Mái chùa ấy là nơi đặc biệt của những con người có số phận đặc biệt - nơi của tình người và sự rộng lượng bao dung ngự trị để tình yêu thương lan tỏa khi hơn hai trăm cuộc đời nắm níu lấy nhau, nắm níu lấy phận đời và cuộc sống của mình. Nơi ấy, những vị sư cô vừa làm cha, vừa làm mẹ.
Men theo con đường nhỏ, đất đá lổng chổng thuộc địa phận xã Thủy Bằng – thị xã Hương Thủy cách TP. Huế hơn 7km, chúng tôi tìm đến chùa Đức Sơn - một địa chỉ từ thiện cho những mảnh đời bất hạnh nương nhờ. Chùa Đức Sơn hiện đang nuôi dạy 200 em nghèo, mồ côi, tuổi từ sơ sinh đến trưởng thành. Trong 200 em, có 10 em sơ sinh, 10 em khuyết tật, 18 em mẫu giáo, số còn lại đang theo học các lớp trung học và cao đẳng - đại học. Nhưng hơn lúc nào hết, ký ức tuổi thơ và cuộc đời những đứa trẻ tưởng đã bị cuộc đời bỏ quên ấy được nuôi lớn dưới tiếng chuông chùa, bên những lời kinh kệ ở chốn thiền môn này.
Một buổi sớm mùa đông lạnh cắt da cắt thịt cách đây 28 năm (1986), khi tiếng chuông chùa vừa điểm giữa canh trong sự tĩnh lặng của chốn cửa phật, sư cô trụ trì Thích Nữ Minh Tú bỗng giật mình nghe tiếng khóc của trẻ sơ sinh. Chạy ra tới cổng chùa, sư cô nhìn thấy một đùm khăn giãy giụa, tiếng khóc yếu ớt, lịm dần. Linh tính mách bảo rằng đó là một sinh linh bị bỏ rơi, nhà sư lập tức bế đứa trẻ bé nhỏ ấy vào chùa chăm sóc. Những ngày đầu tập “làm mẹ” của người muốn trút hết hỉ nộ bụi trần ấy thật vất vả khó khăn, nhưng bằng tình thương vô lượng, ngày ngày, nhà sư nấu cháo, lấy nước hồ cho đứa bé ăn. Cũng từ đây đánh dấu sự ra đời của mái ấm tình thương chùa Đức Sơn với bao câu chuyện cổ tích đầy tình người ở ngôi chùa vang tiếng này.
Kể với chúng tôi về nghiệp duyên bắt đầu như thế, sư cô trụ trì Thích Nữ Minh Tú không khỏi bùi ngùi. Xưa kia, chùa Đức Sơn (được xây dựng năm 1964) vốn chỉ là một Niệm Phật đường. Thời ấy, 4 ni cô Minh Đức, Minh Tú, Minh Nhật và Minh Hằng đến đây tu tập. Sau chiến tranh, chùa Đức Sơn trở thành chỗ nương nhờ của những mảnh đời lang thang cơ nhỡ. Mới đầu thành lập khó khăn đủ bề, các sư cô phải ăn sắn trộn cơm và chằm nón để có tiền mua sữa cho các em nhỏ. Qua thời gian, cùng với sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm từ thiện và sự nỗ lực không ngừng của các sư cô trong chùa, hiện nay, chùa Đức Sơn đã trở thành địa chỉ đáng tin cậy về nuôi dạy trẻ mồ côi trong vùng.
