Viêm gan được gây ra bởi nhiều nguyên nhân mà phổ biến nhất là một trong 5 loại virus (A, B, C, D hoặc E). Tất cả những loại virus này gây nên phản ứng viêm ở gan và cản trở chức năng S*nh l* của gan. Bài viết này cung cấp kiến thức cơ bản về viêm gan A và cách phòng tránh.
TỔNG QUAN
Viêm gan là gì?
Viêm là tình trạng hay phản ứng sinh học đặc trưng bởi sưng, nóng, đỏ và đau.
Viêm gan có nghĩa là ”tình trạng viêm xảy ra ở gan”. Viêm gan được gây ra bởi nhiều nguyên nhân mà phổ biến nhất là một trong 5 loại virus (A, B, C, D hoặc E). Tất cả những loại virus này gây nên phản ứng viêm ở gan và cản trở chức năng S*nh l* của gan.
Một số tình trạng và tác nhân khác cũng có thể gây viêm gan, ví dụ như thiếu cung cấp máu cho gan, chất độc, rối loạn tự miễn, uống nhiều rượu, chấn thương gan và một số loại Thu*c. Mặc dù hiếm gặp hơn, một số virus như Epstein-Barr virus (EBV, trong bệnh tăng bạch cầu đơn nhân) hoặc cytomegalovirus (CMV) cũng có thể gây viêm gan.
Có 2 loại viêm gan chủ yếu: viêm gan cấp (nhất thời, thoáng qua) và viêm gan mãn (kéo dài ít nhất là 6 tháng). Trong trường hợp viêm gan cấp, tình trạng viêm ở gan xuất hiện đột ngột và có thể kèm theo buồn nôn, nôn, đau bụng, sốt và đau nhức toàn thân. Một số trường hợp viêm gan cấp không đi kèm bất kỳ triệu chứng nào. Phản ứng viêm gan cấp thường chấm dứt trong vài ngày hoặc vài tuần ở đa số bệnh nhân. Tuy nhiên, thỉnh thoảng tình trạng viêm này không biến mất. Viêm gan kéo dài trên 6 tháng được gọi là viêm gan mãn (mãn tính, có nơi gọi là ”viêm gan mạn”).
Viêm gan ảnh hưởng đến gan như thế nào?
Gan có chức năng xử lý các chất thải trong máu. Khi gan bị viêm, nó không làm tốt việc loại bỏ chất thải. Khi gan không hoạt động tốt, một chất thải có tên là bilirubin (billy-ru-bin) bắt đầu tích tụ trong máu và ở các mô. Bilirubin làm cho da của người bị viêm gan chuyển sang màu vàng-cam. Hiện tượng này được gọi là vàng da. Bilirubin và những sản phẩm thải khác cũng có thể gây ra ngứa, buồn nôn, sốt và đau nhức toàn thân.
Có 5 loại virus gây ra bệnh viêm gan. Mỗi virus viêm gan được đặt tên theo một ký tự trong bảng chữ cái:
viêm gan a, viêm gan B, viêm gan C, viêm gan D và viêm gan E.
viêm gan a là bệnh gan gây ra bởi virus
viêm gan a.
viêm gan a gây nên phản ứng viêm ở gan, dẫn đến đau nhức và sưng.
viêm gan a khác các loại viêm gan khác bởi vì nó thường không nghiêm trọng và không tiến triển thành viêm gan mãn tính hoặc xơ gan giống như ở viêm gan B và C.
TRIỆU CHỨNG
Các triệu chứng của bệnh viêm gan a là gì?
Một virus
viêm gan a thường tồn tại trong cơ thể 1 tháng trước khi xuất hiện triệu chứng. Khi các triệu chứng xuất hiện, nó có thể xuất hiện đột ngột và bao gồm:
Lưu ý là vẫn có một số trường hợp
viêm gan a mà không có bất kỳ triệu chứng nào.
Trẻ nhỏ thường mắc
viêm gan a với những biểu hiện nhẹ, trong khi triệu chứng thường nặng ở trẻ lớn hơn và người trưởng thành.
Khả năng lây nhiễm bệnh viêm gan a?
Bạn có thể lây nhiễm cho người khác với khả năng rất cao ngay sau khi bị nhiễm virus và TRƯỚC khi xuất hiện triệu chứng. Ở người lớn khỏe mạnh, khả năng lây nhiễm thường kết thúc trong vòng 2 tuần kể từ khi bệnh bắt đầu. Tuy nhiên, trẻ em và người có hệ miễn dịch yếu có thể còn lây nhiễm cho đến 6 tháng.
NGUYÊN NHÂN và YẾU TỐ NGUY CƠ
viêm gan a lây truyền bằng cách nào?
viêm gan a thường lây qua tiếp xúc với phân nhiễm virus. Bạn có thể bị lây nhiễm qua tiếp xúc gần gũi với người bệnh (ví dụ: thay tã hoặc quan hệ T*nh d*c), thậm chí kể cả khi người đó không có bất kỳ triệu chứng nào. Trong thực tế,
viêm gan a lây nhiều nhất trước khi triệu chứng xuất hiện. Bạn cũng có thể bị lây nhiễm vì ăn thức ăn hoặc uống nước bị ô nhiễm. Virus có thể sống trên tay, trong nước và trong đất.
viêm gan a rất phổ biến ở các nước đang phát triển.
CHẨN ĐOÁN và XÉT NGHIỆM
Làm sao bác sĩ có thể biết bạn bị viêm gan a?
Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng của
viêm gan a. Bác sĩ có thể làm xét nghiệm máu để xác định bệnh.
ĐIỀU TRỊ
Điều trị viêm gan a như thế nào?
Không có Thu*c đặc hiệu để điều trị hoặc chữa
viêm gan a. Nếu bị nhiễm virus bạn nên nghỉ ngơi, ăn uống hợp lý và tránh uống rượu và Thu*c nhóm acetaminophen (Tylenol). Rượu và Thu*c acetaminophen đều được chuyển hóa bởi gan và có thể đẩy nhanh sự tổn thương gan ở người bệnh.
Hãy nói với bác sĩ những Thu*c mua không cần kê toa (OTC) mà bạn đang dùng. Bác sĩ có thể cần phải thay đổi hoặc ngưng một số Thu*c đó trong lúc bạn mắc bệnh.
Bạn có thể cần phải nằm viện trong một thời gian ngắn nếu bị mất nước, đau nhiều, đột ngột trở nên lú lẫn hoặc bị chảy máu.
PHÒNG NGỪA
Làm thế nào để khỏi bị viêm gan a?
Hãy hỏi bác sĩ về việc tiêm ngừa
viêm gan a. Việc tiêm chủng là an toàn cho bất kỳ người nào trên 1 tuổi và có hiệu quả bảo vệ đến 20 năm.
Rửa tay với xà phòng và nước ấm trước và sau khi nấu ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi thay tã.
Rửa trái cây và rau quả thật sạch trước khi ăn và tránh ăn thịt và cá sống hoặc chưa chín.
Nếu bạn tiếp xúc với người bị
viêm gan a trong khi bạn chưa bị nhiễm hoặc chưa tiêm ngừa, hãy đi khám bác sĩ ngay. Bác sĩ có thể tiêm Thu*c để giúp bạn khỏi bị bệnh.
Tài liệu tham khảo
http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/hepatitis-a/prevention.html