Phân bố gen và chức năng của HLA trong cơ thể

Phân bố gen HLA trong cơ thể

Các gen HLA có mặt hầu hết trên bề mặt các tế bào có nhân, rất hiêm gặp ở các tế bào xương, tế bào não, tinh trùng...

Bảng. Một số đặc điểm và phân bố gen HLA trong cơ thể

Chức năng của HLA

Hệ HLA có các chức năng sinh học riêng

Hla lớp i (class i): có chức năng hoạt động tế bào t lympho gây độc (cytotoxic t- lymphocytes, = tc, hoặc t-cdg). trực tiếp tham gia phản ứng trung gian tế bào, tiêu diệt tế bào đích có kháng nguyên lạ đặc hiệu. có thể nói hla- lớp i đóng vai trò như một "tay" rất nhạy với kháng nguyên của tế bào tc để phá huỷ tế bào đích. hla - lớp i có tác dụng tiêu diệt tế bào mang virus khi có peptid là virus trên bề mặt tế bào. thí dụ, viêm gan b, kháng nguyên virus lắng đọng ở vị trí hla lớp i trên bê mặt tế bào gan, tế bào tc sẽ nhận biết kháng nguyên này của virus và phá huỷ tế bào mang virus hbv (cơ chế tự miễn dịch trong viêm gan do virus).

HLA- lớp II: tham gia hoạt hoá tế bào trình diện kháng nguyên

Các kháng nguyên phân tử lớn từ bên ngoài vào cơ thể, đại thực bào nuốt kháng nguyên này, rồi phân kháng nguyên thành các mảnh nhỏ (small peptides), các nhóm quyêt định kháng nguyên sẽ chuyển lên màng tế bào, lắng đọng trên mặt thực bào. Thực bào lúc này trở thành tế bào trình diện kháng nguyên (APC). Tiếp theo, tế bào APC sẽ chuyển thông tin kháng nguyên cho tế bào miễn dịch (T, B lymphocytes), có thể nói HLA-lớp II đóng vai trò quan trọng trong hoạt hoá đại thực bào trong quá trình trình diện kháng nguyên của đại thực bào, đồng thời tạo ra các cytokin và khuyếch đại phản ứng miễn dịch của cơ thể, như IL-2, TNF-a, IFN-y, IL-4...

HLA lốp I và II hợp tác trong quá trình miễn dịch bao gồm cả trả lời miễn dịch và phản ứng kháng nguyên- kháng thể của cả miễn dịch tế bào (HLA lớp I với

T-CDjị) và miễn dịch thể dịch (HLA lớp II với T-CD4 và B lympho). Thiếu kháng nguyên HLA tế bào miễn dịch sẽ không nhận biết kháng nguyên, do đó khi ghép cơ quan tố chức, việc lựa chọn người cho tương đồng hệ HLA còn nhằm mục đích giảm nhận biết kháng nguyên lạ của tế bào miễn dịch thông qua hệ MHC.