Dẫn chúng tôi đi thăm những căn phòng từ thiện xã hội, sư cô Minh Tú giới thiệu: “Nhà chùa căn cứ vào độ tuổi và bệnh tật để sắp xếp chỗ ở cho phù hợp. Các cháu trai, gái trên 10 tuổi, trẻ khuyết tật, trẻ sơ sinh... được bố trí ở riêng!”. Theo sự chỉ dẫn của nhà sư, chúng tôi tới khu dành cho những đứa trẻ dưới 5 tuổi. Nơi ấy khiến chúng tôi có cảm giác như vào khoa nhi của một bệnh viện. Ngoại trừ những đứa trẻ khỏe mạnh nô đùa, chạy nhảy thì những đứa trẻ nhỏ tuổi mang bệnh tật, ốm đau phải nằm trên giường thiêm thiếp đầy tội nghiệp. Chỉ vào mấy đứa trẻ đang tíu tít nô đùa, sư cô nói: “Đứa trẻ áo vàng hay cười ấy là Cù Thiện Hoa. Nhà chùa nhặt được cháu trong vườn hoa rồi đem cháu về nuôi khi chỉ còn mong manh hơi thở nên đặt tên là Hoa. Còn cháu gái mặc quần áo trắng nằm trên giường kia là Kiều Thiện Ngọc, tên thường gọi là Bầu. Cháu bị bệnh nặng lắm nhưng vẫn cố gắng điều trị!”. Cúi xuống bế bé Bầu đang nằm trên giường với mắt nhìn vô định, sư cô trụ trì Thích Nữ Minh Tú lộ nét đau thương, hai hàng nước mắt từ từ lăn trên gò má. Nhìn cảnh tượng ấy, tôi thấy lòng quặn thắt, chiếc máy ảnh trên tay cứ run run, nhòa nhạt. Càng thương cảm những số phận hẩm hiu, tôi càng thấu hiểu nỗi vất vả và tấm lòng từ bi, nhân ái của các tăng, ni chùa Đức Sơn. Trong khi không ít ông bố, bà mẹ nhẫn tâm vứt bỏ con ruột của mình thì những nhà sư nơi đây đã dang rộng vòng tay ngày đêm chăm lo nuôi dưỡng các em.
Các em bé ở đây đa phần là bị bỏ rơi nên không biết họ tên, cha mẹ các em là ai nên khi nhận vào chùa, nếu là bé trai thì mang họ Cù Thiện, bé gái thì mang họ Kiều Thiện. Sư cô Minh Tú kể với chúng tôi: “Hơn 28 năm qua, đã có hơn 144 cháu rời khỏi chùa, nhiều cháu đã có gia đình và công việc ổn định, có một số cháu vượt qua hoàn cảnh đã thành đạt trở thành bác sĩ, kỹ sư... Dù đã lớn, đã rời xa mái ấm tình thương để thân tự lập thân kiếm sống nhưng các em vẫn cung kính khắc ghi công lao nuôi dạy của các sư cô ở đây và luôn có trách nhiệm đùm bọc thế hệ sau bởi tất cả các em đều là người một nhà”. Sư cô Minh Tú kể tiếp với niềm tự hào hiện lên trong ánh mắt về các trường hợp đặc biệt sinh sống ở đây: “Trong một lần đi làm từ thiện, tôi tình cờ bắt gặp một cháu đỏ hỏn bị bỏ rơi. Hồi ấy, cháu bé chỉ nặng hơn 900 gam. Tôi đưa cháu về chùa nuôi dưỡng và đặt tên cháu là Cù Thiện Sanh. Từ ngày Thiện Sanh về chùa, các sư nữ chắt chiu từng đồng để mua sữa, mua Thu*c chăm sóc cho cháu. Hiện tại, Cù Thiện Sanh rất khỏe mạnh và học giỏi như các bạn cùng trang lứa”. Một trường hợp đặc biệt nữa mà các sư cô ở đây hay kể cho các em nhỏ để làm gương noi theo là câu chuyện về Đào Duy Long (24 tuổi, sinh ra trong một gia đình khó khăn ở huyện A Lưới, bố mất sớm, một mình mẹ bệnh tật nuôi 3 anh em ăn học). Quá cực khổ nên mẹ gửi Long vào chùa Đức Sơn khi em lên 10 tuổi. Được các sư cô chăm sóc, dạy bảo nên Long học rất giỏi. Năm 2006, em đỗ vào Trường Đại học Kinh tế Huế với số điểm khá cao. Ra trường, được nhận vào làm tại một ngân hàng có trụ sở ở TP. Huế nhưng vẫn giành nhiều thời gian và công sức cũng như vận động ủng hộ cho chùa để chùa có điều kiện chăm lo cho các cháu bé khác.
