Chia sẻ lo lắng trước tình trạng gia tăng số người lao động (nlđ) nhận bhxh một lần trong 3 tháng đầu năm 2021, ông đỗ ngọc thọ - trưởng ban thực hiện chính sách bhxh, bhxh việt nam cho biết: “là đơn vị tổ chức thực hiện chính sách, chúng tôi thực sự cảm thấy rất tiếc nuối khi nlđ lựa chọn phương án nhận bhxh một lần, thay vì lựa chọn bảo lưu thời gian đã đóng và đợi có điều kiện tiếp tục tham gia bhxh, tích lũy để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động.
Khi NLĐ nhận BHXH một lần, NLĐ sẽ thiệt thòi rất nhiều, bởi chưa đến tuổi nghỉ hưu đã tiêu hết tiền dưỡng già. Đến khi về già, không được hưởng lương hưu, phải sống phụ thuộc vào con, cháu và xã hội.
Nếu không may bị bệnh, không có thẻ BHYT, họ còn phải đối mặt với nguy cơ không chi trả nổi chi phí khám chữa bệnh chỉ sau một lần mắc bệnh, nằm viện thời gian dài, có thể phải đối mặt với tình trạng nghèo đói, kiệt quệ, trở thành gánh nặng đối với gia đình và xã hội”- ông Đỗ Ngọc Thọ phân tích.
người lao động khi nhận bhxh một lần sẽ phải đối mặt với rất nhiểu thiệt thòi
đơn cử, lấy ví dụ về một nlđ có đủ 20 năm đóng bhxh, với mức bình quân tiền lương đóng bhxh là 4.000.000 đồng/tháng. giả định, nlđ này đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc hưởng bhxh một lần trong năm 2021 (không tính đến tác động của các yếu tố: tỷ lệ lạm phát, tốc độ tăng lương, lãi suất đầu tư quỹ bhxh):
- Nếu hưởng lương hưu, lao động nam có thể sẽ nhận được mức lương hưu là 1.880.000 đồng/tháng. Tính theo tuổi thọ bình quân của nam giới là 71 năm (số liệu tuổi thọ bình quân của nam giới theo Tổng điều tra dân số năm 2019 của Tổng cục Thống kê) thì số tháng hưởng lương hưu là 129 tháng. Tổng số tiền người đó được hưởng từ quỹ BHXH là 273.973.400 đồng, trong đó:
Tổng tiền lương hưu nhận được từ khi đủ 60 tuổi 3 tháng đến khi ch*t: 129 x 1.880.000 đồng = 242.520.000 đồng;
Mua thẻ BHYT (4,5%): 10.913.400 đồng;
Trợ cấp mai táng phí khi qua đời:10 tháng lương cơ sở, tương đương 14.900.000 đồng.
Trợ cấp tuất (giả định tuất 01 lần thấp nhất bằng 03 tháng lương hưu): 5.640.000 đồng.
Với lao động nữ, do tỷ lệ hưởng lương hưu của nữ lớn hơn (55%) và thời gian hưởng lương hưu của nữ dài hơn nam (tuổi thọ bình quân của nữ là 76,3 tuổi tương đương sau khi nghỉ hưu ở tuổi 55 tuổi 4 tháng người nghỉ hưu sẽ sống thêm 240 tháng) nên tổng số tiền mà một lao động nữ trong ví dụ này sẽ được hưởng từ quỹ BHXH là: 572.864.000 đồng.
Đó là chưa kể có những người đang hưởng lương hưu khi qua đời, nếu có thân nhân đủ điều kiện được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng. Trên thực tế, đã có những người cha, mẹ, vợ, chồng, con được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng vài chục năm sau khi con, vợ/chồng, bố/mẹ của họ qua đời.
Trong khi đó, giả sử NLĐ ra nước ngoài để định cư hoặc mắc bệnh hiểm nghèo đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế; nếu nhận BHXH một lần, đối với cả nam và nữ đều thực hiện theo cách tính như sau: 4.000.000 x (1,5 x 13 2 x 7) = 134.000.000 đồng.
như vậy, nam giới hưởng lương hưu sẽ lợi hơn nhận bhxh một lần 139.973.400 đồng; con số tương ứng này ở nữ giới là 438.864.000 đồng.
Như vậy, nếu so với hưởng lương hưu thì nhận bhxh một lần là rất thiệt thòi cho nlđ. vì, người tham gia bhxh khi hưởng lương hưu được hưởng rất nhiều quyền lợi và thực tế đã cho thấy, chính lương hưu mới là chỗ dựa vững chắc cho nlđ khi về già, khi không còn khả năng để lao động tạo thu nhập.
Ông đỗ ngọc thọ cũng nhấn mạnh, việc nhận bhxh một lần sẽ đem đến nhiều thiệt thòi cho nlđ. nlđ không nên vì cái lợi trước mắt mà bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ bhyt để chăm sóc sức khỏe khi về già. nếu cùng một thời gian đóng bhxh thì tổng lợi ích bằng tiền khi hưởng lương hưu hằng tháng sẽ cao hơn nhiều khi hưởng bhxh một lần.
Ông Đỗ Ngọc Thọ đề nghị, công đoàn các cấp cần phối hợp với BHXH các địa phương chú trọng thông tin, truyền thông rộng rãi tới NLĐ về tính ưu việt, lợi ích lâu dài khi tiếp tục tham gia BHXH tới NLĐ.
Khuyến nghị nlđ cần cân nhắc kỹ, không nên quyết định hưởng bhxh một lần mà nên bảo lưu thời gian đóng bhxh để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia bhxh bắt buộc hoặc tham gia bhxh tự nguyện, để có điều kiện tự đảm bảo cuộc sống và chăm sóc sức khỏe cho bản thân khi về già, hết tuổi lao động