Ảnh minh họa: Tổ Ấm Việt. |
Trước hết, nhằm chẩn đoán nhiễm HIV, theo quy định của Việt Nam là phải tiếnhành bộ 3 xét nghiệm với 3 loại sinh phẩm khác nhau (hiểu đơn giản là ba xét nghiệm khác nhau)cho cùng một mẫu máu. Ba xét nghiệm phải cùng cho kết quả dương tính mới có thể khẳng định chẩnđoán chính xác.
Điều này khác với xét nghiệm sàng lọc HIV vốn chỉ sử dụng một xét nghiệm, mô hìnhnày nhằm loại trừ những trường hợp kết quả âm tính, chứ chưa đủ để khẳng định kết quả chẩnđoán.
Tùy vào điều kiện cụ thể, chức năng của từng cơ sở y tế mà họ có thể cung cấp môhình xét nghiệm sàng lọc (một xét nghiệm) hay xét nghiệm khẳng định (3 xét nghiệm). Chỉ có mộtsố cơ sở y tế mới có chức năng cung cấp xét nghiệm khẳng định, như ở TPHCM có BV Nhiệt đới,Viện Pasteur, Trung tâm y tế dự phòng thành phố và vài bệnh viện tuyến Trung ương.
Các cơ sở y tế khác thường chỉ cung cấp xét nghiệm sàng lọc, nếu có nghi ngờ trênkết quả xét nghiệm này, họ sẽ chuyển mẫu máu sang cơ sở y tế trong hệ thống để làm xét nghiệm khẳngđịnh.
Như vậy, nếu đọc thấy trên kết quả trả cho mình chỉ có một dòng (tương ứng vớimột loại xét nghiệm) thì vẫn chưa thể khẳng định chẩn đoán, em cần làm lại xét nghiệm khẳng định ởcác cơ sở y tế chuyên biệt như Viện Pasteur (thông thường bác sĩ tại cơ sở sàng lọc sẽ hướng dẫnhay chuyển gửi).
Ngược lại, nếu đọc thấy ba dòng, tương ứng với 3 loại xét nghiệm và đều cho cùngkết quả dương tính thì đã có thể khẳng định chẩn đoán "nhiễm HIV". Lúc này, vì mẫu máu đã được thựchiện xét nghiệm tại cơ sở y tế chuyên biệt nên việc xác minh lại bằng xét nghiệm lần 2 là không cầnthiết.
Thông thường, các cơ sở y tế trong hệ thống công lập đều tuân theo quy trình xétnghiệm, chẩn đoán HIV và chuyển gửi sang điều trị ARV ban hành bởi Cục phòng chống HIV/AIDS quốcgia. Theo đó, khi có kết quả dương tính, khách hàng sẽ được tham vấn rõ ràng về nội dung và ý nghĩacủa kết quả, các thông tin cần thiết liên quan đến bệnh và biện pháp phòng tránh lây nhiễm, đồngthời tiến hành thủ tục cấp thẻ xác nhận tình trạng nhiễm nếu khách hàng đồng ý.
Thẻ xác nhận tình trạng nhiễm là một thẻ cứng, có mã vạch, tương ứng với hồ sơ cốđịnh của bệnh nhân sẽđược lưu trữ trong hệ thống bệnh án điện tử.
Sau khi hoàn tất thủ tụccấp thẻ, tùy theo hoàn cảnh cụ thể, bệnh nhân sẽ được chuyển gửi sang cơ sở điều trị ngoại trú(OPC), nhờ vào việc quản lý bệnh án và mã thẻ bằng điện tử, bệnh nhân có thể được theo dõi và điềutrị đồng bộ tại bất kỳ OPC nào.
Tại các OPC, bệnh nhân sẽ tiến hành thủ tục xin vào chương trìnhmiễn phí, theo đó, các chi phí như thăm khám hàng tháng, xét nghiệm định kỳ mỗi 6 tháng và Thu*cARV hàng tháng đều đựơc cung cấp miễn phí (một số xét nghiệm hay điều trị thêm vào nếu có chỉ định,bệnh nhân sẽ tự chi trả).
Hiện nay, thủ tục xin vào chương trình điều trị ARV miễn phí khá đơn giản, thườngchỉ cần có các giấy tờ tùy thân như chứng minh thư, hộ khẩu hay giấy tạm trú.
Do không biết tình huống cụ thể nên tôi không thể hướng dẫn cho em các bước tiếptheo, chỉ có thể cho những gợi ý sau:
- Nếu đang trong quy trình khám chữa, em chỉ đơn giản là theo sự hướng dẫn của cơsở y tế, họ sẽ chuyển em đến cơ sở điều trị. Nếu không trong quy trình, em có thể đến một phòngtham vấn xét nghiệm tự nguyện hay khoa tham vấn hỗ trợ cộng đồng xin giúp đỡ, nhân viên ở đây sẽtùy tình hình mà làm tiếp quy trình hay thực hiện lại từ đầu. Dù trong tình huống nào, nhanh chóngtiếp cận với điều trị là điều kiện tiên quyết.
- Với một người nhiễm HIV, bên cạnh điều trị ARV, điều quan trọng là có lối sốngvà suy nghĩ tích cực. Em vẫn có thể duy trì các sinh hoạt cũng như tiếp tục làm việc, thay đổi vàgiảm bớt các thói quen xấu. Đồng thời, em cần thận trọng trong các đường lây truyền HIV để tránhlây cho người thân của mình thông qua việcquản lý tốt các vật dụng có máu, sử dụng bao cao sukhi quan hệ T*nh d*c...
- Ngoài nhân viên y tế, em có thể tìm sự hỗ trợ từ các nhóm tự lực trong mạnglưới VNPplus (Mạng lưới quốc gia của những người sống chung với HIV/AIDS tại Việt Nam) như Khátvọng,Màu xanh, Niềm tin, Vươn lên. Các nhóm hoạt động phi lợi nhuậnnhằm hỗ trợ người có H và bạn tình âm tính của họ. Việc tham gia các nhóm "bạn giúp bạn" như vậy cóthể sẽ giúp em có cái nhìn mới hơn về cộng đồng người có H, cũng như thay đổi tích cực cuộc sốngcủa chính mình.