả một nghiên cứu được thực hiện tại 8 trung tâm nghiên cứu lâm sàng ở Ý. Sau thử nghiệm đợt 1, 92 tình nguyện viên bước vào dùng Thu*c đợt 2, kéo dài suốt 8 năm. Kết quả cho thấy, việc sử dụng Thu*c ức chế Tat trên các bệnh nhân dùng Thu*c kháng virut (ARV) đã làm giảm đáng kể lượng virut tiềm ẩn so với chỉ bằng ARV đơn thuần.
Nghiên cứu cũng chỉ ra Thu*c ức chế Tat mới khi sử dụng kèm với Thu*c kháng virut truyền thống (ARV) được kỳ vọng sẽ có tác dụng mạnh hơn so với liệu pháp chỉ dùng ARV. Kết quả lâm sàng mới nhất cho thấy bệnh nhân được bằng cả Thu*c kháng ART và Thu*c ức chế Tat đã ghi nhận sự giảm mạnh nồng độ DNA pro-virus trong máu. Tải lượng HIV của tình nguyện viên tham gia giảm hơn 80%, xuống dưới 50 bản sao/ml máu. Đáng chú ý, phản ứng này xảy ra với tốc độ trung bình cao gấp 4 - 7 lần so với quan sát ở những bệnh nhân được bằng liệu pháp ARV bình thường.
Có thể nói, sự ra đời của một loại Thu*c mới mở ra hướng mới và cơ hội mới trong cho người nhiễm HIV. Tuy nhiên, đây mới là nghiên cứu công bố lâm sàng của các nhà khoa học Ý. Từ đây đến khi đưa Thu*c được thử nghiệm thành công ra áp dụng rộng rãi chắc chắn cần có thời gian và về nguyên tắc, những Thu*c mới ra đời có giá thành rất đắt, do vậy, không phải mọi người dễ dàng tiếp cận được ngay. Trong khi chờ cơ hội phát minh và ứng dụng các Thu*c mới và biện pháp mới, người nhiễm HIV cần đến ngay các cơ sở y tế để được ARV kịp thời.
Việc sử dụng Thu*c kháng virut (ARV) để lây nhiễm HIV tức sử dụng Thu*c kháng virut uống hàng ngày ở người chưa nhiễm HIV nhưng có nguy cơ cao lây nhiễm HIV nhằm lây nhiễm HIV mà chúng ta quen gọi là PrEP đã và đang được triển khai tại nhiều nước trên thế giới và Việt Nam hiện đang triển khai tại 11 tỉnh có gánh nặng bệnh tật cao. Đây là loại Thu*c viên chứa 2 loại Thu*c kháng virut. Thu*c dùng đường uống nên khi vào cơ thể, Thu*c hấp thu nhanh và cũng bị đào thải khá nhanh. Để duy trì Thu*c ARV trong máu với một nồng độ đủ ức chế virut, cần phải uống bổ sung hàng ngày, mỗi ngày 1 viên và người dùng có thể ngừng sử dụng Thu*c khi không còn nguy cơ lây nhiễm HIV.
Tại Hội nghị quốc tế về AIDS lần thứ 10, một nhóm nhà khoa học vừa công bố đang thử nghiệm loại Thu*c với tên gọi MK-8591. Về bản chất cũng là Thu*c kháng virut (ARV) để dự phòng trước lây nhiễm HIV (PrEP). Tuy nhiên, nó được thử nghiệm dưới dạng que cấy như dạng que diêm. Khi cấy que có Thu*c này vào dưới da, Thu*c ARV sẽ được giải phóng từ từ và duy trì một nồng độ Thu*c trong máu đủ dự phòng để một người không bị nhiễm HIV.
Đây là một nghiên cứu lâm sàng đang được thử nghiệm. Người ta thử nghiệm sản xuất các loại que cấy có hàm lượng Thu*c khác nhau, từ đó, thời gian có hiệu lực lây nhiễm HIV của que cấy kéo dài khác nhau. Hiện có que cấy thử nghiệm có tác dụng kéo dài 1 năm, sau 1 năm mới cần thay que mới.
Với kết quả này, hy vọng các nhà khoa học có thể tạo ra một cách tiếp cận mới để ngăn chặn HIV một cách hiệu quả và cũng mở ra cho người sử dụng một lựa chọn mới. Thay vì người sử dụng phải uống Thu*c hàng ngày thì người ta chỉ cần cấy 1 que có thể được nhiều tháng hoặc hàng năm.