Phát biểu tại buổi họp báo sau cuộc họp của các ngoại trưởng EU tại Brussel, Bỉ hôm 13.7, Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại EU Josep Borrell tuyên bố đã thống nhất xây dựng phản ứng phối hợp của Liên minh châu Âu (EU) để cho thấy sự ủng hộ đối với xã hội dân sự và tự trị của Hồng Kông.
"Điều này sẽ bao gồm các biện pháp ở cấp độ EU và cũng là biện pháp dựa trên năng lực quốc gia của các nước thành viên theo cách tiếp cận thống nhất", ông Borrell cho hay.
Nhà ngoại giao cấp cao của EU tiết lộ thêm rằng ngoại trưởng các nước thành viên trong khối cũng đã thảo luận về lệnh cấm xuất khẩu “công nghệ nhạy cảm” sang Hồng Kông. Ông cũng lưu ý bất kỳ thiết bị hoặc phần mềm nào có thể được sử dụng nhằm đe dọa quyền tự trị của Hồng Kông sẽ bị cấm.
Theo ông Borrell, chính phủ các nước EU sẽ cân nhắc hủy bỏ thỏa thuận dẫn độ với chính quyền Hồng Kông, tăng cường suất học bổng cho sinh viên Hồng Kông và mở rộng cấp thị thực cho người dân Hồng Kông.
Tại cuộc họp nói trên, các ngoại trưởng EU nói rằng đã có sự ủng hộ rộng rãi giữa các quốc gia thành viên đối với một số hành động đáp trả Trung Quốc. Tuy nhiên, các biện pháp cứng rắn không được thảo luận chi tiết bởi vấp phải sự phản đối từ các đối tác thương mại “gần gũi” của Trung Quốc ở châu Âu, như Hungary và Hy Lạp.
Thủ tướng Đức Angela Merkel cũng lên tiếng ủng hộ phản ứng chung của EU, nhưng cảnh báo không nên cắt đứt đối thoại với Trung Quốc. "Quan trọng là các quốc gia thành viên EU đang nỗ lực tìm ra tiếng nói cũng như phản ứng chung để đối phó với Bắc Kinh. Tuy nhiên, đây không phải lý do để khối không tiếp tục đối thoại với Trung Quốc", bà Merkel cho hay.
Được biết, luật an ninh Hồng Kông có hiệu lực từ ngày 1.7, hình sự hóa 4 loại tội phạm an ninh quốc gia gồm ly khai, lật đổ, Kh*ng b* và thông đồng với nước ngoài hoặc các phần tử bên ngoài để gây nguy hiểm cho an ninh. Trong đó, quyền tố tụng và xét xử các trường hợp nghiêm trọng thuộc về chính quyền trung ương tại đại lục.
Bắc Kinh và Hồng Kông khẳng định luật chỉ nhắm đến một nhóm đối tượng nhỏ và không hề ảnh hưởng tới quyền lợi, tự do của người dân Hồng Kông cũng như lợi ích của các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, các nước phương Tây trong đó có Mỹ và EU đã chỉ trích mạnh mẽ, cáo buộc việc ban hành luật an ninh đối với Hồng Kông làm xói mòn quyền tự chủ, tự do của đặc khu và suy yếu nguyên tắc "Một quốc gia, hai chế độ".
Trong một động thái mới nhất, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 14.7 đã chính thức ký sắc lệnh tước những ưu đãi thương mại của Hồng Kông và ký thành luật Đạo luật Tự trị Hồng Kông, mở đường cho chính phủ Mỹ trừng phạt các cá nhân, tập thể có liên quan đến việc Trung Quốc kìm hãm quyền tự trị của thành phố này.
Phản ứng trước quyết định trên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã chỉ trích Đạo luật tự trị Hồng Kông vừa mới được tổng thống Mỹ ký thông qua là "lời vu khống ác ý" đối với luật an ninh quốc gia ở Hồng Kồng, và rằng Bắc Kinh phản đối mạnh mẽ hành động của Mỹ và kêu gọi Washington ngừng can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc. "Trung Quốc sẽ đưa ra phản ứng cần thiết để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình và áp lệnh trừng phạt đối với các cá nhân và thực thể Mỹ có liên quan", Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố.