Thách thức khi triển khai hộ chiếu vaccine

"hộ chiếu vaccine" hay giấy vaccine covid-19 được coi là "ánh sáng cuối đường hầm" cho tự do đi lại toàn cầu. dù một số quốc gia đang hứng khởi thảo luận vấn đề này, giới chuyên gia cho rằng quãng đường đến với hộ chiếu vaccine còn khó khăn và phức tạp.

Họ nhận định có thể khiến nhiều người dân chủ quan khi di chuyển, trong bối cảnh hiệu quả vaccine covid-19 với biến thể còn chưa rõ ràng. nó còn khoét sâu sự thiếu công bằng vốn có, khi nhiều nước giàu đã đặt mua và tích trữ vaccine từ giai đoạn thử nghiệm.

"Tôi nghĩ chúng hữu ích về lâu dài, nhưng có một số rủi ro trước mắt và các bằng chứng khoa học chống lại ý tưởng này. Tôi cũng nhận thấy các mối nguy về đạo đức", tiến sĩ Deepti Gurdasani, chuyên gia dịch tễ học lâm sàng tại Đại học Queen Mary ở London, nói. "Chúng ta chưa biết nhiều về hiệu quả của vaccine trong việc ngăn ngừa các ca nhiễm biến thể và không triệu chứng".

Trong tuyên bố hồi cuối tháng 1, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết nhà chức trách

Các biến thể của từng khu vực cũng ảnh hưởng đến tác dụng của vaccine. Biến thể Nam Phi chứa đột biến có khả năng trốn tránh hệ miễn dịch. Đầu tháng 2, giới chức châu lục này đã tạm dừng phân phối vaccine AstraZeneca sau khi nghiên cứu cho thấy nó ít có tác dụng trước biến thể. Chuyên gia lo ngại đưa hộ chiếu tiêm chủng vào sử dụng trên toàn cầu khi các loại vaccine có hiệu quả chưa nhất quán có thể khiến đại dịch diễn biến phức tạp hơn.

Về khía cạnh đạo đức,

"cái gọi là đảm bảo người đã miễn dịch với covid-19 có thể trở lại cuộc sống bình thường. vậy điều gì xảy ra với những người khác?", liberty - hội đồng quốc gia về tự do dân sự của anh, đặt câu hỏi.

"Có rất nhiều đề xuất về hộ chiếu vaccine. Một số cho rằng nên sử dụng hạn chế để du lịch nước ngoài, số khác thì kém cụ thể hơn. Hàng loạt ý tưởng công nghệ được đưa ra, từ mã QR đến ứng dụng, thậm chí thẻ vật lý. Song điều mà mọi đề xuất đều bỏ qua, đó là không một loại hộ chiếu, chứng nhận nào không vi phạm nhân quyền", hội đồng nhận định.

Lawrence gostin, giáo sư đại học georgetown kiêm giám đốc trung tâm hợp tác về luật y tế quốc gia và toàn cầu của tổ chức y tế thế giới (who), thêm: "một cuộc khủng hoảng đạo đức rất lớn sẽ nổ ra toàn cầu khi những nước có thu nhập cao như israel, mỹ hay châu âu có khả năng đạt được miễn dịch cộng đồng vào cuối năm nay. nhưng với các nước nghèo, đa phần người dân sẽ không được tiêm vaccine trong nhiều năm nữa. chúng ta có thực sự muốn ưu tiên cho những người vốn đã có rất nhiều đặc quyền không?".

Thẻ xanh kèm mã QR chứng nhận người dân đã tiêm chủng Covid-19, ngày 3/3 tại Isreal. Ảnh: AFP

Thực tế, chưa được chuẩn hóa giữa các quốc gia. tiến trình đồng bộ hóa loại giấy tờ này trên toàn cầu có thể gặp phải thách thức về pháp lý, đồng thời dấy lên lo ngại về quyền truy cập dữ liệu cá nhân.

Nhóm Ứng phó Khẩn cấp Covid-19 của Hiệp hội Hoàng gia, Học viện Khoa học Quốc gia Anh, nêu ra

"Chúng ta cần có cuộc thảo luận sâu rộng hơn về nhiều khía cạnh của hộ chiếu vaccine, từ khoa học miễn dịch đến quyền riêng tư, các thách thức kỹ thuật, đạo đức và tính hợp pháp của nó", ông nói thêm.

Thục Linh (Theo CTV, CNBC, CNN, AFP)