Tác dụng trị liệu của âm nhạc giúp giảm huyết áp

Âm nhạc đã được đưa vào đời sống từ khi bắt đầu có loài người. Từ xa xưa, âm nhạc được sử dụng để giải trí và làm động lực cho con người trong các hoạt động có tính cạnh tranh như thể thao ( bóng đá, đấu vật, chạy bộ, …) hay như cỗ vũ, khích lệ các chiến binh trước khi ra trận.

Ngoài ra âm nhạc cũng được sử dụng trong lĩnh vực tôn giáo như thờ cúng hoặc trong các sự kiện trang trọng như tang lễ, lễ hội, cưới hỏi và các sự kiện đặc biệt khác.


Âm nhạc rất đa dạng, phong phú cả về tính chất và tình huống sử dụng. Thông qua âm nhạc, các nhạc sĩ hay nhà soạn nhạc có thể thể hiện những nền văn hóa- lịch sử, bản thể, sự độc đáo và hoàn cảnh khác nhau. Từ những sự khác biệt đó giúp phân biệt các thể loại nhạc khác nhau.

Dựa trên tốc độ ,âm nhạc được chia thành hai loại : tiết tấu nhanh và chậm. Hoặc nếu dựa trên nền văn hoá, âm nhạc được chia thành: nhạc gốc Phi hay nhạc truyền thống châu Á, châu Âu …. Nhìn chung, âm nhạc có thể phân loại thành nhiều thể loại từ cổ điển, rock, Reggae, disco, blues hay nhạc đồng quê và chúng đều tác động lên người nghe những hiệu ứng khác nhau.

Tác dụng trị liệu của âm nhạc
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất của âm nhạc đề cập trong bài viết này là tác dụng điều trị của nó. Campbell năm 1998 đã phát biểu hiệu quả của liệu pháp trị liệu bằng âm nhạc ( đặc biệt là nhạc của Mozart) giúp phục hồi bệnh lý rối loạn khả năng nghe và phát âm, học hỏi cũng như thay đổi cảm xúc, nâng cao tinh thần và sức khỏe.

Do tính đặc trưng riêng, sự liên tục, logic và có thể dự đoán được, âm nhạc có xu hướng gây nên sự hài hòa. Tính nhịp điệu này gây ra hiệu ứng tích cực trong thể loại nhạc tiết tấu nhanh hoặc sự thư giãn trong thể loại nhạc tiết tấu chậm. Trong trường hợp này, thông qua sự kích hoạt vùng nhận thức, âm nhạc giúp hoạt hóa hệ hóc môn thích hợp làm tăng chuyển hóa cơ bản hoặc giảm hoạt động S*nh l* phụ thuộc trên cao độ và nhịp điệu của dòng nhạc và sở thích của người nghe.

Mức giảm huyết áp nhỏ – Lợi ích lớn
Các nghiên cứu chỉ ra rằng cần giảm một mức huyết áp tâm thu vào khoảng 5mmHg, đưa đến hệ quả làm giảm 7% tất cả mọi nguyên nhân gây Tu vong, giảm 9% Tu vong do bệnh mạch vành và giảm đến 14% Tu vong liên quan đến đột quỵ. Những con số trên cho thấy lợi ích rõ rệt của việc giảm chỉ một lượng nhỏ huyết áp. Hệ thống lại các nghiên cứu về việc đánh giá hiệu quả của điều trị bằng âm nhạc lên huyết áp trong những thập kỷ gần đây đã cho thấy lợi ích rõ ràng trong việc giảm huyết áp tâm thu và tâm trương sau trị liệu bằng âm nhạc, một phương pháp điều trị rất kinh tế với chi phí rất thấp dù việc giảm huyết áp thực chưa có ý nghĩa thống kê về mặt toán học.

Cơ chế giảm huyết áp khi thưởng thức âm nhạc
Cơ chế của âm nhạc trong việc điều hòa huyết áp vẫn chưa được hiểu rõ tường tận. Các nghiên cứu đưa ra giả thiết rằng âm nhạc giúp kiểm soát và làm giảm nhịp thở người nghe, vì vậy làm giảm huyết áp thông qua việc điều hòa các thần kinh tự động tính liên quan đến việc điều hòa tim mạch. Cuối cùng, các thụ thể nhạy cảm với áp lực trong quả tim  của chúng ta bị làm giảm kích thích, tăng trương lực hệ thần kinh đối giao cảm và giảm trương lực thần kinh giao cảm, đưa đến kết quả có lợi cuối cùng là làm giảm huyết áp. Việc nghe nhạc còn có tác dụng thư giãn, chống stress và cũng góp phần làm giảm huyết áp. Một số cơ chế khác được đưa ra rằng liệu pháp trị liệu bằng âm nhạc giúp làm tăng thụ thể dopamine thông qua hệ thống phụ thuộc calmodulin trong não, hệ quả của quá trình này làm ức chế hoạt động của hệ thần kinh giao cảm thông qua thụ thể dopamine 2 và cuối cùng đưa đến làm hạ huyết áp.

Thông qua tác dụng làm giảm nhịp tim, trị liệu âm nhạc còn làm tăng khả năng tác dụng của Thu*c hạ huyết áp khi phối hợp, đặc biệt là Thu*c kiểm soát tần số tim. Hơn nữa, âm nhạc có thể điều chỉnh sự chú ý của người nghe đến một trạng thái cảm xúc thư thái dễ chịu, bằng cách ấy thúc đẩy sự thư giãn cả về tinh thần và toàn cơ thể. Nó làm tăng cảm xúc dương tính có lợi kết nối và hoạt hóa hệ thống viền trong não, giúp tiết ra endorphins tác động lên hệ thống S*nh l* cơ thể.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra dòng nhạc hiệu quả trong việc làm giảm huyết áp là thể loại nhạc cổ điển, đặc biệt là nhạc Beethoven và Mozart. Hiệu quả kéo dài phụ thuộc vào thời gian nghe, thường khoảng tầm 30 phút mỗi lần trị liệu.

Tóm lại trị liệu bằng âm nhạc là một các tiếp cận tuy mới mà cũ trong vấn đề điều hòa huyết áp, một phương pháp dễ tiếp cận và thuận tiện, không có tác dụng phụ. Phối hợp thêm liệu pháp âm nhạc được hy vọng giúp cải thiện việc điều trị, hạn chế tương tác hay tác dụng phụ của Thu*c và cải thiện tiên lượng bệnh giúp cải thiện cuộc sống cho bệnh nhân tăng huyết áp. Các nghiên cứu vẫn được tiếp tục tiến hành nhằm tái khẳng định và chuẩn hóa liệu pháp tuyệt vời này trong tương lai.
Theo Hội Nội tiết & Đái tháo đường Việt Nam

Mạng Y Tế