Mổ cấp cứu song thai bị hội chứng truyền máu hiếm gặp

Thạc sĩ, Bác sĩ Đinh Thị Hiền Lê -Bác sĩ cao cấp khoa Sản BVĐK Tâm Anh, Hà Nội là người trực tiếp phẫu thuật cho thai phụ bị hội chứng truyền máu hiếm gặp và nguy hiểm này.

Một ngày tháng 05/2020, thai phụ N.T.L.T. (25 tuổi, ở Thanh Xuân - Hà Nội) nhập viện BVĐK Tâm Anh, Hà Nội khi thai mới 14 tuần 5 ngày, chẩn đoán bị hội chứng truyền máu song thai tình trạng rất nặng, thai chậm tăng trưởng (IUGR) với một thai gần như không còn sự sống, mất sóng Doppler động mạch rốn, Doppler ống tĩnh mạch Arantius ghi nhận mất sóng a. Điều này đồng nghĩa với việc một thai sẽ ngừng tim chỉ trong vòng 24 giờ, thai còn lại cũng đối diện với nguy cơ Tu vong.

Thông thường, hội chứng truyền máu xuất hiện ở tuần thai thứ 16. Nếu hội chứng xuất hiện trước giai đoạn này, thai nhi Tu vong gần như 100%, các bác sĩ cũng thường chỉ định chấm dứt thai kỳ trong các trường hợp này. Lịch sử y học bào thai ghi nhận rất ít ca phẫu thuật truyền máu song thai (TMST) thành công ở tuần thai 14,15 tuần do phẫu trường chật hẹp khó quan sát, nguy cơ ối vỡ non rất cao, nếu không khéo léo sẽ thất bại ngay lập tức vì sản phụ vỡối và sảy thai cao. Khi đó, tỷ lệ cứu được thai là rất thấp.

Mặc dù vậy, với sự tin tưởng tuyệt đối vào các bác sĩ Bệnh viện Tâm Anh với hàng trăm ca phẫu thuật TMST thành công, gia đình bệnh nhân mong được thực hiện phẫu thuật để cứu lấy dù chỉ một thai hoặc ít nhất cũng không ân hận vì không bỏ qua cơ hội mong manh cuối cùng.

Tình thế của bệnh nhân rất nguy cấp, các bác sĩ nhanh chóng hội chẩn với bác sĩ Julien Stirnemann - một trong những phẫu thuật gia nội soi thai nhi hàng đầu ở Pháp, là người đầu tiên phẫu thuật khe hở cột sống thai nhi và từng thực hiện hàng ngàn ca phẫu thuật nội soi điều trị TMST tại Pháp. Bác sĩ Julien Stirnemann nhận định: Nếu không phẫu thuật điều trị hội chứng truyền máu chắc chắn sẽ mất cả hai thai nhi, nếu phẫu thuật thành công có thể cứu được một em bé.

BVĐK Tâm Anh đã phẫu thuật thành công hơn 200 ca truyền máu song thai và tiếp tục  ca phẫu thuật TMST có tuổi thai nhỏ nhất tại Việt Nam cho sản phụ.

“Còn nước còn tát, không thể để hai sinh linh bé bỏng ch*t dần, chúng tôi đã quyết định mổ khẩn cấp để cứu thai nhi dù hy vọng chỉ 20-30%”, ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê - Bác sĩ cao cấp khoa Sản BVĐK Tâm Anh (Hà Nội) - Người trực tiếp phẫu thuật kể lại. Trong phòng mổ vô trùng với đầy đủ các thiết bị phẫu thuật thai nhi trong buồng tử cung tối tân nhất của BVĐK Tâm Anh, Hà Nội, ca mổ lịch sử đã được diễn ra.

Để thực hiện được phẫu thuật này đòi hỏi phải có chuyên gia giàu kinh nghiệm, có kiến thức, kỹ năng; Bệnh viện phải có phương tiện máy móc hiện đại và có phòng mổ vô trùng tuyệt đối. Hội tụ đầy đủ cả 3 yếu tố quan trọng này, BVĐK Tâm Anh đã phẫu thuật thành công hơn 200 ca TMST và tiếp tục thành công với ca mổ cấp cứu cho sản phụ T. Sau hơn 3 giờ phẫu thuật, kết quả ban đầu cho thấy một thai được cứu sống. Chỉ sau vài giờ, siêu âm kiểm tra cho thấy tuần hoàn thai nhi phát triển, nước ối trở về mức độ an toàn.

“Đây là ca phẫu thuật ‘hoàn hảo’ với thời gian giữ thai sau phẫu thuật hội chứng TMST đến 20 tuần trong khi trên thế giới thời gian giữ thai trung bình sau phẫu thuật chỉ 12 tuần”, bác sĩ Hiền Lê chia sẻ.

Em bé con sản phụ T. ra đời khoẻ mạnh sau khi được phẫu thuật tại BVĐK Tâm Anh.

Ngày 21/5/2020, sản phụ T. hạ sinh bé trai 1,8kg, mẹ tròn con vuông ở tuần thai 34, đã đánh dấu kỳ tích mới về kỹ thuật y học bào thai phức tạp với thành công của ca phẫu thuật ở tuần thai rất sớm, thế giới hiếm gặp và rất ít chuyên gia dám thực hiện. BVĐK Tâm Anh một lần nữa xác lập “kỷ lục” trong lĩnh vực y học bào thai, đó là phẫu thuật thành công ca TMST với tuổi thai nhỏ nhất tại Việt Nam.

