lần đầu tiên tại Việt Nam các bác sĩ Khoa răng hàm mặt, Bệnh viện đại học Y Hà Nội đã thực hiện thành công ca phẫu thuật thay khớp thái dương hàm toàn phần bằng các vật liệu nhân tạo.
Ngày 12/11, lần đầu tiên tại Việt Nam các bác sĩ Khoa răng hàm mặt, Bệnh viện đại học Y Hà Nội đã thực hiện thành công ca phẫu thuật thay khớp thái dương hàm toàn phần bằng các vật liệu nhân tạo.
Bệnh nhân nam (Đ.V.A), 57 tuổi ở Bình Phước, nhập viện với chẩn đoán: mất lồi cầu trái sau phẫu thuật cắt u xương hàm dưới 10 năm. Do không được tái tạo, hệ thống nhai bị rối loạn nghiêm trọng với các biểu hiện: bệnh nhân mất khả năng nhai, há miệng bị lệch, sai khớp cắn,… gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống. Ca phẫu thuật kéo dài gần 4 tiếng đồng hồ. Bệnh nhân được tái tạo toàn bộ
khớp thái dương hàm trái. PGS. TS. Lê Văn Sơn - Trưởng khoa phẫu thuật Răng Hàm Mặt Đại học Y hà Nội, trưởng nhóm phẫu thuật, cho biết: “Đây là ca mổ khó, phức tạp, nhưng mang lại triển vọng khả quan cho người bệnh, giúp phục hồi chức năng và thẩm mỹ”.
Bênh lý
khớp thái dương hàm rất đa dạng, do nhiều nguyên nhân gây nên như chấn thương, các khối u, dị tật bẩm sinh,…Theo Tiêu chuẩn mất sức lao động do bệnh tật của Liên Bộ Y tế - Lao động – Thương binh và Xã hội, tỷ lệ phần trăm giảm khả năng lao động ở những đối tượng này lên tới 75%. Các phương pháp điều trị bảo tồn thường không đem lại hiệu quả. Phương pháp phẫu thuật thay thế
khớp thái dương hàm đã được thực hiện từ rất lâu nhưng mới chỉ dừng lại ở việc thay thế lồi cầu bằng các vật liệu tự thân hoặc nhân tạo, phần ổ chảo được giữ .nguyên. Điều này làm cho phẫu thuật không đạt được hiệu quả cao, nhiều biến chứng, tỷ lệ tái phát lớn. Ngày nay, sự phát triển của khoa học kỹ thuật cho phép tái tạo toàn bộ
khớp thái dương hàm, bao gồm cả thay thế ổ chảo. Phương pháp này giúp phục hồi gần như toàn bộ chức năng của
khớp thái dương hàm cũng như chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Thay
khớp thái dương hàm toàn phần bằng vật liệu nhân tạo là một phương pháp đã được thực hiện tại nhiều quốc gia trên thế giới và đem lại kết qủa điều trị phẫu thuật cao. Chẳng hạn như, tại Anh, đến nay đã thực hiện được 96 trường hợp, Hàn Quốc là trên 50 trường hợp…Theo các chuyên gia, các ca phẫu thuật này cho phép đạt kết quả điều trị thành công trên 90% (chỉ có 3,2% thất bại do rủi ro y khoa).Tại nước ta, gần đây phương pháp phẫu thuật này đã được thầy Thu*c tại Đại học Y Hà Nội tiếp cận và làm chủ về chuyên môn và kĩ thuật. Đây là tin vui cho những người mắc các rối loạn nặng về
khớp thái dương hàm dẫn tới suy giảm trầm trọng chất lượng cuộc sống - một căn bệnh có tỷ lệ gia tăng trong thời gian gần đây.
Dưới đây là cuộc trao đổi giữa phóng viên báo SK & ĐS với PGS.TS Lê Văn Sơn, trưởng ca mổ.
