Sốt xuất huyết trẻ em: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em là gì?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra và muỗi vằn Aedes Aegypti là vật chủ lây truyền virus Dengue. Virus Dengue xâm nhập vào cơ thể người thông qua vết muỗi đốt từ những muỗi cái mang mầm bệnh. Sau thời gian ủ bệnh 4 – 10 ngày, muỗi mang virus có thể lây lan virus cho người trong suốt quãng đời còn lại của nó.

Loài muỗi vằn Aedes Aegypti sống chủ yếu ở các vũng nước đọng nhân tạo như bể chứa lâu ngày, chậu cây thủy sinh, nước đọng trong lốp xe… Muỗi Aedes Aegypti là những kẻ hút máu vào ban ngày, giờ hoạt động cao điểm trong ngày của loài muỗi này là vào sáng sớm và chiều tà, trước khi mặt trời lặn. Đây là 2 thời điểm mà trẻ nhỏ rất thường hay vui đùa, đặc biệt ở những nơi thiếu ánh sáng nên rất dễ bị muỗi đốt nhưng không hề hay biết.

Nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em

Đối với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ cũng như người lớn đều có chung 2 nguyên nhân gây bệnh:

- Do siêu vi trùng Dengue gây ra.

- Muỗi vằn hút máu người mắc bệnh mang đến cho người lành.

Dĩ nhiên sốt xuất huyết sẽ không lây từ người sang người như các mẹ thường lo lắng. Thông thường trẻ bị sốt xuất huyết cần phải được xác định trong 3 ngày đầu tiên kể từ ngày đầu tiên bé sốt.

Ngoài ra, các mẹ cũng nên lưu ý thời điểm đó có phải đang trong giai đoạn bùng phát dịch sốt xuất huyết ở trẻ em, hoặc người xung quanh có ai đang mắc bệnh hay không.

Triệu chứng

Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em giai đoạn đầu (giai đoạn khởi phát)

Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em giai đoạn khởi phát điển hình là sốt. Do đó, nhiều bậc cha mẹ thường nhầm lẫn bé chỉ bị cúm hay nhiễm khuẩn đường hô hấp. Bé thường có biểu hiện sốt cao liên tục và đột ngột trên 38°C. Ngoài ra bé còn có các dấu hiệu bệnh sốt xuất huyết điển hình như:

• Quấy khóc bỏ bú
• Chán ăn
• Buồn nôn
• Nôn trớ
• Mệt mỏi
• Sung huyết ở da (xuất huyết ở lỗ chân lông)
• Chảy máu chân răng.

Ở một số bé lớn hơn, bé có thể cho bạn biết con bị nhức đầu, đau hốc mắt, mệt mỏi, đau nhức khắp các cơ và khớp. Và đặc biệt, dấu hiệu mà bố mẹ dễ nhận biết nhất đó là tình trạng da sung huyết, xuất hiện những đốm đỏ dưới chân lông trẻ. Ngoài ra, một số bé còn bị xuất huyết đường tiêu hóa, nôn hay đi ngoài ra máu.

Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em giai đoạn nguy cấp

Trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết rơi vào giai đoạn này khi bệnh diễn tiến từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 6, là giai đoạn cực kỳ nguy hiểm. Lúc này virus đã làm suy yếu hệ miễn dịch, số lượng bạch cầu, tiểu cầu đã giảm đáng kể… Ngoài ra, ở giai đoạn này, bé còn có các dấu hiệu bệnh sốt xuất huyết điển hình có thể kể đến như:

• Dịch tràn phổi khiến bé sưng phù ở bụng
• Xuất huyết nghiêm trọng
• Phù nề vùng ổ mắt
• Tiểu ra máu
• Chảy máu mũi
• Tụt huyết áp
• Đầu, tứ chi lạnh.

Ở giai đoạn nguy cấp này, nếu trẻ không được chữa trị kịp thời, tình trạng xuất huyết nghiêm trọng và trụy tim mạch xuất hiện rất dễ khiến trẻ tử vong.

Giai đoạn hồi phục sau khi trẻ bị sốt xuất huyết

Đây là giai đoạn bé dần hồi phục nếu được chăm sóc và chữa trị kịp thời. Sau 2 – 3 ngày qua khỏi giai đoạn nguy hiểm, bé sẽ dấu hiệu điển hình là:

• Bé bắt đầu hạ sốt
• Có cảm giác thèm ăn, khát nước
• Số lượng tiểu cầu, bạch cầu tăng lên (khi làm xét nghiệm).

Cách điều trị bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em

Khi nghi ngờ con bị sốt xuất huyết, cần đưa bé đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, không tự điều trị tại nhà.

Bé cần được nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Thức ăn nên ở dạng lỏng để bé dễ nuốt và không bị nôn ói. Nếu bé còn đang bú mẹ, cần tăng số lần cho bú. Sốt xuất huyết làm máu cô đặc, khó lưu thông nên bé cần được uống nhiều nước để tránh bị sốc, bởi tình trạng sốc chính là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở những người mắc bệnh.

Bệnh thường diễn tiến trong 7 ngày, phần lớn tự khỏi, tỉ lệ biến chứng nặng chỉ từ 3%-5%. Người mắc bệnh nhất thiết phải đi khám, nếu xuất hiện các triệu chứng nặng như đau bụng, bứt rứt, chảy máu cam, chảy máu chân răng, tay chân lạnh… cần đưa ngay đến bệnh viện.

Cần theo dõi sát sao để kịp xử lý khi trẻ có biểu hiện bị sốc. Nếu thấy bé đau bụng, ói và tay chân lạnh toát thì cần đưa bé đến bệnh viện cấp cứu ngay. Một biểu hiện khác của tình trạng sốc là bé bỗng trở nên lừ đừ, có khi vật vã và không tỉnh táo. Bé cũng có thể giảm hẳn số lần đi tiểu nhưng lại thấy rất khát. Da bầm, môi xám cũng là một biểu hiện của sốc.

Những nốt đỏ ở da là do một số hồng cầu thoát khỏi thành mạch máu ra bên ngoài tụ dưới da gây nên hiện tượng xuất huyết dưới da. Các dấu hiệu này sẽ biến mất trong 5-7 ngày. Vì vậy không nên chữa trị theo cách dân gian như chà lá trầu lên da hoặc cạo gió, có thể làm tổn thương da của trẻ.

Khi trẻ mắc bệnh nên cho uống hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, không nên để trẻ sốt quá cao dễ dẫn đến co giật.

Quỳnh Hoa

Theo Tạp chí Sống khỏe