Chỉ hơn 2 năm về trước, tất cả những trường hợp song thai bị hội chứng truyền máu (TMST) đều phải sang nước ngoài để điều trị, vô cùng tốn kém tiền bạc, thời gian, lại thường không hiệu quả do có quá nhiều rào cản để thai phụ có thể được phẫu thuật kịp thời, như khoảng cách địa lý, chi phí đắt đỏ, rào cản ngôn ngữ..., không ít gia đình đành chấp nhận đau lòng để mất con.

Nhưng kể từca phẫu thuật mổ trong bụng mẹ điều trị hội chứng truyền máu song thai thành công đầu tiên tại Việt Nam, được thực hiện bởi các bác sĩ tại bệnh viện tại Hà Nội, các thai phụ bị hội chứng TMST không còn phải lặn lội ra nước ngoài mà có thể được điều trị ngay tại Việt Nam bởi chính bàn tay, khối óc và trái tim của những bác sĩ trong nước. Hàng trăm em bé cất tiếng khóc chào đời nhờ can thiệp Y học bào thai tại BVĐK Tâm Anh, Hà Nội, phát triển lành lặn, khỏe mạnh, hoàn thiện về vận động cũng như trí tuệ như bao trẻ đồng trang lứa. Hơn 200 ca phẫu thuật TMST thành công, trẻ cất tiếng khóc chào đời trong niềm hạnh phúc của gia đình và cả y bác sĩ.

Y học bào thai là một chuyên ngành mới trên thế giới, có thể chẩn đoán phát hiện và điều trị bệnh lý thai nhi trong bụng mẹ, là kỳ tích của nền y học hiện đại, giúp hồi sinh những thai nhi đang phải đối mặt với tử thần bằng những kỹ thuật vô cùng tinh vi, phức tạp.

Thành công của đội ngũ y bác sĩ BVĐK Tâm Anh mở ra kỷ nguyên mới cho kỹ thuật can thiệp trong bào thai, đưa ngành y học Việt Nam tiến kịp các nước có ngành y học tiên tiến nhất.

“Trong tương lai, chúng tôi tiếp tục có thêm nhiều kỹ thuật tiên tiến điều trị những ca đặc biệt hơn, như dẫn lưu bàng quang thai để cứu hai quả thận có nguy cơ bị mất chức năng sau khi trẻ chào đời, dẫn lưu màng phổi để tránh nguy cơ thiểu sản phổi, chọc hút dẫn lưu bàng quang, sản thiểu phổi, điều trị hội chứng truyền máu cho thai lớn bằng giảm thể tích nước ối..., xa hơn nữa sẽ vươn đến phẫu thuật điều trị nứt đốt sống”, ThS.BS Đinh Thị Hiền Lê cho biết.

https://www.youtube.com/watch?v=aKRPEpbIQ8w&t=16s

Phát hiện, điều trị sớm biến chứng thai kỳở BVĐK Tâm Anh, Hà Nội

Box:

Hội chứng truyền máu song thai là hai hoặc nhiều thai nhi chỉ có chung một bánh nhau, thường gặp trong song thai cùng trứng có sự phân chia trễ. Sự thông nối giữa mạch máu của hai thai nhi ở trong bánh nhau khiến máu của một thai sẽ truyền cho thai còn lại. Thai cho máu sẽ kém phát triển, thiếu ối, yếu ớt, teo tóp dần đi. Thai nhận máu do lượng máu quá nhiều sẽ phát triển nhanh dẫn đến suy tim, phù thai, đa ối, bàng quang căng to, đa niệu…

Hội chứng chia làm 5 giai đoạn, ở giai đoạn 3 song thai gặp nguy hiểm, giai đoạn 4 rơi vào nguy kịch, còn giai đoạn 5 thì 1 hoặc cả 2 bé bị ch*t lưu. Nếu một trong hai thai ch*t lưu thì thai còn lại sẽ Tu vong trong bụng mẹ.

Chỉ có một cách duy nhất điều trị hội chứng truyền máu song thai, đó là phẫu phẫu thuật nội soi thai nhi hay phẫu thuật laser trong buồng tử cung - tức dùng tia laser cắt đứt các mạch máu thông nối giúp mỗi thai phát triển riêng lẻ, không phụ thuộc vào thai kia. Phương pháp phẫu thuật này có độ khó cao vì tất cả các thao tác phải thực hiện trong tử cung của người mẹ. Để thực hiện cần phải có máy móc hiện đại, chuyên dụng, bác sĩ tay nghề cao.

Làm chủ những kỹ thuật hiện đại và phức tạp, BVĐK Tâm Anh đã thực hiện thành công hàng trăm ca phẫu thuật nội soi điều trị truyền máu song thai, chẩn đoán sớm và điều trị các bệnh lý thai nhi trong buồng tử cung, phẫu thuật vi phẫu trong chấn thương chỉnh hình, ghép nối dây thần kinh, chuyển vạt tự do, ghép nối chi thể đứt lìa; điều trị vô sinh lâu năm, dự trữ buồng trứng thấp cho bệnh nhân có bệnh lý kèm theo...

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Hà Nội: 108 Hoàng Như Tiếp, phường Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội.

Tổng đài: 1800 6858.