Đấu thầu vận chuyển, xử lý chất thải hằng năm: Doanh nghiệp kêu bất hợp lý

việc đấu thầu và ký hợp đồng vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt (ctsh) hằng năm không khuyến khích doanh nghiệp (dn) đầu tư phương tiện, thiết bị, đổi mới công nghệ để làm ăn lâu dài. ngoài ra, quy định này cũng gây khó khăn cho các địa phương trong việc mời thầu, đấu thầu và làm các thủ tục liên quan.

Trên cơ sở ý kiến của dn, mới đây ubnd tỉnh kiến nghị bộ tài chính và các bộ, ngành liên quan cho phép tỉnh nâng thời gian đấu thầu xử lý ctsh từ chỗ thực hiện hằng năm lên 5 năm đấu thầu một lần.

* Dễ xảy ra rủi ro kinh doanh

Từ năm 2018, đồng nai chuyển sang đấu thầu vận chuyển, xử lý ctsh hằng năm. ubnd tỉnh ban hành mức giá trần theo 3 loại hình công nghệ, trên cơ sở đó các địa phương tổ chức đấu thầu. điều này được cho là chặt chẽ, công bằng và đúng theo luật ngân sách và luật đấu thầu, nhưng dưới góc độ của dn, quy định này dễ xảy ra rủi ro kinh doanh.

Theo tổng giám đốc công ty cp dịch vụ sonadezi lê thị giang, hiện nay các địa phương đang lựa chọn nhà thầu thu gom, xử lý ctsh bằng hình thức đấu thầu công khai rộng rãi, mỗi năm một lần. tâm lý không chắc chắn được trúng hay không trúng thầu xử lý ctsh khiến công ty không có cơ sở tính toán đầu tư dài hạn, cải tiến các hạng mục công trình.

Do đó, công ty kiến nghị ubnd tỉnh kiến nghị các bộ, ngành liên quan xem xét, điều chỉnh quy định đấu thầu rộng rãi phù hợp với từng ngành nghề, từng loại hình công nghệ. cùng với đó, điều chỉnh định mức đơn giá thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải để dn có điều kiện tái đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường.

Cùng chia sẻ về vấn đề này, giám đốc htx thương mại - dịch vụ phú lợi (h.định quán) phan thanh hùng cho rằng, quy định đấu thầu và ký hợp đồng vận chuyển ctsh hằng năm khiến htx không dám đầu tư xe ép rác chuyên dùng mà chỉ dám vay vốn quỹ bảo vệ môi trường tỉnh để mua xe theo hình thức nhỏ giọt. hiện hoạt động kinh doanh của htx chủ yếu duy trì việc làm cho công nhân và lấy tiền trả nợ quỹ.

“Lý do các HTX không dám bỏ vốn mua xe vì giá cao, năm nay có thể trúng thầu nhưng năm sau không trúng thầu thì không biết sử dụng xe đó vào mục đích gì” - ông Phan Thanh Hùng bày tỏ.

Ở góc độ địa phương, Phó chủ tịch UBND H.Nhơn Trạch Nguyễn Hữu Thành cho rằng, việc mời thầu, đấu thầu, làm thủ tục thanh quyết toán hợp đồng mất rất nhiều thời gian. Tuy nhiên, vấn đề lớn hơn nằm ở chỗ, HTX, tổ hợp tác dịch vụ môi trường thường phải đi vay tiền để mua xe chở rác theo yêu cầu của tỉnh, trường hợp không trúng thầu dễ rơi vào tình trạng “nợ xấu”.

“huyện đang rà soát đề xuất khung giá đấu thầu 3 năm/lần theo văn bản hướng dẫn mới đây của sở tài chính. điều này thuận lợi cho cả địa phương lẫn dn” - ông nguyễn hữu thành chia sẻ.

Theo lý giải của các DN, vấn đề bất cập hiện nay là phải bỏ ra số tiền lớn đầu tư thiết bị, phương tiện hiện đại để hoạt động, thời gian thu hồi vốn mất 5-7 năm nhưng lại đấu thầu, ký hợp đồng hằng năm rất dễ dẫn đến rủi ro kinh doanh.

* Kiến nghị đấu thầu 5 năm/lần

Đại diện sở tài chính cho rằng, việc kéo dài thời gian đấu thầu xử lý ctsh đã được nhiều dn kiến nghị. năm 2020, ubnd tỉnh đã chỉ đạo sở tài chính làm văn bản gửi các bộ, ngành trung ương hướng dẫn tháo gỡ, đồng thời kiến nghị kéo dài chu kỳ đấu thầu từ 1 năm lên 3 năm/lần. bộ tài chính có văn bản phản hồi là quy định trên thực hiện theo luật đầu tư, cơ quan tham mưu là bộ kh-đt. bộ kh-đt vẫn chưa có hướng dẫn thực hiện đấu thầu thời hạn 3 năm, do đó tỉnh chưa có cơ sở thực hiện.

Phó giám sở tn-mt trần trọng toàn cho biết, hiện nay công tác quản lý ctsh còn chồng chéo và có nhiều lỗ hổng. bộ tn-mt được giao quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường nhưng một số nội dung như: hướng dẫn đầu tư xây dựng và định mức kinh tế, kỹ thuật xây dựng cơ sở xử lý chất thải lại thuộc thẩm quyền bộ xây dựng.

Tại đồng nai, sở tn-mt là cơ quan tham mưu cho ubnd tỉnh quản lý nhà nước về thu gom, vận chuyển, xử lý ctsh nhưng lập quy hoạch và xây dựng các khu/cơ sở xử lý được giao cho sở xây dựng, giá dịch vụ và dự toán phí dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải lại được giao cho sở tài chính.

Chủ tịch hđqt công ty cp thương mại tài tiến (tp.biên hòa) lý minh anh cho rằng, nhiều năm qua, đồng nai duy trì hình thức đấu thầu hằng năm nhưng mức giá lại không thay đổi. các cơ quan chức năng cần xem xét nâng thời hạn thực hiện gói thầu xử lý ctsh lên 3-5 năm để tạo điều kiện cho đơn vị trúng thầu mạnh dạn đầu tư công nghệ, thiết bị nhằm nâng cao chất lượng đảm bảo vệ sinh môi trường. bên cạnh đó, tỉnh cân nhắc điều chỉnh giá dịch vụ xử lý chất thải theo từng loại hình công nghệ để khuyến khích và tạo sự công bằng cho nhà đầu tư.

Tại buổi làm việc với đoàn công tác của ủy ban khoa học, công nghệ và môi trường của quốc hội mới đây, phó chủ tịch ubnd tỉnh võ văn phi kiến nghị đoàn công tác có ý kiến với bộ kh-đt, bộ tài chính và các bộ, ngành liên quan hướng dẫn ubnd tỉnh thực hiện đấu thầu xử lý ctsh với thời hạn tối thiểu 5 năm/lần; có chính sách hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, năng lượng được sản xuất, tái chế từ rác. cùng với đó, bộ tài chính ban hành định mức giá trần xử lý chất thải theo từng loại hình công nghệ nhằm tạo sự cạnh tranh công bằng, tạo điều kiện để dn đổi mới công nghệ.

Ban Mai