Bí mật của những trái tim khỏe nhất thế giới

Vài năm trước, bác sĩ Sanjay Gupta, phụ trách mục Y tế của CNN đọc báo cáo về Tsimane, bộ lạc bản địa sống sâu trong rừng nhiệt đới Amazon mà các thành viên hầu như không có bất kỳ tiền sử nào về bệnh tim. Sau một năm nghiên cứu, các nhà khoa học kết luận rằng họ, người Tsimane ở Bolivia, có trái tim khỏe mạnh nhất trên thế giới, danh hiệu trước đây do phụ nữ Nhật Bản nắm giữ.
Người dân bộ lạc Tsimane. Ảnh: David Mercado / Reuters.
Ngăn ngừa bệnh tim là chủ đề bác sĩ Gupta luôn luôn trăn trở do gia đình ông có nhiều người mắc bệnh tim. Mùa hè 2018, bác sĩ Gupta quyết định đi du lịch tới Bolivia, một trong những quốc gia nghèo nhất ở Nam Mỹ, để tìm hiểu những gì họ có thể dạy thế giới về việc ngăn ngừa bệnh tim.

Đến nơi bộ lạc Tsimane sống không dễ. Sau khi bay đến La Paz, thành phố thủ đô cao nhất thế giới ở độ cao gần 3,5 km so với mực nước biển, đội nhóm của bác sĩ Gupta bắt một chiếc máy bay nhỏ đến Rurrenabaque, thị trấn nhỏ ở vùng đất thấp phía bắc Bolivia, dọc theo sông Beni và ở rìa của rừng nhiệt đới Amazon. Họ lái xe tải vào trong rừng rồi nhảy lên những chiếc xuồng, tìm đường xuống những con sông và dòng suối của Amazon.

Người Tsimane sống theo các cụm gia đình nhỏ gồm 60 người hoặc hơn dọc theo bờ sông. Bác sĩ Gupta tìm thấy một trong những ngôi làng khi mặt trời bắt đầu lặn. Buổi đêm, ông dựng lều ở giữa làng và bắt đầu sống cuộc sống như những người Tsimane. Những túp lều xung quanh không có điện hay tiện nghi hiện đại.

"Một ngày nọ, tôi rút iPad ra, chạm và vuốt qua màn hình, và những người Tsimane há hốc miệng và mắt mở to, nhìn tôi như thể tôi là một thầy phù thủy", bác sĩ Gupta kể.

Với mục tiêu tìm hiểu bí mật của những người có trái tim khỏe mạnh nhất thế giới, bác sĩ Gupta tập trung vào ba yếu tố: chế độ ăn uống, hoạt động và nghỉ ngơi.

Về chế độ ăn kiêng, bác sĩ Gupta đoán rằng người Tsimane lấy 65% lượng calo từ thịt động vật. Tuy nhiên, thực tế, phần lớn lượng calo của họ đến từ carbohydrate; các loại thực phẩm như chuối, sắn, gạo và ngô chiếm gần 70% khẩu phần ăn. Chế độ dinh dưỡng này xuất phát từ đặc điểm cuộc sống ở Amazon: nông sản luôn sẵn có hơn thịt, đặc biệt là trong mùa khó săn bắn.

Thực phẩm của người Tsimane không được chế biến sẵn hay bổ sung bất kỳ loại đường, muối nào. Ngoài carbonhydrate, những người Tsimane có trái tim khỏe mạnh ăn khoảng 15% chất béo và 15% protein. Chế độ ăn uống của họ cung cấp lượng chất xơ gấp đôi so với chế độ ăn kiêng tiêu chuẩn của Mỹ, có rất nhiều vi chất dinh dưỡng như selen, kali và magiê. Dành thời gian với người Tsimane, bác sĩ Gupta cũng học được rằng người Tsimane có thói quen nhịn ăn gián đoạn, nhưng không phải vì chạy theo xu hướng mà vì khan hiếm thực phẩm.