Sư cô Minh Tú - Trụ trì chùa Đức Sơn, cùng với 23 sư cô trong chùa là người mẹ người cha chăm sóc, dạy bảo ân cần, chu đáo các em với tâm niệm coi mình như là đất, coi các em như hoa để mặt trời chiếu vào hoa tỏa hương khoe sắc. Đảm nhiệm cùng một lúc hai lớp mẫu giáo 29 em và 40 em đang học cấp 1 nhưng sư cô Thích Nữ Liên An vẫn luôn nở nụ cười thân thiện và ánh mắt trìu mến. Trước đây, gia đình sư cô rất nghèo khó. Ngay từ nhỏ, sư cô Liên An đã thích được đi tu nhưng gia đình không cho phép. Mãi sau này, khi ba mẹ mất đi, sư cô Liên An đã xin được vào chùa đi tu theo đúng ý nguyện. Duyên trời đưa sư cô đến làm người mẹ của những đứa trẻ mồ côi, từ đó, sư cô gắn bó với những đứa trẻ như chính con đẻ của mình. Khi hỏi về nỗi vất vả, sư cô Liên An không giấu nổi niềm tự hào: “Khi thấy sư cô Minh Tú bồng bé bị bỏ rơi đầu tiên vào, ai cũng lo lắng nhưng sau đó đều nghĩ đây là nhân duyên, là việc thiện cần làm giữa đời sống vốn bộn bề này. Là người xuất gia, không quay lưng với nỗi đau thế thái nhân tình mà phải san sẻ tình thương cho những ai thiếu thốn tình cảm, vật chất!”, hàng ngày, sư cô dậy từ 4 giờ sáng để lo việc Phật sự, sau đó vào bếp cùng mọi người làm bữa ăn sáng rồi tắm rửa, thay tã, cho các bé ăn, chơi, ngủ... Việc chăm sóc và nuôi lớn một đứa con đã khó đối với bậc làm cha mẹ, thế nhưng, các sư cô ở chùa Đức Sơn chăm sóc hàng trăm đứa trẻ là một điều phi thường, đó không chỉ là trách nhiệm mà là cả sự yêu thương vô bờ bến. Các sư cô chăm lo cho các em mà thấy thật ấm lòng. Trong khi các con còn đang chìm sâu trong giấc ngủ thì những người mẹ áo nâu sồng nơi cửa Phật lại phải lo lắng, dọn dẹp hết những gì mà bọn trẻ bày ra để sáng mai chúng nó lại có một chỗ chơi sạch sẽ. Không chỉ lo chuyện ăn, ngủ, học hành, các sư cô ở đây còn hướng các cháu đến những suy nghĩ và việc làm thiện, dạy dỗ các cháu những điều hay lẽ phải, nhất là tình đoàn kết, thương yêu lẫn nhau. Điều làm các sư cô vui nhất là các cháu đều ngoan ngoãn, biết vâng lời. Có cháu nói chuyện chưa rành, đớt đát gọi các cô là “mẹ” rất dễ thương. Cũng có lúc các cháu nghịch ngợm, phá phách, nhưng bằng sự nhẹ nhàng là các cháu răm rắp nghe theo. Chỉ có tấm lòng và tình thương của một người mẹ, các sư cô ở đây đã làm được điều mà không dễ nhiều bậc làm cha làm mẹ có thể làm tốt như vậy.
Nói về những mong muốn của mình, sư cô Minh Tú nói: “Mong muốn duy nhất của tôi là mong các cháu trưởng thành, khỏe mạnh. Nhưng sâu xa hơn, vẫn muốn những bậc sinh thành hãy nghĩ tới cuộc đời các cháu để các cháu đỡ đi phần nào sự thiệt thòi trong cuộc sống, để chúng nó lớn lên có ích cho xã hội và không cảm thấy mặc cảm về thân phận của mình!”. Chia tay các sư cô ở chùa Đức Sơn, khi cái nắng chiều oi bức tháng 4 ở Huế dịu hẳn, chúng tôi ra về nhưng câu nói của trụ trì Thích Nữ Minh Tú cứ khiến chúng tôi day dứt mãi: “Mai này, dù có thế nào, chúng tôi cũng nguyện đem hết sức lực của mình để chăm lo cho cuộc sống của các em như một việc làm nhằm hàn gắn những vết thương, bù đắp những mất mát, những thiệt thòi mà các con ở đây phải gánh chịu!”.
Nhìn những nụ cười nở trên môi các em khi được ống kính máy ảnh thu vào, mong rằng các em sẽ được bù đắp phần nào đó tình thương yêu trong cuộc sống như tình thương mà những người mẹ đặc biệt đang ngày ngày dành cho các em.