* Bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là gì?
Theo các chuyên gia, bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế có tên tiếng Anh là Obsessive Compulsive Disorder (OCD), là một loại bệnh tâm thần, ảnh hưởng đến cách suy nghĩ và hành vi của bệnh nhân. Người bị chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể có những suy nghĩ và sự thôi thúc mang tính chất ám ảnh hoặc những hành vi cưỡng chế lặp đi lặp lại. Một số có cùng lúc cả sự ám ảnh và sự cưỡng chế.
Khi mắc bệnh, các suy nghĩ và nỗi sợ không mong muốn (hay còn gọi là sự ám ảnh) xuất hiện liên tục và khiến bệnh nhân lặp đi lặp lại các hành động cưỡng chế. Rối loạn ám ảnh cưỡng chế không phải đề cập đến thói quen như cắn móng tay hoặc luôn luôn suy nghĩ tiêu cực. Rối loạn này có thể ảnh hưởng đến công việc, học tập và các mối quan hệ của người bệnh và làm cho họ không thể sống một cuộc sống bình thường. Những suy nghĩ và hành động của người bệnh nằm ngoài sự kiểm soát của người đó.
Ví dụ như việc tự hỏi cửa đã khóa hay chưa làm bạn phải kiểm tra cửa vài lần. Người bệnh thường có thể cố gắng loại bỏ các suy nghĩ đó, nhưng điều này chỉ càng làm họ căng thẳng và lo lắng hơn. Cuối cùng, họ vẫn buộc phải thực hiện hành động để giải tỏa căng thẳng.
Hay một thói quen cưỡng chế khác như việc họ có thể là rửa tay 7 lần sau khi chạm vào thứ gì đó bẩn. Mặc dù người bệnh có thể không muốn suy nghĩ hoặc làm những điều này nhưng họ cảm thấy không có cách gì để dừng lại.
Hiện, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Tuy nhiên, các nghiên cứu bước đầu cho thấy, một số yếu tố có thể góp phần gây ra bệnh bao gồm: Chấn thương đầu; Nhiễm trùng; Có chức năng bất thường trong những khu vực nhất định của não; Gen.
* Những dấu hiệu của bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế
- Những ý nghĩ ám ảnh về bạo lực và tình dục
Một trong những dấu hiệu nguy hiểm nhất của người mắc chứng OCD thường là có suy nghĩ ám ảnh về hành vi bạo lực và tình dục. Mặc dù nhận thức rõ là sai trái, nhưng họ không thể ngăn mình nghĩ đến hoặc thực hiện các hành vi đó.
Bệnh nhân có thể tưởng tượng ngay lập tức rằng họ sắp theo đuổi một đồng nghiệp mới hoặc lạm dụng tình dục trẻ em.
- Cảm giác cần phải kiểm tra
Các nghiên cứu cho thấy, những người bị bệnh OCD sẽ luôn nghi ngờ việc mình làm và họ sẽ kiểm tra lại 3,4 thậm chí đến 20 lần một việc đã làm.
Thực tế, cảm giác thôi thúc cần phải kiểm tra có thể do bạn có tính cách cẩn trọng. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo, đó cũng có thể là một dấu hiệu của bệnh OCD. Vì cảm giác này tác động đến 30% người mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế, có thể xuất phát từ nỗi sợ hãi sự vô trách nhiệm.
Các bác sĩ khuyến cáo, bạn nên lưu ý nếu thấy bản thân có những dấu hiệu của bệnh OCD như tường đi trễ vì loay hoay kiểm tra điện, nước hay ổ khóa nhà; Có xu hướng kiểm tra một việc mình mới làm xong nhiều hơn 3 lần; Hay bị trễ deadline vì luôn kiểm tra mọi thứ rất nhiều lần nên tốn nhiều thời gian.
- Thói quen rửa tay quá kỹ
Theo các bác sĩ tâm lý, người mắc bệnh OCD thường có đôi bàn tay thô ráp vì rửa tay quá nhiều. Họ luôn nghi ngờ tay mình đã sạch sẽ hay chưa và luôn muốn rửa tay. Mỗi khi rửa thường rất lâu, chà sát mạnh và rửa nhiều lần với xà phòng, các chất tẩy rửa
Khi tâm lý bất ổn, họ sẽ càng chà rửa mạnh tay hơn đến mức có thể bong tróc da. Thậm chí, họ có xu hướng không muốn bắt tay người khác vì ám ảnh suy nghĩ mình sẽ lây vi khuẩn.