Gần như tất cả thời gian trong ngày, người Tsimane đứng hoặc đi bộ. Thông thường, khi nghĩ về một xã hội săn bắn hái lượm, chúng ta hay hình dung ra nhóm người có cung tên, chạy nước rút trong rừng theo sau con mồi của họ. Tuy nhiên, các cuộc săn bắn của người Tsimane thường chậm và kéo dài. Người Tsimane dành nhiều thời gian để đi bộ và theo dõi, kiên trì để bắt được con mồi. Nếu thợ săn lấy được thịt nghĩa là họ đã thực sự nỗ lực hết mình, đi bộ nhiều dặm suốt cả tiếng đồng hồ.

Việc trồng trọt và chăn nuôi truyền thống chủ yếu được thực hiện bởi trẻ em và phụ nữ, kéo dài từ sáng đến tối. Trung bình, người Tsimane đi khoảng 17.000 bước mỗi ngày. Những người có trái tim khỏe mạnh nhất trên thế giới hầu như không bao giờ ngồi. Họ luôn hoạt động nhưng không mạnh mẽ như khi tập cardio hay HIIT.

Với cái lều nhỏ được dựng ở giữa làng Tsimane, bác sĩ Gupta nhận ra người dân nơi đây nghỉ ngơi hoàn toàn dựa theo ánh sáng mặt trời. Ngay khi mặt trời lặn vào buổi tối muộn, mọi người lui về túp lều của họ, và trong vòng nửa giờ, tiếng thở sâu và ngáy vang khắp trại. Không có thiết bị điện tử để nhìn chằm chằm vào, con người có xu hướng ngủ sớm và sâu hơn. Khoảng chín tiếng sau, với tiếng gáy của gà trống từ xa, trại bắt đầu xôn xao và một ngày mới bắt đầu.

Kết cấu xã hội của người Tsimane rất mạnh mẽ với nhiều tiếng cười, trò chuyện và chia sẻ. Không nghi ngờ gì việc cách thức giao tiếp này giảm sự cô đơn cũng như bảo vệ chống lại bệnh tim, như chúng ta đã thấy trong vô số nghiên cứu trên khắp thế giới.

Một yếu tố độc đáo khác ở người Tsimane sống trong môi trường Amazon chính là ký sinh trùng. Theo nghiên cứu trên The Lancet, gần như tất cả những người dân nơi đây có một số loại nhiễm ký sinh trùng như giun móc, giun đũa. Người Tsimane sống chung với những ký sinh trùng này trong phần lớn cuộc đời của họ. Điều này nghe có vẻ kinh tởm nhưng là hiện tượng quen thuộc xảy ra với con người suốt chiều dài lịch sử. Rất có thể, các ký sinh trùng trong cơ thể của người Tsimane giúp điều chỉnh hệ thống miễn dịch và bảo vệ trái tim của họ.

"Tất nhiên, bạn không nên đi ra ngoài và cố tình bị nhiễm ký sinh trùng .Nhưng bài học ở đây là quá vệ sinh có thể gây hại nhiều hơn là chúng ta nhận ra", bác sĩ Gupta nói. "Những người có trái tim khỏe mạnh nhất thế giới không sợ bị bẩn một chút".

Nếu bạn tìm kiếm tuổi thọ của người Tsimane trên mạng, bạn sẽ thấy nó ngắn hơn nhiều so với những người sống ở Mỹ, nguyên nhân do chấn thương, bị động vật tấn công, nhiễm trùng và sinh nở. Nhưng trong hầu hết các trường hợp, người Tsimane khỏe mạnh cho đến tận lúc ch*t.

Trong khi bệnh tim giết ch*t hàng trăm ngàn người Mỹ mỗi năm và tiêu tốn gần một tỷ đô la mỗi ngày, người Tsimane nhắc nhở chúng ta rằng sự giàu có không nhất thiết mua được sức khỏe và các giải pháp đơn giản bao quanh chúng ta, nếu chúng ta chịu dành thời gian chú ý.

Theo Nguyễn Nam - VnExpress

Mạng Y Tế