Run là một dạng rối loạn vận động có thể liên quan tới việc dùng Thuốc, trong đó, Thuốc có thể là nguyên nhân trực tiếp hoặc chỉ là yếu tố khởi phát tình trạng run đã tiềm tàng từ trước.
(SKDS) - Run là một dạng rối loạn vận động có thể liên quan tới việc
dùng Thuốc, trong đó, Thuốc có thể là nguyên nhân trực tiếp hoặc chỉ là yếu tố khởi phát tình trạng run đã tiềm tàng từ trước. Trong thực tế, việc xác định chính xác loại Thuốc gây run thường gặp nhiều khó khăn, do mỗi người bệnh thường sử dụng đồng thời nhiều loại Thuốc có liên quan đến triệu chứng run.
Trong xử trí, nếu tình trạng run không ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và công việc của người bệnh và Thuốc gây run là thực sự cần thiết cho người bệnh, có thể tiếp tục sử dụng Thuốc nhưng cần theo dõi chặt chẽ. Nếu mức độ run nặng dần và ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt của người bệnh, Thuốc gây run nên được giảm liều hoặc ngưng sử dụng và thay thế bằng một Thuốc khác ít gây run hơn. Nếu Thuốc gây run không thể được thay thế, cần phối hợp điều trị triệu chứng run bằng các Thuốc như propranolol, Thuốc kháng cholinergic hoặc amantadine.
|
Trong hầu hết các trường hợp, run do Thuốc thường đối xứng, xảy ra chủ yếu ở người lớn tuổi, người có suy giảm chức năng gan thận hoặc các bệnh lý thực thể ở hệ thần kinh trung ương (như nhồi máu não, bệnh xơ cứng rải rác), người có tâm lý hay lo lắng hoặc người phải sử dụng đồng thời nhiều loại Thuốc, nhất là những Thuốc cùng có khả năng gây run hoặc có nguy cơ tương tác với nhau làm tăng độc tính.
|
Có nhiều nhóm Thuốc gây run như Thuốc chống loạn nhịp tim; kháng khuẩn; Thuốc chống động kinh; Thuốc giãn phế quản; Thuốc tiêu hóa, Thuốc nội tiết; Thuốc an thần; hóa chất trong điều trị ung thư, Thuốc chống trầm cảm…
Trong đó, Thuốc chống trầm cảm 3 vòng như amitriptyline có thể gây biểu hiện run khi vận động ở một số bệnh nhân, triệu chứng này thường giảm dần trong quá trình điều trị.
Run cũng là một tác dụng phụ thường gặp nhất của các Thuốc ức chế chọn lọc serotonin như fluoxetine, paroxetine (cũng là một nhóm Thuốc chống trầm cảm) với tỷ lệ gặp lên tới 20%. Run do nhóm Thuốc này thường liên quan đến tư thế, tần số khoảng 6-12 Hz, xuất hiện sau điều trị 1-2 tháng và rút lui sau ngưng
dùng Thuốc khoảng 1 tháng.
Run cũng có thể xảy ra khi ngưng dùng đột ngột các Thuốc này (hội chứng cai Thuốc). Run cũng là một rối loạn vận động thường gặp nhất sau điều trị với lithium với tỷ lệ gặp khoảng 4 - 65%. Run do lithium cũng là nguyên nhân gây run do Thuốc thường gặp nhất trên lâm sàng. Hầu hết các trường hợp run do lithium đều nhẹ và không ảnh hưởng đến vận động của người bệnh, thường gặp ở người lớn tuổi hoặc điều trị kéo dài, tần số khoảng 8-12Hz, chủ yếu ở tay và thường giảm dần trong quá tình
dùng Thuốc.
ThS.
Nguyễn Thu Hiền