Do đó, nếu bạn luôn cảm thấy sợ bẩn và luôn rửa tay rất kỹ bằng dung dịch khử trùng thì có lẽ bạn đang bị ám ảnh bởi vi trùng hay mầm bệnh nào đó. Đây là một trong nỗi ám ảnh phổ biến nhất của bệnh OCD. Tuy nhiên, thói quen sạch sẽ này cũng có thể chỉ đơn giản là vì bạn muốn phòng ngừa bệnh truyền nhiễm.
- Luôn muốn mọi thứ đối xứng hoàn hảo
Những ai mắc bệnh OCD thường là người cầu toàn nên có khả năng tổ chức đáng nể. Họ không những quan tâm đến từng chi tiết nhỏ mà còn bị ám ảnh bởi tính đối xứng của mọi thứ xung quanh.
Chính vì vậy, họ luôn muốn và cố gắng sắp xếp mọi vật gọn gàng, đối xứng đến mức độ hoàn hảo. Với họ, mọi thứ phải mang đến cảm giác ổn, nhìn cân đối và đúng số lượng.
- Ám ảnh với việc đếm số
Các nhà khoa học cho biết, một số người mắc chứng OCD thực hiện các nhiệm vụ theo một khuôn mẫu số hoặc liên tục đếm việc mình làm. Ví dụ đếm bậc cầu thang ở mọi nơi, đếm số đồ vật trong nhà, úp bát đĩa theo hàng có số thứ tự nhất định
Một số người luôn chú ý đến con số khi làm việc, thích đếm bậc thang… Thậm chí, một số người còn tin tưởng vào những con số may mắn như số 7, số 9 hoặc sợ hãi những con số như tầng số 4 hay thứ 6 ngày 13.
Để xác định bạn có mắc bệnh OCD với nỗi ám ảnh con số hay không, bạn có thể xem xét các cấu hiệu như bạn gây phiền phức cho người khác vì yêu cầu họ phải nghiêm túc với những con số. Bạn luôn đếm số mọi thứ như số lượng đầu việc, các mục tiêu, số người trong phòng… Hoặc bạn sẽ cảm thấy bất an hay lo lắng khi gặp phải những con số mà bạn cho là không may mắn.
- Ghét vẻ ngoài
Các bác sĩ tâm lý cho biết, chứng rối loạn rối loạn cơ thể (BDD) là một tình trạng liên quan đến OCD, trong đó người bệnh thường ghét hoặc không hài lòng về một bộ phận nào đó trên cơ thể. Họ có thể mất hàng giờ liền đứng trước gương hoặc cố gắng loại bỏ, che đậy bộ phận được cho là không đẹp đó.
Đặc biệt, căn bệnh tâm thần này sẽ trầm trọng và ảnh hưởng nhiều hơn khi người bệnh e ngại, không dám ra ngoài tiếp xúc với mọi người.
- Lo lắng quá mức các mối quan hệ
Những người mắc chứng OCD sẽ luôn mổ xẻ mối quan hệ của họ với bạn bè, đồng nghiệp, người yêu và thành viên trong gia đình.
Ví dụ, họ thường xuyên lo lắng rằng một nhận xét ngoài ý muốn trong công việc của mình sẽ làm cho đồng nghiệp xa lánh, hoặc liệu một sự hiểu lầm nhỏ có làm hỏng một mối quan hệ lãng mạn. Những suy nghĩ này luôn kẹt trong đầu, khiến người bệnh lo lắng mình trở thành một người xấu.
- Nguyên tắc dọn dẹp nhà cửa
Có lẽ nhiều người sẽ khá bất ngờ, tuy nhiên đây cũng là dấu hiệu của bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế đã được khoa học chứng minh.
Theo các chuyên gia, nếu bạn có thể dành ra hàng giờ mỗi ngày chỉ để dọn dẹp nhà cửa và không thể bỏ qua việc dọn dẹp ngay cả khi người mệt mỏi vì luôn cảm thấy lo lắng vi trùng xuất hiện khắp nơi trong nhà.
Đồng thời, bạn trang bị nhiều dụng cụ vệ sinh để làm sạch căn nhà một cách tuyệt đối, thì rất có thể đây cũng là một dấu hiệu của bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Tâm An
Theo tạp chí Sống khỏe
Chủ đề liên quan: