Phổi có nước là tình trạng cấp cứu y tế và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức, xảy ra khi chất lỏng tích tụ trong các túi khí của phổi, gây khó thở. Điều này cản trở quá trình trao đổi khí và có thể gây suy hô hấp.
| Phổi ứ nước có thể gây suy hô hấp. |
Phù phổi có thể cấp tính (xảy ra đột ngột) hoặc mãn tính (xảy ra chậm hơn theo thời gian).
Trong quá trình thở bình thường, các túi khí nhỏ trong phổi, được gọi là phế nang, chứa đầy không khí. Phổi lấy oxy và thải khí cacbonic ra ngoài. Phù phổi xảy ra khi chất lỏng tràn vào các phế nang, gây ra hai vấn đề:
- Dòng máu không thể nhận đủ oxy.
- Cơ thể không thể thải carbon dioxide ra ngoài đúng cách.
Có một số nguyên nhân gây ra phù phổi, bao gồm:
Nguyên nhân phổ biến nhất của phù phổi là suy tim sung huyết (CHF). Suy tim xảy ra khi tim không còn có thể bơm máu đi khắp cơ thể một cách thích hợp. Điều này tạo ra một áp suất dự phòng trong các mạch máu nhỏ của phổi, khiến các mạch bị rò rỉ chất lỏng.
Trong một cơ thể khỏe mạnh, phổi sẽ lấy oxy từ không khí bạn thở và đưa vào máu. Nhưng khi chất lỏng lấp đầy phổi của bạn, chúng không thể đưa oxy vào máu. Điều này làm mất đi lượng oxy còn lại của cơ thể.
- Quá tải chất lỏng: Điều này có thể do suy thận hoặc liệu pháp truyền dịch qua đường tĩnh mạch.
- Cấp cứu tăng huyết áp: Đây là tình trạng huyết áp tăng nghiêm trọng làm cho tim bị căng quá mức.
- Tràn dịch màng ngoài tim có chèn ép: Đây là tình trạng tích tụ chất lỏng xung quanh túi bao bọc tim, có thể làm giảm khả năng bơm của tim.
- Rối loạn nhịp tim nghiêm trọng: Đây có thể là nhịp tim nhanh hoặc nhịp tim chậm, cả hai đều có thể dẫn đến chức năng tim kém.
- Đau tim nghiêm trọng: Điều này có thể làm tổn thương cơ tim, khiến việc bơm máu trở nên khó khăn.
- Van tim bất thường: Điều này có thể ảnh hưởng đến dòng chảy của máu ra khỏi tim.
Nguyên nhân của phù phổi không phải do chức năng tim kém được gọi là không do tim và thường là kết quả của hội chứng suy giảm hô hấp cấp tính.
Các tình trạng y tế khác ít phổ biến hơn có thể gây phù phổi bao gồm:
- Viêm phổi
- Suy thận
- Tổn thương phổi do nhiễm trùng nặng
- Nhiễm trùng máu nặng, hoặc nhiễm độc máu do nhiễm trùng
Một số yếu tố bên ngoài cũng có thể gây thêm áp lực lên tim và phổi và gây ra phù phổi. Các yếu tố bên ngoài này là:
- Tiếp xúc độ cao
- Sử dụng ma túy bất hợp pháp hoặc sử dụng ma túy quá liều
- Tổn thương phổi do hít phải chất độc
- Chấn thương nặng
- Thương tích lớn
- Suýt chết đuối
Trong trường hợp phù phổi, cơ thể sẽ phải vật lộn để lấy oxy. Điều này là do lượng chất lỏng ngày càng tăng trong phổi ngăn cản oxy di chuyển vào máu. Các triệu chứng có thể tiếp tục xấu đi cho đến khi người bệnh được điều trị.
| Khó thở là triệu chứng điển hình của phù phổi. |
Các triệu chứng phụ thuộc vào loại phù phổi.
Các triệu chứng phù phổi mạn tính bao gồm:
- Khó thở khi hoạt động thể chất
- Khó thở khi nằm
- Thở khò khè
- Thức dậy vào ban đêm với cảm giác khó thở biến mất khi ngồi dậy
- Tăng cân nhanh chóng, đặc biệt là ở chân
- Sưng tấy ở phần dưới của cơ thể
- Mệt mỏi
Loại phù phổi này xảy ra do say độ cao hoặc không nhận đủ oxy trong không khí, sẽ có các triệu chứng bao gồm:
- Đau đầu
- Nhịp tim nhanh, bất thường
- Khó thở sau khi gắng sức và khi nghỉ ngơi
- Ho khan
- Sốt
- Khó khăn khi đi bộ lên dốc và trên bề mặt phẳng
Nếu chủ quan không điều trị, phổi ứ nước sẽ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như: dính màng phổi cản trở khả năng giãn nở hô hấp của phổi, xẹp phổi, biến dạng lồng ngực, chèn ép tim, sưng gan. Ngoài ra người bệnh còn bị phù nề ở chân, bàn chân, bụng ảnh hưởng đến khả năng vận động.
