Trước tình hình trên PGS. TS Trần Đắc Phu - Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam đã có những chia sẻ với PV Báo Đại Đoàn Kết về tình hình dịch hiện nay.
PGS.TS Trần Đắc Phu.pv: thưa ông, hiện dịch covid-19 đã diễn ra ở cả 3 miền. ông có đánh giá như thế nào về tình hình dịch hiện nay?
pgs.ts trần đắc phu: hiện dịch đang rất phức tạp vì “điểm nóng” là tp hồ chí minh đang xuất hiện nhiều ca mắc, đa nguồn lây, đa ổ dịch, nhiều chuỗi lây nhiễm. dịch đã lẩn khuất ở trong cộng đồng tương đối lâu nhưng không phát hiện ra. lúc phát hiện ra thì hơi muộn. những ca sốt có biểu hiện chỉ là “phần nổi” trên tảng băng chìm. còn hiện dịch đã xuất hiện tại các chợ, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, bệnh viện, đặc biệt nhiều bệnh viện bị nhiễm. điều đó chứng tỏ có nhiều ca ở trong cộng đồng.
Bên cạnh đó, tp hồ chí minh lại liên quan đến nhiều tỉnh ở phía nam do có nhiều ca đi về từ tp hồ chí minh với các tỉnh phía nam. hiện dịch từ tp hồ chí minh đã lây ra các tỉnh ở miền trung như tại nghệ an, hà tĩnh do đi theo lái xe tải chạy từ tp hồ chí minh chạy ra các tỉnh miền trung. vì thế tại các tỉnh nếu không giải quyết ngăn chặn, dịch sẽ bùng lên. đặc biệt là bình dương, đồng nai, long an có nhiều khu công nghiệp lớn nên rất nguy hiểm.
Còn dịch tại miền Bắc cơ bản chúng ta đã kiểm soát được. Bắc Ninh và Bắc Giang sau khi tiến hành các biện pháp quyết liệt, dịch đã được khống chế. Còn tại tỉnh Hưng Yên đó chỉ là những ca từ nơi khác về, chỉ lây lan trong phạm vi nhỏ chứ không phải là vấn đề lớn. Dịch tại Hưng Yên có nguồn lây và chúng ta đã xác định được các nguồn lây nên mọi việc vẫn đang được kiểm soát tốt.
ở tp hồ chí minh và các tỉnh phía nam dịch đang lây lan nhanh do chủng mới biến thể delta. có lẽ tại đây chúng ta cần những biện pháp mạnh hơn, thưa ông?
- hiện không chỉ tp hồ chí minh hay các tỉnh phía nam mà trên cả nước hầu như các ca mắc covid-19 đều mang chủng biến thể delta. vì thế lây nhiễm rất nhanh, ngay chủng delta hiện đã lây nhiễm, xuất hiện tại 98 quốc gia.
Lần này dịch lại tấn công vào khu công nghiệp, nhưng tiềm ẩn nguy cơ cao hơn với các tỉnh phía Nam. Vậy ông có khuyến cáo gì?
- có hai vấn đề lớn. thứ nhất cần ngăn chặn không để dịch đi vào các khu công nghiệp, đây là vấn đề quan trọng. song điều thứ hai là tp hồ chí minh phải ngăn chặn dịch, nếu không dịch sẽ tiếp tục lây ra các trường hợp khác tại cộng đồng, lây sang người của những tỉnh khác đang sinh sống, làm việc tại tp hồ chí minh. cũng như việc người của tp hồ chí minh đi lao động tại các tỉnh xung quanh. vì thế nếu không ngăn chặn, dịch sẽ lây sang các tỉnh khác. cho nên chúng ta trước mắt cần tập trung giải quyết dịch tại tp hồ chí minh.
như với tình hình ở tp hồ chí minh chúng ta cần có biện pháp nào để ngăn chặn, thưa ông?
- tp hồ chí minh cần tiến hành xét nghiệm trên diện rộng nhưng không nên xét nghiệm tràn lan. xét nghiệm ngoài việc tìm f0 để phong tỏa, chống dịch, thì việc xét nghiệm để đánh giá nguy cơ là vô cùng quan trọng để xem vùng nào? chỗ nào? nhằm thực hiện phong tỏa, giãn cách. hiện chúng ta không phong tỏa, giãn cách toàn thành phố nhưng những chỗ có nguy cơ cao cần phải phong tỏa rất chặt. phải “cửa đóng, then cài” như tại bắc ninh, bắc giang mới ngăn chặn được dịch. lúc đầu bắc ninh, bắc giang bị lây, song ngay sau đó đã thực hiện “cửa đóng, then cài” nên mọi thứ đã được ngăn chặn. do đó tp hồ chí minh cũng phải như vậy.
Bên cạnh đó phải cấm, hạn chế tụ tập đông người. Vì đông người sẽ lây lan. Cấm, hạn chế đi lại khi không cần thiết, nếu không dịch sẽ bùng lên. Bởi dịch đã lan ra ngoài cộng đồng nên biện pháp phong tỏa và giãn cách là vô cùng quan trọng, cắt đứt chuỗi lây nhiễm giữa người đang mang mầm bệnh với người lành để tránh lây lan.
Trước tình hình dịch tại các tỉnh phía Nam, Bộ Y tế có đề xuất những ca F1 nên thí điểm cách ly tại nhà. Ý kiến của ông?
- Tôi cho rằng nên thí điểm cách ly tại nhà, nhất là tại TP Hồ Chí Minh. Nếu không cách ly tại nhà lấy đâu chỗ mà cách ly? Cách ly tập trung nếu quá đông người, chung khu vệ sinh, chỗ ở mà kiểm soát không tốt sẽ lây lan dịch trong khu cách ly.
Từ bài học hiệu quả của Bắc Ninh và Bắc Giang, chúng ta có những bài học kinh nghiệm gì để áp dụng cho chống dịch tại các tỉnh phía Nam thưa ông?
- kinh nghiệm chống dịch của bắc ninh, bắc giang cũng là mô hình cần được nghiên cứu, học tập. tuy nhiên, có nhiều cái hơi khó. ví như tại bắc ninh và bắc giang dịch ở tại chỗ. còn các tỉnh phía nam còn có người ở tp hồ chí minh đi về và lây từ tp hồ chí minh. cho nên tại miền nam, ngoài việc giải quyết nội tại ở bình dương và các tỉnh thì cần làm sao ngăn chặn dịch ở tp hồ chí minh không lây sang các tỉnh khác. vì dịch đợt này rất phức tạp nên cần thực hiện tốt các biện pháp. như tp hồ chí minh bây giờ phải xét nghiệm tìm nguy cơ, không xét nghiệm tràn lan, nếu không sẽ phí nguồn lực trong khi đất nước còn đang khó khăn.
Trân trọng cảm ơn ông!