Giữ quyền quản trị và đổi mật khẩu là việc tối qua trọng khi lắp đặt camera giám sát. (Ảnh minh họa)
Liên quan tới việc camera giám sát trong nhà bị kẻ gian theo dõi từ xa, ghi lại dữ liệu và tung lên mạng, các chuyên gia công nghệ không loại trừ những trường hợp do chính thợ lắp camera thực hiện.
Chẳng hạn vào năm 2018, một thợ lắp camera ở Bắc Giang đã bị lên án khi chia sẻ lên Facebook loạt hình ảnh của một người phụ nữ lớn tuổi khỏa thân đi trong nhà - nơi mà anh vừa lắp đặt hệ thống camera.
Là một người trong nghề, anh Khoa - Giám đốc một công ty chuyên lắp đặt camera tại TP.HCM cho rằng, những trường hợp camera bị xem trộm hoặc chủ nhân cho là bị hack thường có nguyên do từ việc lộ thông tin (người dùng chia sẻ cho người khác biết tài khoản đăng nhập hay giữ nguyên mật khẩu mặc định,…), chứ ít có khả năng bẻ khóa tự nhiên.
“Những sự cố xảy ra một phần do người sử dụng kém hiểu biết về công nghệ hoặc chủ quan khi lắp camera tại nhà.
Song cũng phải nhắc tới một nguyên do khác là một bộ phận thiểu số những người thợ không có tâm, hoặc có ý đồ xấu khi lưu trữ lại các thông tin về tài khoản của người dùng để xem bất cứ khi nào”, anh Khoa nói.
Những camera không bảo mật tại Việt Nam đang bị quét và trực tiếp công khai trên mạng internet theo thời gian thực. (Ảnh chụp màn hình)
Theo anh Khoa, một số chiêu trò mà thợ lắp camera có thể thực hiện là không bàn giao các thông tin tài khoản cho khách hàng hoặc không hướng dẫn các bước cho khách hàng đổi mật khẩu ngay sau khi lắp đặt xong.
Ngoài ra, thợ lắp camera có thể chỉ cung cấp cho khách hàng tài khoản thường, còn bản thân họ giữ lại quyền quản trị cao nhất. Nhờ đó, họ có thể tạo thêm người dùng để xem từ xa.
Về phía khách hàng, một số người không am hiểu về công nghệ có thể sẽ không đề cập đến việc đổi mật khẩu, chỉ quan tâm xem được camera là được. Đây là một điều hết sức nguy hiểm nếu chẳng may gặp phải thợ lắp camera có ý đồ xấu.
Do đó, anh Khoa khuyến nghị người dùng chỉ chọn nơi lắp đặt uy tín, tốt nhất là chỗ quen biết hoặc mối quan hệ có thể tin tưởng được. Nếu không cần thiết, chỉ cần lắp camera đặt soi bên ngoài cửa ra vào. Tốt nhất không nên lắp đặt camera trong phong ngủ hay các khu vực nhạy cảm khác.
“Nếu bắt buộc phải lắp camera ở những nơi nhạy cảm thì người dùng nên là người am hiểu công nghệ và tự mua về lắp đặt. Khi lắp camera ở nơi nhạy cảm, không nên lắp loại camera công nghiệp (camera có nhiều mắt kết nối với đầu thu).
Loại camera được khuyên dùng là IP camera xài độc lập, vì loại này có cơ chế bảo mật cao và an toàn hơn”, anh Khoa khuyến cáo.
Cùng quan điểm với anh Khoa, bà Võ Dương Tú Diễm - đại diện hãng bảo mật Kaspersky tại Việt Nam khuyến cáo: Người dùng cần tránh đặt camera ở những nơi nhạy cảm và riêng tư như phòng tắm, phòng ngủ, thậm chí là vị trí mà camera nhìn thấy gương phản chiếu từ nhà tắm.
Thay vào đó, người dùng nên lựa chọn vị trí đặt các camera tại nhà sao cho bao quát và dễ quan sát những điểm quan trọng như cửa đi, cửa sổ, tủ/két cất giữ đồ vật quý,…
Ngoài ra, bà Diễm khuyến nghị người dùng nên cập nhật phần mềm/bản vá cho camera thường xuyên, tránh hacker lợi dụng các lỗ hổng chưa được vá để tấn công từ xa. Nếu như hệ thống camera của gia đình không có chế độ cập nhật tự động, hãy thường xuyên kiểm tra thông qua ứng dụng (trên máy tính, điện thoại) trong phần Settings (Cài đặt) > Software Update (Cập nhật phần mềm).
Tất nhiên, việc đổi mật khẩu mặc định cho camera sau khi lắp đặt bằng một mật khẩu bảo mật là tối quan trọng. Song việc hạn chế chia sẻ mật khẩu đó với nhiều người cũng quan trọng không kém, bởi “chẳng ai biết trước chữ ngờ”.
“Các gia đình thường giao hẳn việc thiếp lập mật khẩu cho bên cung cấp và ít khi nào tự mình thay đổi mật khẩu này. Việc này thật sự rất nguy hiểm. Thậm chí, người dùng còn có thể thiết lập chế độ xác minh 2 lớp (two-factor authentication) nếu có, giống như Internet Banking của vậy”, bà Diễm nói.
Cách đây 6 năm, một nhân vật bí ẩn đã tạo ra Insecam - một trang web chuyên trình chiếu công khai hình ảnh của các camera giám sát ở khắp nơi trên thế giới. Các camera xuất hiện ở đây chủ yếu do không thay đổi thông tin đăng nhập hoặc không hề có lớp bảo mật nào.
Hiện, trang web vẫn đang hoạt động bình thường với hàng ngàn camera bị phát tán hình ảnh. Riêng tại Việt Nam, tính đến tối 25/7/2020, vẫn đang có hơn 100 camera xuất hiện tại đây, bao gồm cả camera an ninh trên đường phố, bãi đậu xe, nhà máy, công xưởng, thậm chí có cả văn phòng, khách sạn, nhà trọ,...
Trả lời phóng viên qua email, người quản trị trang web Insecam khẳng định những camera mà anh công khai đã được kiểm duyệt để không ảnh hưởng đến đời sống riêng tư cá nhân. Bất kỳ trường hợp nào muốn gỡ bỏ hình ảnh khỏi trang web chỉ việc email cho anh, hoặc cách đơn giản hơn là hãy đổi thông tin đăng nhập camera.
Chủ đề liên quan:
camera camera giám sát đổi mật khẩu hệ thống camera Ngọc Phạm người phụ nữ phụ nữ lớn tuổi tài khoản người dùng