Tiền mất, DHA không thấy
“Bổ sung DHA cho trẻ thông minh vượt trội” là lời quảng cáo quen thuộc của nhiều loại sữa đang có mặt trên thị trường. Không ít hãng sữa còn nhấn mạnh tăng cường DHA hơn 5, 6 lần (so với tiêu chuẩn gì thì người tiêu dùng không rõ). Mấy năm trước, nhiều phụ huynh không ngần ngại rút hầu bao chọn sữa cao cacli thì hiện nay nhiều người xoay theo quảng cáo, phải tìm loại có thêm nhiều DHA để nuôi hy vọng con lớn lên thành những kỹ sư, bác sỹ, nhà khoa học tài ba.
Trong một số clip quảng cáo còn có chuyên gia khẳng định sự cần thiết của DHA cho quá trình phát triển, hoàn thiện não bộ và tế bào võng mạc nên càng khiến phụ huynh quyết mua cho được “sữa có DHA”. Với thông tin DHA không tự tổng hợp mà phải bổ sung qua thực phẩm, nếu chỉ dùng cá, tôm, trứng, đùi gà… thì trẻ phải ăn khẩu phần của người lớn mới đủ hàm lượng thì cha mẹ càng tin rằng bổ sung DHA qua sữa là con đường tốt nhất, đặc biệt với những trẻ sinh non, thiếu sữa mẹ thì càng cần các loại sữa công thức có hàm lượng chất này. Tuy nhiên, việc cha mẹ bỏ tiền với cái giá đắt hơn sữa thường để mua loại bổ sung DHA là có thật nhưng thành phần này nằm trong vỏ hộp, hàm lượng có đủ hay không chỉ nhà sản xuất mới biết.
Việt Nam chưa có quy định bắt buộc về hàm lượng DHA trong sản phẩm cho trẻ nên những con số trên nhãn mác đều là do nhà sản xuất tự công bố. Khi các cơ quan hậu kiểm vào cuộc, thấy nhà sản xuất sai phạm thì nhiều sản phẩm đã tới tay người tiêu dùng. Minh chứng rõ ràng cho việc mất tiền mà DHA không có là cuối tháng 12/2011, kết quả kiểm nghiệm tại Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 (Quatest 3) cho thấy mẫu sữa bột G - loại SP milk không hề tìm thấy hàm lượng DHA trong khi trên bao bì sản phẩm ghi 2-10mg/100g.
Trước đó, vào tháng 8/2010, Thanh tra Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế) kiểm tra 84 mẫu sữa trên 8 tỉnh thành từ Bắc vào Nam cũng có tới 6 mẫu sữa không đạt tiêu chuẩn về hàm lượng vi chất, trong đó có DHA.
Giàu là bao nhiêu?
Mặc dù trên bảng thành phần của mỗi loại sữa đều có chỉ số DHA khác nhau nhưng hầu như đều được giới thiệu là “giàu” hoặc “bổ sung” DHA. Người tiêu dùng chỉ biết “trên nhãn hộp này ghi hàm lượng DHA cao hơn hộp kia” chứ ít ai biết mức nào là hợp lý nhất, phải chăng càng nhiều càng tốt?
Theo khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới (WHO) thì lượng DHA cần được bổ sung thích hợp là: Trẻ từ 0-6 tháng tuổi cần 17mg DHA/100kcal tiêu thụ; Trẻ từ 6-24 tháng tuổi cần 10-12mg DHA/kg trọng lượng cơ thể/ngày (tương đương 70-144mg/ngày); Từ 2-4 tuổi cần 100-150mg DHA/ngày; Từ 4-6 tuổi cần 150-200mg DHA/ngày; Từ 6-10 tuổi trẻ cần 200-250mgDHA/ngày. Các loại sữa trên thị trường Việt Nam thật khó đảm bảo nhu cầu này.
Khảo sát của nhóm phóng viên SKGĐ tại một số siêu thị sữa cho thấy, trên nhãn mác các loại sữa cho trẻ ghi hàm lượng DHA rất khác nhau, có loại dao động trên dưới 10mg/100g bột sữa, có loại trong khoảng 20-30mg/100g, có loại “nhảy vọt” lên 70-80mg nhưng từ thấp đến cao, đa phần trên các vỏ hộp đều có dấu hiệu nhấn mạnh vào DHA (bôi xanh ở bảng thành phần hoặc bôi đậm).
Dẫn chứng như loại sữa N (số 1) có 61mg DHA, loại I có 90mg DHA, M có 35mg… Riêng loại D, được giới thiệu là tăng 5 lần DHA thì trên bảng thành phần cũng chỉ ghi có 40mg DHA… Thông thường, 100g sữa bột pha được 400-600ml tùy từng loại, tức là đáp ứng nhu cầu sữa một ngày của trẻ.
Như vậy dẫu trong sữa có đủ hàm lượng DHA như nhiều nhà sản xuất công bố ở trên thì việc cha mẹ trông chờ vào sữa bột vẫn là không đủ. Để bổ sung cha mẹ nên chú ý tới các loại thực phẩm giàu DHA là trứng, gà, cá tôm.
DHA không một mình tạo trí thông minh
Hiện nay đã có nhiều nghiên cứu cho thấy tác dụng của DHA với sự phát triển não bộ từ giai đoạn thai thi đến 6 tuổi. Đồng thời theo ông Nguyễn Nam Vinh, Chủ nhiệm Văn phòng phía Nam, Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam thì: “Nhu cầu DHA cho trẻ Việt Nam hiện nay chỉ đáp ứng khoảng 35-50%, chỉ ở mức thiếu, không thừa”.
Như vậy xin khẳng định nhu cầu bổ sung DHA cho con cái là đúng đắn, nỗi lo thừa DHA chưa phải vấn đề ở Việt Nam. Tuy nhiên DHA không hoạt động độc lập, nó không tự tạo trí thông minh cho con trẻ mà nó cần song hành với một thành phần dinh dưỡng khác là ARA, theo một tỷ lệ hợp lý.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới tỷ lệ DHA/ARA tốt nhất là ½. Đây là một tỷ lệ tương đương trong sữa mẹ. Nhưng theo khảo sát của phóng viên thì trên thị trường Việt Nam hiện nay tỷ lệ này không được giữ nguyên vẹn, trên một số nhãn hiệu chỉ ghi hàm lượng DHA, không ghi ARA hoặc có loại DHA gấp mấy lần ARA.
Ví như loại D có 40mg DHA/ 8mg ARA, loại G có 20,6mg DHA thì chỉ có 6,81mg ARA. Vẫn biết ARA dễ thu nạp từ thức ăn ngoài hơn DHA (nên hàm lượng trong sữa dành cho trẻ đã ăn ngoài, có thể không nhất thiết phải đúng tỷ lệ sữa mẹ), nhưng với trẻ dưới 6 tháng, bú hoàn toàn bằng sữa mẹ thì khi dùng sữa công thức, bé sẽ thu thêm ARA từ đâu? Mặt khác trí thông minh còn phụ thuộc vào gene, môi trường giáo dục, đâu chỉ từ DHA trong sữa. Với thị trường hiện nay, cha mẹ trông chờ vào DHA trong sữa phải chăng là một điều không tưởng?!
Bình Yên
Chủ đề liên quan: