Bối mẫu còn gọi xuyên bối mẫu, triết bối mẫu. Bối mẫu là dò hành phơi khô của cây. Theo Đông y, bối mẫu vị ngọt, hơi đắng, tính mát...
bối mẫu còn gọi xuyên
bối mẫu, triết
bối mẫu.
bối mẫu là dò hành phơi khô của cây. Theo Đông y,
bối mẫu vị ngọt, hơi đắng, tính mát; vào tâm và phế. Có tác dụng chỉ khái hóa đàm, thanh nhiệt tán kết. Dùng cho các trường hợp viêm khí phế quản, nóng sốt ho khan đờm ít, đờm dính vàng đặc, đau rát miệng họng, lao hạch, áp-xe phổi, áp-xe vú, viêm cơ có mủ và sưng hạch... Liều dùng cách dùng: 3-10g dưới dạng nấu hầm, sắc, pha hãm. Sau đây là một số món ăn Thuốc trị bệnh có
bối mẫu.
Lê hấp đường phèn bối mẫu: lê to 1 quả, xuyên
bối mẫu tán bột 3g, đường phèn 6g. Lê gọt vỏ, tách bỏ hạt cho vào cùng hầm chín cho ăn. Thích hợp cho người viêm khí phế quản ho ít đờm, lao phổi ho khan, ho gà, ho do dị ứng, viêm họng.
Tam mẫu tán: bối mẫu, tri mẫu, mẫu lệ; ba vị liều lượng thích hợp cùng tán thành bột mịn uống chiêu với nước canh chân giò. Món này tốt cho sản phụ sau đẻ ít sữa.
Cháo bối mẫu: xuyên
bối mẫu 10g, gạo tẻ 50g, đường phèn vừa đủ.
bối mẫu tán mịn. Gạo tẻ nấu cháo, cháo chín cho đường phèn vào khuấy tan, cho tiếp bột
bối mẫu, đun nhỏ lửa cho sôi lăn tăn, khuấy đều là được, ăn nóng vào bữa sáng và tối. Thích hợp cho người viêm khí phế quản cấp và mạn tính, khí phế thũng.
Ba ba hầm bối mẫu: ba ba 1 con,
bối mẫu 5g; nước luộc gà hoặc nước phở (vớt bỏ váng mỡ) 100ml. Ba ba bỏ mai bỏ ruột, làm sạch thái lát, thêm muối mắm, dấm, gừng, hành, gia vị, hầm nhỏ lửa khoảng 1 giờ, ăn khi vừa nguội. Món này tốt cho người âm hư nhiều mồ hôi, ho suyễn, sốt hâm hấp.
Trứng gà hầm bối mẫu: xuyên
bối mẫu 5g, đường phèn 5g, trứng gà 1 quả. Đâm 1 lỗ nhỏ đầu to quả trứng, cho đường phèn và
bối mẫu (đã tán vụn) vào, lắc đều, dùng giấy hồ nếp dán lại, hấp trên nồi cơm. Ngày làm 1 lần, chia 2 lần ăn, một đợt dùng liên tục 3 ngày. Món này rất tốt cho trẻ em lứa tuổi mẫu giáo ho gà, ho do viêm khí phế quản.
Thịt lợn hầm xuyên bối mẫu: xuyên
bối mẫu 9g, thiên hoa phấn 15g, tử thảo 30g, thịt nạc 60g. Đem các dược liệu nấu lấy nước, đun nước Thuốc nấu với thịt nạc thêm gia vị thích hợp. Ngày làm 1-2 lần cho ăn. Đợt dùng 20-30 ngày. Dùng tốt cho người ung thư vòm họng, ung thư vùng mũi họng.
Xuyên bối hạnh nhân ẩm: xuyên
bối mẫu 6g, hạnh nhân 3g. Cả hai thứ đem giã vụn từng loại một rồi cùng đem nấu với nước trong 40 phút, lọc lấy nước bỏ bã, cho uống khi nguội (chia 2 lần uống trong ngày). Dùng cho trẻ em viêm khí phế quản ho dài ngày, đêm ho nhiều đờm hơn ban ngày, ho thành cơn mệt mỏi.
Kiêng kỵ: Người có chứng hư hàn (đờm lạnh, đờm loãng ướt) không dùng. Không được dùng với ô đầu.
TS. Nguyễn Đức Quang