Biến đổi khí hậu khiến nắng nóng khắc nghiệt diễn ra thường xuyên hơn và đây là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe con người. Ðáng lo ngại, các nhà khoa học Mỹ mới đây còn cảnh báo nguy cơ T* vong tăng lên đáng kể, nhất là đối với người lớn tuổi, khi nắng nóng khắc nghiệt diễn ra đồng thời với tình trạng ô nhiễm không khí trầm trọng.
Tránh ra ngoài trời khi nắng gắt và bổ sung nước là những biện pháp bảo vệ sức khỏe người cao tuổi.
Để đi đến kết luận trên, các chuyên gia tại Ðại học Nam California đã phân tích dữ liệu của hơn 1,5 triệu trường hợp T* vong tại bang California trong giai đoạn 2014-2019, cũng như thu thập dữ liệu về nhiệt độ không khí và mức độ các hạt bụi mịn có đường kính dưới 2,5 micrômét (PM2.5) tại nhiều khu vực trên toàn bang. Dựa trên địa chỉ nhà của người tham gia, họ sau đó liên kết các ca T* vong với điều kiện môi trường, nhằm đánh giá tác động của việc tiếp xúc với hai yếu tố rủi ro về môi trường sống này. Nhờ sử dụng dữ liệu về nhiệt độ và mức độ ô nhiễm không khí, nhóm nghiên cứu đã phân loại từng ngày theo các điều kiện: không tiếp xúc yếu tố môi trường khắc nghiệt; chỉ tiếp xúc với nhiệt độ cực cao; chỉ tiếp xúc với ô nhiễm không khí cực độ; hoặc với tiếp xúc cả nhiệt độ cao và ô nhiễm không khí.
Kết quả phân tích cuối cùng cho thấy so với những ngày không tiếp xúc yếu tố môi trường khắc nghiệt, tỷ lệ T* vong vào những ngày nắng nóng khắc nghiệt tăng 6,1%. Trong những ngày ô nhiễm không khí nghiêm trọng, tỷ lệ T* vong tăng 5%. Ðáng chú ý, vào những ngày tiếp xúc nắng nóng khắc nghiệt lẫn ô nhiễm không khí cao, tỷ lệ T* vong tăng tới 21% - nhiều gần gấp đôi tổng nguy cơ của từng yếu tố riêng lẻ cộng lại.
Ngoài tỷ lệ T* vong chung, các nhà nghiên cứu cũng xem xét đến những trường hợp T* vong vì bệnh tim mạch và hô hấp. Họ phát hiện vào những ngày nhiệt độ và ô nhiễm không khí đều cao, nguy cơ T* vong vì bệnh tim mạch tăng gần 30% và tăng 38% vì các vấn đề về hô hấp. Ðặc biệt, người trên 75 tuổi có rủi ro T* vong vì điều kiện sống khắc nghiệt lớn hơn so với người dưới 75 tuổi - tương ứng ở mức 36% và 8,5%. Bệnh nhân suy tim và viêm phổi có nguy cơ T* vong cao nhất. Nhóm nghiên cứu cho rằng khi nhiệt độ ngoài trời và không khí ô nhiễm quá cao, thì ngoài các vấn đề về điều chỉnh thân nhiệt, con người còn dễ bị viêm và căng thẳng ôxy hóa nhiều hơn.
Tiến sĩ Erika Garcia - thành viên nhóm nghiên cứu - nhận định phát hiện nói trên nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ những đối tượng yếu thế khi môi trường sống ngày càng xấu đi. Việc đưa ra các biện pháp bảo vệ và can thiệp kịp thời sẽ giảm thiểu tác hại đến từng cá nhân và cộng đồng, đồng thời giúp hệ thống y tế tránh bị quá tải khi vào giai đoạn thời tiết cực đoan.
Theo các chuyên gia, nhà chức trách có thể kết hợp các hệ thống cảnh báo ô nhiễm không khí và nhiệt độ để giúp người dân hiểu những rủi ro sức khỏe khi tiếp xúc cả hai yếu tố này, cũng như tăng cường sự bảo vệ khi hai điều kiện môi trường cực đoan này xuất hiện cùng lúc. Việc quy hoạch đô thị cần ưu tiên tạo thêm không gian xanh, xây dựng vỉa hè và mái nhà bằng vật liệu phản chiếu nhằm giảm tác động của nhiệt độ cao.
Ðể bảo vệ sức khỏe trong thời tiết nắng nóng và ô nhiễm không khí, các bác sĩ khuyến cáo người cao tuổi cần chủ động thăm khám định kỳ, uống thuốc đúng liều nếu có sẵn bệnh nền nguy hiểm như tiểu đường, tim mạch, tăng huyết áp. ðặc biệt, cần tránh ra nắng trong khoảng từ 10 giờ đến 16 giờ, bởi đây là thời điểm nắng gắt, tia tử ngoại cao. cùng với đó là tránh thay đổi môi trường đột ngột, như đi từ nơi có máy lạnh ra nơi có nhiệt độ cao hơn, cũng như không để nhiệt độ quá lạnh khiến cơ thể bị choáng dẫn tới co thắt mạch, dễ xảy ra tai biến. ngoài ra, người cao tuổi cần uống nước thường xuyên, ăn rau quả tươi để bổ sung đủ lượng vitamin, khoáng chất thiết yếu trong những ngày nắng nóng, thời tiết cực đoan.