Kỹ thuật truyền ối cho bào thai thiểu ối

Hiệu quả điều trị thiểu ối

Đứng trước quyết định đình chỉ thai nghén vì thiểu ối, sản phụ N.T.H. mang thai ở tuần thứ 24 (Hà Nam) tìm đến Bệnh viện (BV) Phụ sản Hà Nội với mong muốn cứu được con mình bằng mọi cách. Sản phụ H. cho biết, chị được quyết định đình chỉ thai ở tuần thai 24 ở tuyến dưới vì thiểu ối, thai nhi đã bị tử cung bó chặt, nguy cơ thai lưu là rất cao, buộc phải quyết định vào viện đình chỉ thai nghén hoặc chờ thai lưu thì vào viện lấy thai ra. Thế nhưng, điều kỳ diệu đã xảy ra, chị đã giữ được con mình nhờ kỹ thuật truyền ối của BV Phụ sản Hà Nội.

Bác sĩ Nguyễn Thị Sim - Phó Trưởng Khoa Trung tâm sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh, BV Phụ sản Hà Nội cho biết, có tới 4 - 5% sản phụ có nguy cơ rơi vào tình trạng thiểu ối. Trước đây, những ca này, các sản phụ được tư vấn nên uống nước, nghỉ ngơi nhiều hoặc truyền dịch vào tĩnh mạch của mẹ nhưng biện pháp này hiệu quả thấp và chỉ kéo dài vài ngày.

Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, PGS. TS Nguyễn Duy Ánh cùng ê-kíp thực hiện kỹ thuật truyền ối cho một sản phụ. Ảnh: Trần Thảo

Tuy nhiên, với trường hợp chị H., PGS. TS Nguyễn Duy Ánh - Giám đốc BV Phụ sản Hà Nội cùng bác sĩ Sim và sản phụ đã quyết tâm giữ lại đứa bé bằng kỹ thuật truyền ối. Tại phòng can thiệp bào thai vô trùng hiện đại tiêu chuẩn châu Âu, kíp bác sĩ đã tìm được một “khe ối” rất nhỏ để xuyên kim vào buồng ối và truyền dịch vô trùng vào buồng ối, tạo môi trường bồng bềnh cho em bé tiếp tục phát triển an toàn.

Trong suốt quá trình truyền ối cho sản phụ H., các bác sĩ phải tập trung cao độ, rất khéo léo để cố định kim và đưa được dịch vào buồng ối. Cũng thật may mắn, với một lần truyền ối duy nhất, cùng với nỗ lực chăm sóc dưỡng thai của cả gia đình, bước sang tuần thứ 35, sản phụ H. đã sinh được bé trai hoàn toàn khỏe mạnh, không hề bị bất cứ một dị tật nào, phát triển hàng tháng đều đặn như một đứa trẻ đủ ối bình thường.

Kỹ thuật nhân văn vì cộng đồng

Bác sĩ Sim cho biết, thiểu ối là tình trạng nước ối ít hơn bình thường theo tuổi thai. Việc chẩn đoán bằng siêu âm sẽ biết thai phụ bị thiểu ối nếu chỉ số ối nhỏ hơn 50mm hoặc góc ối sâu nhất nhỏ hơn 20mm. Thiểu ối nặng khi góc ối sâu nhỏ nhất, nhỏ hơn 10mm.

Thiểu ối nặng đã cướp đi không biết bao nhiêu bào thai bé bỏng khi chưa kịp chào đời. Thiểu ối làm thai nhi chậm phát triển, ngôi thai bất thường hoặc bị biến dạng mặt, chân tay,... có tới 30% các ca thiểu ối không rõ nguyên nhân.

Trước tình trạng trên, PGS.TS Nguyễn Duy Ánh và bác sĩ Sim đã quyết tâm nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật truyền dịch ối nhằm kéo dài thời gian mang thai, giúp tránh được những dị tật cho thai nhi không mong muốn do thiểu ối gây ra.

Chia sẻ về kỹ thuật truyền ối, bác sĩ Sim cho hay, trong quá trình can thiệp, dưới hướng dẫn của siêu âm, các bác sĩ xuyên kim “siêu nhỏ” vào buồng tử cung, truyền dịch vô khuẩn vào buồng ối. Khi lượng nước ối trở về bình thường, các bác sĩ dừng thủ thuật, đồng thời lấy 10ml mẫu ối làm xét nghiệm di truyền cho thai.

Sau truyền ối, sản phụ được đánh giá tình trạng nhiễm trùng, toàn trạng mẹ và thai trong 2 ngày nếu ổn định thì cho ra viện. Sản phụ được tư vấn chế độ sinh hoạt, lao động, chế độ ăn uống và giải thích kết quả xét nghiệm ối - em bé có bản đồ nhiễm sắc thể đầy đủ 23 cặp. Khi bộ nhiễm sắc thể của em bé bình thường, các sản phụ càng yên tâm giữ thai.

Trong trường hợp bất thường, thiểu ối do di truyền, các bác sĩ sẽ có định hướng quyết định sớm cho sản phụ. Nếu 1 - 2 tháng sau, sản phụ tiếp tục thiếu ối, có thể sẽ được chỉ định truyền lại. Thủ thuật này được thực hiện trong một phòng can thiệp vô trùng tuyệt đối, đây là điều kiện quan trọng để bảo đảm thủ thuật an toàn.

Tuy nhiên, điều tiên quyết cho sự thành bại của can thiệp buồng ối là cần phải có những bác sĩ tay nghề chuyên môn cao, phải có rất nhiều kinh nghiệm can thiệp bào thai. Hiện tại kíp thực hiện chính kỹ thuật này ở BV Phụ sản Hà Nội là PGS.TS Ánh và bác sĩ Sim.

Tuy truyền ối là kỹ thuật mới, đang được thực hiện miễn phí tại BV Phụ sản Hà Nội nhưng với những ca đầu thực hiện, thai phụ và gia đình đã phải phân vân và cân nhắc nhiều trước khi thực hiện.

Thậm chí nhiều gia đình quyết định muộn khiến cho thai nhi gặp tình trạng nguy hiểm hơn và bác sĩ vất vả hơn. Được biết, kỹ thuật này được chỉ định cho những sản phụ thiểu ối còn nguyên màng ối và tuổi thai từ 16 - 32 tuần. Các bác sĩ cũng chống chỉ định can thiệp kỹ thuật này cho các thai phụ dưới 16 tuần, tử cung ngắn có dấu hiệu dọa đẻ non, rỉ ối, vỡ ối, thai dị dạng, nhiễm trùng cấp.

Thực hiện từ cuối năm 2019 đến nay, BV Phụ sản Hà Nội đã can thiệp được hơn 10 trường hợp thai phụ thiểu ối, nhiều trường hợp đang tiếp tục được theo dõi, nhiều em bé được chào đời khỏe mạnh nhờ truyền ối.