Amidan là hai hạch bạch huyết nằm ở mỗi bên của mặt sau cổ họng, hoạt động theo cơ thể bảo vệ, giúp ngăn ngừa cơ thể khỏi nhiễm trùng. Khi amidan bị nhiễm trùng, bệnh được gọi là viêm amidan.
Viêm amidan có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường xuất hiện ở trẻ em trong độ tuổi từ mầm non đến trung học. Các triệu chứng của tình trạng viêm này bao gồm đau họng, sưng amidan và sốt.
Tình trạng này dễ lây lan và có thể do nhiều loại vi rút phổ biến gây ra, chẳng hạn như vi khuẩn Streptococcus (gây viêm họng liên cầu khuẩn). Nếu amidan bị viêm do viêm họng liên cầu khuẩn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị.
Amidan là tuyến phòng thủ đầu tiên giúp bạn chống lại bệnh tật. Chúng tạo ra các tế bào máu trắng, giúp cơ thể bạn không bị nhiễm trùng. Amidan chống lại vi khuẩn và vi rút xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng, nhưng chính nó lại dễ trở thành nạn nhân của kẻ xâm lược này.
Viêm amidan có thể do vi rút gây ra, chẳng hạn như cảm lạnh thông thường hoặc do nhiễm khuẩn (thường là viêm họng liên cầu khuẩn). Theo Học viện Bác sĩ Gia đình Hoa Kỳ (AAFP), ước tính khoảng 15-30% trường hợp amidan bị viêm là do vi khuẩn, thường là vi khuẩn Streptococcus.
Vi rút là nguyên nhân phổ biến nhất của tình trạng này. Vi rút Epstein-Barr là thủ phạm thường gặp nhất, nó cũng thường gây ra bệnh bạch cầu đơn nhân.
Trẻ em thường xuyên tiếp xúc gần gũi với nhiều người ở trường học, khiến chúng dễ bị phơi nhiễm nhiều loại vi rút và vi khuẩn khác nhau, đặc biệt là vi trùng gây viêm ở amidan.
Do lối sống: Vệ sinh răng miệng kém, sống ở vùng nhiều khói bụi, ô nhiễm, thường xuyên hút Thu*c lá, ...
Do vi khuẩn, vi rút: H.influenzae, tụ cầu, xoắn khuẩn Vincent, đặc biệt là liên cầu khuẩn nhóm A (St.pyogenes).
Trong những trường hợp hiếm hoi, viêm amidan sẽ làm cổ họng phình to đến mức khó thở. Nếu điều này xảy ra, bạn cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
- Viêm amidan mãn tính: Các đợt kéo dài hơn viêm amidan cấp tính, ngoài ra còn có các triệu chứng như viêm họng mãn tính, hơi thở hôi, các hạch bạch huyết mềm xuất hiện ở cổ, ...
Chẩn đoán liệu amidan có bị viêm hay không được dựa trên bài kiểm tra về thể chất ở khu vực cổ họng. Bác sĩ có thể sẽ cấy trùng cổ họng để tìm ra nguyên nhân gây bệnh bằng cách vuốt khô cuống họng bằng một miếng gạc và gửi nó đến phòng thí nghiệm.
Các trường hợp viêm amidan nghe không cần phải điều trị, đặc biệt nếu nguyên nhân là vi rút (nhất là cảm lạnh) gây bệnh.
- Thu*c kháng sinh: Sẽ được kê đơn để chống lại nhiễm khuẩn. Quan trọng là bạn phải uống đủ liều. Bác sĩ sẽ lên lịch khám để đảm bảo Thu*c có hiệu quả.
- Phẫu thuật cắt amidan: Đây là một thủ thuật rất phổ biến. Tuy nhiên hiện nay phương pháp này chỉ được khuyến cáo cho những người mắc viêm amidan mãn tính hoặc tái phát. Phẫu thuật cũng được chỉ định cho các trường hợp không có phản ứng với Thu*c hoặc khi tình trạng viêm gây ra các biến chứng khác.
- Thu*c giảm đau: Dùng để giảm đau họng, giúp nó mau lành hơn. Một số loại Thu*c giảm đau không kê toa phổ biến là acetaminophen và ibuprofen.
Những ngườu bị viêm amidan mãn tính có thể bị ngưng thở khi ngủ. Điều này xảy ra khi đường hô hấp sưng lên và ngăn người bệnh thở dễ dàng khi ngủ.
Amidan bị nhiễm trùng nặng có thể sẽ lây lan đến các khu vực khác trong cơ thể. Nhiễm trùng cũng có thể khiến mủ tích tụ phía sau amidan.
Nếu một người không uống Thu*c kháng sinh đầy đủ hoặc Thu*c kháng sinh không tiêu diệt được vi khuẩn, có thể người đó sẽ phát triển các biến chứng. Các triệu chứng này bao gồm sốt thấp khớp và viêm cầu thận do poststreptococcal.
Viêm amidan rất dễ lây lan. Để giảm nguy cơ bị viêm amidan, hãy tránh xa những người đang nhiễm trùng.
Hoàng Lan (Dịch từ Healthline)
Chủ đề liên quan:
amidan nguyên nhân viêm amidan viêm amidan viêm amidan cấp viêm amidan có mủ viêm amidan là gì viêm amidan mãn tính viêm amidan nên ăn gì viêm amidan triệu chứng viêm amidan uống thuốc gì