Phát hiện mới giúp giảm thiểu bệnh đái tháo đường

Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Giáo sư Gregory Fulcher (Giám đốc Viện Nội tiết và Chuyển hóa RHNS - Giáo sư lâm sàng tại Đại học Sydney, Úc, thành viên Hội Nội tiết Quốc tế) về những nghiên cứu mới của nền y học thế giới trong việc điều trị bệnh đái tháo đường.

Thưa ông, những nghiên cứu y học mới về bệnh đái tháo đường hiện nay đã có tiến bộ gì so với trước?

Thành tựu quan trọng là tìm ra được các biến thể gene mới có liên quan đến bệnh đái tháo tuýp 2. Ở những người mang một trong những biến thể gene, nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường sẽ tăng từ 10-25%, tùy theo từng loại gene. Trong tương lai rất gần, việc sử dụng bản đồ gene, phát hiện các loại gene này sẽ giúp việc bào chế thuốc đặc trị hiệu quả hơn, và vì vậy sẽ có kết quả điều trị tốt hơn.

Từ nghiên cứu khoa học này, kết hợp các thành quả trước đó, các nhà khoa học có thêm phát hiện nào mới về người bệnh, triệu chứng, độ tuổi và các yếu tố bệnh học khác của đái tháo đường không thưa ông?

Thành tựu này góp phần đẩy nhanh nỗ lực tìm hiểu yếu tố gene của bệnh, cũng như khám phá sự tương tác giữa các gene với nhau và cả sự tương tác giữa gene với lối sống của con người.

Từ đó, một kỷ nguyên mới của y học cá thể hóa việc điều trị sẽ được mở ra. Tức là tạo ra những phương thức điều trị khác nhau cho từng người, dựa trên cấu trúc gene riêng của họ. Cá thể hóa phác đồ điều trị này sẽ tùy thuộc vào từng bác sĩ, với từng liều lượng và chế độ dinh dưỡng khác nhau của bệnh nhân.

Hiện trên thị trường đã có những loại thuốc đáp ứng nhu cầu điều trị của bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2. Những loại thuốc đó khá tốt và các nhà sản xuất dược phẩm đang hoàn thiện thêm dựa trên những phát hiện mới về gene này.

Thừa cân, béo phì, ít vận động, di truyền… là những yếu tố gây ra bệnh đái tháo đường. Những thành tựu y khoa mới nhất có giúp bệnh nhân hiểu biết về việc làm thế nào để hạn chế bệnh do các yếu tố nói trên?

Hiện nay, chúng ta chưa thể can thiệp biến đổi gene cho con người để ngăn ngừa tuyệt đối đái tháo đường trên người chưa mắc bệnh. Nhưng yếu tố về lối sống gây nên tiểu đường thì hoàn toàn có thể khắc phục được. Nó đòi hỏi ở người bệnh/người có nguy cơ mắc bệnh một sự kiên trì và ý thức về việc sống khỏe để dễ dàng điều trị hoặc không dẫn đến việc mắc bệnh mà thôi.

Xin lưu ý rằng chất béo làm cản trở quá trình “cảm nhận” lượng đường trong máu thông qua các tế bào beta ở tuyến tụy. Một chế độ ăn giàu chất béo làm tăng acid béo tự do trong máu. Những axit béo tự do cản trở 2 protein là - FOXA2 và HNF1A - là 2 protein tham gia quá trình sản xuất enzym GnT-4a. Kết quả là chúng làm tế bào không phát hiện ra được lượng đường dư thừa trong máu, dẫn đến biểu hiện tiểu đường tuýp 2.

Vì thế, thừa cân, béo phì là rất nguy hiểm và muốn chữa trị bệnh đái tháo đường tuýp 2, cách phòng ngừa tốt nhất là nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý, tập thể dục và kết hợp điều trị bằng thuốc trong trường hợp cần thiết.

Xin cảm ơn ông!

Ngọc Hà (thực hiện)

Theo tạp chí Sống Khỏe