Nắng hoàng hôn trong viện dưỡng lão

Ám ảnh tính từ bất hiếu

Bác Quang thường than phiền với bố tôi về chuyện con cái không đồng ý để bác lên trại dưỡng lão: “Ông thì còn bồng bế con cháu, vui vầy. Tôi suốt ngày ở một mình, con cháu truởng thành, công việc bận rộn. Tôi chẳng có người trò chuyện, ăn cơm một mình chẳng nuốt trôi, lên viện còn có người ngang tuổi chuyện trò…”. Lập luận của đám con bác Quang là: “Bố lên đó khác gì nói chúng con bất hiếu. Xa xôi cũng không lên thăm bố thường xuyên được. Bố không thấy những người vào đó toàn do hoàn cảnh éo le, bất cùng sao. Họ cười gia đình mình…”.

Mong muốn của bác Quang khá mới và lạ với nhiều người Việt Nam. Bởi việc đưa bố mẹ vào trại dưỡng lão thường ám ảnh ý nghĩa buồn hơn vui. Cũng bởi truyền thống người Việt là thích con đàn cháu đống, sống chung nên người ta hay nghĩ trại dưỡng lão là chỉ dành cho người ốm đau, không còn con cái, hay con cái bất hiếu, gia đình mâu thuẫn. Hình ảnh trại dưỡng lão nước ta vẫn bàng bạc cái lạnh hoàng hôn, tù túng. Nhưng cũng đến lúc cần nhìn lại.

Hài hòa với trại dưỡng lão nguyên nghĩa

Trại dưỡng lão là một mô hình xuất phát từ các nước phát triển ở phương Tây. Đây là những nơi yên bình, ít tiếng ồn, nhiều cây xanh, tốt cho nghỉ ngơi, thanh tịnh khi cao tuổi. Thoát ly những ham muốn, sôi động, tất bật của tuổi trẻ, người già vào trại dưỡng lão là hưởng thụ sự an nhàn sau bao năm mệt mỏi vì con cái. Ở đó họ tránh được sự va chạm do chênh lệch tuổi tác, có người chăm sóc, có bạn đồng niên tâm sự.

Người già cần một mái ấm an lành. Nếu con cháu có thể chăm sóc, chia sẻ với người già, đại gia đình có thể hòa hợp là hạnh phúc lớn lao. Nhưng đôi khi những mâu thuẫn do thay đổi tâm sinh lý, những bất đồng do chênh lệch tuổi tác thì mái nhà lại trở nên tù túng, ngột ngạt. Một khoảng cách xa đủ để cha mẹ nghỉ ngơi và con cháu nhớ nhung cũng là xu hướng đang dần phù hợp, đặc biệt khi dân số càng già đi.

Theo thống kê mới nhất, tỷ lệ người già ở Việt Nam đang tăng đột biến, dự kiến lên 11 triệu năm 2020, chiếm 9,45% dân số. Do đó những dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, phúc lợi xã hội, mô hình trại dưỡng lão sẽ tăng lên. Đòi hỏi dịch vụ viện dưỡng lão phải đổi mới. Cuộc sống hiện đại, việc người già vào viện dưỡng lão ngày càng nên coi là chuyện bình thường trong cuộc sống. Trong tương lai, nếu quan niệm này được chấp nhận thì vấn đề sẽ không nằm ở mô hình trại dưỡng lão, mà nằm ở chất lượng của trại.

Minh Nghĩa

Theo tạp chí Sống Khỏe