Hy vọng có bảo hiểm để giảm bớt gánh nặng cho người bệnh
Xin chúc mừng PGS và nhóm phẫu thuật của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã thực hiện thành công ca phẫu thuật thay khớp thái dương hàm toàn phần đầu tiên tại Việt Nam.Đây là một ca phẫu thuật kĩ thuật cao và phức tạp, để rộng đường dư luận, kính mong PGS trả lời quí báo một số câu hỏi xoay quanh vấn đề này.
Thay khớp thái dương hàm toàn phần ( TDHTP) là phương pháp phẫu thuật kĩ thuật cao và phức tạp, tuy nhiên lần đầu tiên tại Việt Nam đã thực hiện thành công, PGS có chia sẻ gì về vấn đề này ?
khớp thái dương hàm là một trong những khớp động phức tạp nhất của cơ thể, diện khớp gồm ổ chảoxương thái dương, đĩa khớp và lồi cầu xương hàm dưới. Xung quanh ổ khớp có các dây chằng và hệ thốngcơ nhai bám vào, Khớp hoạt động khớp theo cả ba chiều không gian. Hai
khớp thái dương hàm độc lập với nhau về giải phẫu nhưng hoạt động phối hợp để thực hiện chức năng nhai. Vì vậy, khi bị tổn thương hay mất một hoặc hai bên khớp TDH người bệnh sẽ khó nhai hoặc há miệng và phẫu thuật tái tạo những trường hợp này rất phức tạp. Mặt khác, quanh vùng TDH cũng là nơi tập trung các cấu trúc giải phẫu quan trọng (các mạch máu lớn, dây thần kinh, tuyến nước bọt mang tai…) nên việc phẫu thuật có nguy cơ tai biếncao .
Tuy nhiên hiện nay chúng ta đã làm chủ được phương pháp mổ thay khớp TDHTP, điều này sẽ mở ra triển vọng lớn giúp cho các chức năng của bệnh nhân được phục hồi.
Xin PGS cho biết ưu điểm của phương pháp thay khớp TDHTP ?
Theo y văn, tất cả các phẫu thuật chỉ tái tạo lồi cầu bằng vật liệu tự thân hoặc nhân tạo chỉ mang tính chất tạm thời do khó phục hồi toàn chức năng. Chỉ có phẫu thuật thay khớp TDHTP (cả lồi cầu và ổ chảo) mang lại hiệu quả tối ưu trong điều trị các bệnh lý khớp TDH không hồi phục. Ngoài ra, phương pháp này cũng hạn chế nguy cơ mài mòn ổ chảo xương thái dương, thậm chí là thủng vào nền sọ.
Những đối tượng nào có chỉ định phẫu thuật thay thế khớp TDHTP, thưa PGS ?
Chỉ định phẫu thuật thay thế khớp TDHTP rất đa dạng như dính
khớp thái dương hàm, thiếu lồi cầu sau cắt bỏ u hay bẩm sinh, các bệnh lý
khớp thái dương hàm không hồi phục, gãy lồi cầu không có chỉ định bảo tồn,…
Hiện nay, tại nước ta có rất nhiều trường hợp bị tổn thương, tai biến, viêm dính khớp TDH mà chưa được phẫu thuật, ước tính lên đến hàng ngàn trường hợp có nhu cầu cần phải tái tạo, thay khớp TDHTP.
Được biết chi phí để thay khớp TDHTP là không hề rẻ, vậy làm sao để nhiều người bệnh có thu nhập thấp có thể được phẫu thuật theo phương pháp này, thưa PGS ?
Đúng vậy, hiện nay vật liệu nhân tạo để thay khớp TDHTP Việt Nam chưa sản xuất được mà phải nhập khẩu nên giá thành là rất cao. Tuy nhiên đây là biện pháp giúp người bệnh có thể phục hồi chức năng khớp TDH được gần như người bình thường, bởi vậy trong thời gian tới, tôi hy vọng nhà nước sẽ có bảo hiểm y tế cho việc phẫu thuật thay khớp TDHTP để chi trả một phần cho người bệnh, cũng giống như việc bảo hiểm đã chi trả một phần cho phẫu thuật thay thế khớp gối, khớp háng…
Xin chân thành cam ơn PGS !
Người thực hiện
Việt Anh