Đặc biệt phù phổi cấp có thể gây tử vong, do đó bạn nên có phương pháp chữa trị sớm để bệnh không tiến triển xấu.
Phương pháp điều trị phù phổi là nâng cao nồng độ oxy trong máu. Máy cung cấp oxy dưới áp suất để giúp có thêm không khí vào phổi. Ngoài ra, bác sĩ có thể cần phải chèn một ống nội khí quản hoặc ống thở xuống cổ họng của bạn và sử dụng thông khí cơ học.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng phù nề phổi và nguyên nhân gây phù phổi, bạn cũng có thể nhận được một hoặc nhiều loại thuốc điều trị sau:
- Thuốc lợi tiểu là loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất và có thể giúp giảm sự tích tụ chất lỏng bằng cách tăng sản xuất nước tiểu.
- Thuốc giãn mạch: Những loại thuốc này làm giãn mạch máu để giảm tắc nghẽn phổi.
- Thuốc chẹn kênh canxi: giúp giảm huyết áp cao.
- Inotropes: Loại thuốc này có thể làm tăng lực co bóp cơ tim để tim có thể bơm máu đi khắp cơ thể.
- Morphine: Thuốc này có thể giúp giảm lo lắng và khó thở. Tuy nhiên, vì những rủi ro tiềm ẩn của nó, chúng thường không được khuyến khích.
| Phòng bệnh tim mạch là chìa khóa để ngăn ngừa bệnh phù phổi. |
Chúng ta có thể ngăn ngừa bệnh phù phổi bằng những biện pháp sau:
- Phòng ngừa bệnh tim mạch: Bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây phù phổi, do đó, hãy chú ý đến các vấn đề về tim mạch.
- Kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao (tăng huyết áp) có thể dẫn đến các tình trạng nghiêm trọng như đột quỵ, bệnh tim mạch và suy thận. Hãy tập thể dục đều đặn, duy trì cân nặng hợp lý, chế độ ăn giàu trái cây tươi, rau và các sản phẩm sữa ít chất béo, hạn chế muối và rượu để duy trì huyết áp ổn định.
- Theo dõi lượng cholesterol trong máu: Cholesterol là một trong nhiều loại chất béo cần thiết cho sức khỏe, nhưng quá nhiều cholesterol có thể gây ra các biến chứng khác. Nồng độ cholesterol cao hơn mức bình thường có thể gây ra các chất béo tích tụ trong các động mạch, cản trở lưu lượng máu và tăng nguy cơ mắc bệnh mạch máu. Bạn có thể thay đổi lối sống như hạn chế chất béo (đặc biệt là chất béo bão hòa), ăn nhiều chất xơ, cá và rau quả tươi, tập thể dục thường xuyên, ngừng hút thuốc và uống rượu trong chừng mực.
- Không hút thuốc: Nếu bạn hút thuốc và không thể bỏ thuốc lá, hãy tham khảo với bác sĩ về các biện pháp để giúp bạn bỏ thói quen hút thuốc. Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bạn cũng nên tránh hít khói thuốc thụ động.
- Có chế độ ăn uống lành mạnh cho tim: Bạn nên ăn một chế độ có ít muối, đường, chất béo bão hòa. Thay vào đó, bạn nên ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt, rau củ và trái cây.
- Quản lý căng thẳng: Để giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tim, bạn hãy cố gắng kiểm soát mức độ căng thẳng của mình.
Tiên lượng của phù phổi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nếu bạn gặp trường hợp vừa phải và được điều trị nhanh chóng, bạn thường sẽ hồi phục hoàn toàn. Trường hợp nặng có thể gây tử vong nếu bạn trì hoãn việc điều trị.
Hãy chắc chắn đi khám bác sĩ thường xuyên và nhận sự trợ giúp ngay lập tức nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của phù phổi.
Phong Vũ
Theo Người đưa tin
Chủ đề liên quan: