Thời tiết nắng nóng trong mùa hè thực sự là một trở ngại lớn đối với sức khỏe con người, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh tăng huyết áp, suy tim, đái tháo đường… Nếu người bệnh không được theo dõi và kiểm soát bệnh chặt chẽ có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Thời tiết nắng nóng trong mùa hè thực sự là một trở ngại lớn đối với sức khỏe con người, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh tăng huyết áp, suy tim, đái tháo đường… Nếu
người bệnh không được theo dõi và kiểm soát bệnh chặt chẽ có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Mối nguy hiểm cho
người bệnh suy tim
Dù ở giai đoạn nào của quá trình suy tim thì
người bệnh vẫn phải thường xuyên dùng các Thu*c trợ tim, Thu*c lợi tiểu, trong khi thời tiết mùa hè nóng nực làm cho tình trạng cơ thể mất nước nhiều hơn, do nước thoát ra qua tuyến mồ hôi và đi tiểu tăng lên so với mùa lạnh. Do vẫn phải dùng Thu*c lợi tiểu thường xuyên nên những
người bệnh này dễ mất muối, mất nước nhiều hơn dẫn đến rối loạn nước và điện giải. Đó là thể tích tuần hoàn của cơ thể giảm, các chất điện giải như natri, canxi, kali… đều giảm làm cho bệnh nhân có thể xuất hiện những biến chứng như rối loạn nhịp tim, suy thận trước thận (thận không đủ nước để lọc). Nguy cơ này cũng dễ làm xuất hiện tác dụng phụ của các Thu*c điều trị kèm theo như các Thu*c ức chế men chuyển (làm suy thận, tăng creatinin trong máu). Thể tích tuần hoàn giảm sẽ gây ra hiện tượng máu bị cô đặc, trở thành điều kiện thuận lợi cho tai biến tắc mạch do huyết khối, đặc biệt nguy hiểm đối với những người dùng Thu*c chống đông không đầy đủ.
Do vậy trong mùa hè, bệnh nhân suy tim đang dùng các Thu*c trợ tim, lợi tiểu và các Thu*c ức chế men chuyển nên uống nước nhiều hơn một chút vào mùa hè, uống nhiều lần trong ngày không nên để cơ thể rơi vào tình trạng khát nước, tránh đi lại ngoài đường trong trời nắng to, ở trong môi trường có điều hoà nhiệt độ càng tốt.
Nguy cơ tai biến mạch não ở người tăng huyết áp
Nhiệt độ nóng bức dễ làm nhịp tim tăng nhanh do vậy huyết áp cũng tăng theo, đây là điều nguy hiểm đối với người có sẵn bệnh tăng huyết áp. Những bệnh nhân này nên được điều trị bằng Thu*c đầy đủ, không nên ngừng Thu*c điều trị đột ngột sẽ dễ làm phát sinh cơn tăng huyết áp gây tai biến nghiêm trọng. Nếu
người bệnh có những dấu hiệu nhức đầu, chóng mặt phải nhanh chóng được đưa đến khám tại các cơ sở y tế, đề phòng những cơn tăng huyết áp kịch phát không phát hiện kịp thời sẽ nguy hiểm đến tính mạng như tai biến mạch máu não. Những bệnh nhân đang được điều trị Thu*c hạ huyết áp bằng các Thu*c lợi tiểu cũng lưu ý nguy cơ giảm thể tích tuần hoàn dẫn đến rối loạn nước và điện giải.
Những bệnh nhân tăng huyết áp đang được điều trị bằng các Thu*c giãn mạch nên tránh hoạt động thời gian dài ngoài trời lúc nóng bức, đề phòng hiện tượng giãn mạch quá mức, dẫn đến tụt huyết áp, nhịp tim nhanh. Một số Thu*c hạ huyết áp như nifedipine, amlordipine có thể có những tác dụng phụ nặng hơn như nóng mặt nhiều hơn, nhịp tim nhanh hơn… làm
người bệnh cảm thấy khó chịu, ngột ngạt, khó thở hơn.
Đối với bệnh nhân mắc bệnh động mạch vành
Để cơ tim hoạt động được bình thường, nó cần được cung cấp đầy đủ máu giàu ôxy và hệ thống động mạch vành có nhiệm vụ cung cấp máu cho cơ tim. Khi các động mạch vành xuất hiện các mảng xơ vữa và bị vỡ ra sẽ gây tắc mạch đột ngột hay tạo thành các cục huyết khối gây tắc nghẽn. Động mạch vành bị tắc sẽ gây ra tình trạng đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim. Hậu quả của nhồi máu cơ tim phụ thuộc vào độ rộng của vùng nhồi máu, vùng cơ tim bị thiếu máu càng nhiều thì chức năng của tim càng giảm mạnh, dễ dẫn đến nguy cơ Tu vong. Những người mắc bệnh động mạch vành thường là có mảng xơ vữa trong lòng động mạch, nguy cơ giảm thể tích tuần hoàn đối với những bệnh nhân này trong mùa hè sẽ dễ làm cho động mạch vành thuyên tắc hơn, làm cho bệnh càng thêm nặng nề. Do vậy trong mùa nắng nóng, các bệnh nhân này cần phải uống Thu*c và uống nước đầy đủ theo chỉ dẫn của bác sĩ sẽ giảm được nguy cơ đau thắt ngực không ổn định và nhồi máu cơ tim.
Bệnh nhân đái tháo đường
Lưu ý nhất trong mùa hè đối với bệnh nhân đái tháo đường là chế độ dinh dưỡng. Tránh hiện tượng hạ đường huyết do ăn uống không đầy đủ trong khi vẫn dùng các Thu*c điều trị đái tháo đường. Hạ đường huyết là một trong những yếu tố thuận lợi dẫn đến nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân đái tháo đường có suy mạch vành.
Những bệnh nhân đái tháo đường có biến chứng thận mà chế độ dinh dưỡng không đầy đủ, uống ít nước sẽ làm cho tình trạng suy thận gia tăng hoặc tình trạng suy thận nặng hơn khi đang dùng kèm theo Thu*c lợi tiểu và ức chế men chuyển. Đồng thời,
người bệnh đái tháo đường là một trong những cơ địa dễ bị biến chứng huyết khối, tắc mạch nhiều hơn nếu cơ thể không được cung cấp đủ nước trong mùa nắng nóng.
Tóm lại, người mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, đái tháo đường trong mùa hè nên tránh hoạt động nhiều dưới trời nắng, tránh khát nước nhưng không nên uống liền một lúc, nên ăn nhiều trái cây tươi như cam, quýt, chuối, nho để cung cấp đầy đủ các chất điện giải cho cơ thể. Các biểu hiện bất thường của bệnh nếu xuất hiện phải được đi khám tại các chuyên khoa tim mạch và chuyển hoá kịp thời, tránh để những hậu quả xấu xảy ra.
TS. Tạ Mạnh Cường