Vảy nến là một bệnh da mạn tính phát sinh trên một cơ địa di truyền hoặc bị đột biến gien, được"khởi động" bởi một số yếu tố: Chấn thương tâm lý, chấn thương da, nhiễm khuẩn khu trú, một sốThu*c, chất kích thích, thức ăn, khí hậu, thời tiết…
Trong đó, chấn thương tâm lý là yếu tố rất cầnlưu tâm ở quá trình điều trị bởi nó vừa đóng vai trò chất xúc tác làm khởi phát và tăng nặng bệnhvừa là một trong những hậu quả mà căn bệnh phiền toái này gây nên ở người mắc. Điều trị stress làmột bước bắt buộc để giúp khống chế bệnh, kéo dài thời gian ổn định và thoát khỏi cái vòng luẩnquẩn stress - bệnh - stress. Đó là những thông tin được các bác sĩ chuyên khoa da liễu đưa ra tạihội nghị kỷ niệm Ngày Vảy nến thế giới 29/10 do Bệnh viện (BV) Da liễu TP HCM tổ chức sáng29/10.
Các nguyên nhân chủ yếu gây stress bao gồm: Mặc cảm "bệnh xấu xí"; gánh nặng về tài chính dophải điều trị suốt đời; phải trải qua nhiều đợt điều trị, nhiều cơ sở điều trị, nhiều bác sĩ điềutrị; không thoải mái trong quan hệ xã hội, vợ chồng, bạn bè… do các tổn thương xuất hiện ở vùnghở.
Một nghiên cứu khác trên 64 bệnh nhân cũng cho thấy 50% bị căn bệnh làm ảnh hưởng chất lượngcuộc sống, sa sút tinh thần, thiếu tự tin, lo sợ, những cơn tức giận vô cớ thường xảy ra và liênquan đến các đợt kịch phát. Thậm chí, khảo sát trên một nhóm 217 người khác còn cho thấy 9,7% muốnTu tu và 5,5% đã nêu ý tưởng Tu tu, đều ở bệnh nhân vảy nến mức độ nặng.
40,8% bệnh nhân của một nhóm 120 người được lấy ý kiến cũng tiết lộ hoạt động T*nh d*c của họ bịsa sút kể từ khi mắc bệnh. Một số bệnh nhân khác "ám ảnh" rằng vảy nến là một bệnh lây dù đã đượcbác sĩ cam đoan rằng không lây.
ThS-BS Võ Quang Đỉnh, Bộ môn Da liễu Trường ĐH Y Dược TP HCM, cho biết tuy là bệnh mạn tính, kéodài và không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng 50% trường hợp bị vảy nến có thể giảm tự nhiên và kéodài thời gian thuyên giảm khá lâu, có người vài năm, người đến mấy chục năm.
Có nhiều phương pháp cần áp dụng song hành để kéo dài giai đoạn thuyên giảm đó, bao gồm việcchăm sóc y tế, chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt phù hợp và cả giảm stress. Bởi lẽ, stress có thể khiếncăn bệnh này khởi phát, làm trầm trọng cũng như tạo ra đợt bùng phát ở người mang bệnh và đang ổnđịnh.
Stress có thể tìm đến người bệnh tương ứng với các giai đoạn: Vừa phát hiện và được chẩn đoánbệnh, đang điều trị ổn định, điều trị không được như mong muốn, bệnh tiến triển mạn tính nhiều năm.Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân cần sự hỗ trợ điều trị từ các chuyên gia tâm lý - tâm thần.
Theo PGS-TS-BS Đặng Văn Em, nhiều nghiên cứu cho thấy có mối tương quan chặt chẽ giữa bệnh vảynến và stress, đồng thời có mối liên quan thuận chiều giữa độ nặng của các triệu chứng vảy nến vàstress tâm lý. Một nghiên cứu trên 179 bệnh nhân vảy nến cho thấy có tới 72% trường hợp gặp nhiềubiến cố gây stress vào khoảng 1 tháng trước khi bệnh khởi phát.
Điều trị stress song hành với các bước điều trị vảy nến khác đã có nguồn gốc từ rất xa xưa. Mộty văn của Ba Tư từ thế kỷ XII cho thấy một số trường hợp vảy nến được khống chế thành công bằngthôi miên thư giãn và các phương pháp tâm lý.
BS Võ Quang Đỉnh khuyến cáo các bệnh nhân nên chú ý tái khám thường xuyên, kể cả trong giai đoạnổn định, nhằm phòng tránh bùng phát bệnh. Các đợt bùng phát bệnh vừa gây ảnh hưởng đến cuộc sốngvừa góp phần khiến chấn thương tâm lý ở người mắc trầm trọng hơn.
Tập "sống chung vớibệnh"Theo ThS-BS Nguyễn Thị Phan Thúy, Khoa Khám bệnh BV Daliễu TP HCM, cách tốt nhất để hạn chế stress là tập "sống chung với bệnh", tự chăm sóc bản thân đểgiữ bệnh trong tình trạng ổn định. Bệnh nhân nên chú ý 8 yếu tố: Giữ sức khỏe tốt, nhất là có giấc ngủđủ và chế độ dinh dưỡng phù hợp; hiểu rõ các yếu tố nguy cơ; phát hiện sớm triệu chứng của các đợtbùng phát, trong đó cần chú ý đến biến chứng viêm khớp (10%-30% trường hợp) và trị sớm để tránhbiến dạng khớp; bỏ Thu*c lá; hạn chế rượu bia; tránh stress (tham gia hoạt động xã hội, tư vấn tâmlý, tập thể dục…); tự chăm sóc da (tránh tắm nước quá nóng, tránh hóa chất, hương liệu, tránh làmbong tróc tổn thương và mặc quần áo bằng sợi tự nhiên); kiểm soát ngứa qua bác sĩ. |
Chủ đề liên quan:
bệnh nhân bùng phát da liễu điều trị khởi phát luẩn quẩn sống chung stress tâm lý vảy nến