Tết đang đến gần, chị em thường bận rộn dọn dẹp, chăm sóc cây cảnh, cắm hoa, trang hoàng nhà cửa.
Những công việc này tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây dị ứng, trong đó, phổ biến nhất là bụi,
côn trùng và phấn hoa.
Viêm da do
côn trùng
Gần đây, ThS.BS Lê Thái Vân Thanh, giảng viên bộ môn Da liễu, ĐH Y Dược TPHCM tiếp nhận
nhiều trường hợp đến khám do viêm da kích ứng. Bệnh nhân (BN) phát hiện bệnh sau khi đi biển, dọn
dẹp nhà cửa, hoặc vừa cắm hoa, chăm sóc cây cảnh.
BS Thanh kể: "Có ngày tôi tiếp nhận 4, 5 trường hợp cùng bệnh cảnh. Ví dụ, một nhóm học sinh
ở Long An, da, tay, chân bị nổi mẩn, vệt nổi mẩn có hình dáng kỳ lạ, ngoằn ngoèo". Sau khi thăm
khám, BS Thanh xác định những BN này bị viêm da kích ứng do chất xuất tiết từ
côn trùng. Vệt ngoằn
ngoèo mẩn đỏ trên da là bởi đường đi của
côn trùng tạo nên.
Có rất nhiều loại
côn trùng mà chất xuất tiết từ chân, nước bọt và phân của chúng. Phổ biến và
có biểu hiện rõ ràng nhất là kiến ba khoang.
BN bị kiến ba khoang đốt, ban đầu có thể chỉ ngứa rát, đỏ nề một vùng da. Ở một số người, bệnh
trở nặng, vùng da đỏ xuất hiện mụn nước, các mụn nước phồng to, vỡ ra và lên mủ. Thậm chí BN còn
sốt, nổi hạch cổ, bẹn.
Kỳ nghỉ Tết đến gần, BS Thanh lưu ý mọi người khi đi nghỉ mát, tắm biển. Trong nước biển có
những động vật thân mềm, chẳng hạn sứa biển nếu đụng phải sẽ khiến chúng ta bị viêm da.
Hoặc, khi
đi du lịch, tiếp xúc với
côn trùng, một số loại lá cây, vùng da sẽ bị đỏ lên, nổi mụn nước li ti,
thậm chí có bong tróc. Từ một-ba ngày sau, vết sang thương trên da gặp ánh nắng sẽ bị tăng sắc tố,
chuyển thành màu sậm.
Điều trị bệnh viêm da do
côn trùng hay phấn hoa không phức tạp, nhưng BN phải đi khám đúng
chuyên khoa để được chẩn đoán, đưa ra phác đồ chính xác.
Nhiều BN tự ý mua Thu*c bôi, hoặc đắp đậu xanh (chữa bệnh giời leo theo dân gian) khiến bệnh
chẳng hết mà vết loét còn rộng thêm, nhiễm trùng. Tuy tình trạng bệnh không đến mức nguy hiểm tính
mạng, nhưng khi chữa khỏi, có thể để lại vết sẹo, gây mất thẩm mỹ.
Để phòng tránh bị viêm da tiếp xúc do
côn trùng, phấn hoa, mọi người nên mặc quần áo dài tay khi
vào vườn cây; đeo găng tay, bịt khẩu trang trong lúc chăm sóc cây cảnh. Tối ngủ nhớ mắc mùng, mặc
quần áo dài để tránh bị
côn trùng đốt.
Dị ứng phấn hoa qua đường hô hấp
Mùa xuân là điều kiện phát triển lý tưởng của hệ thực vật. Con người không chỉ bị dị ứng với côn
trùng, phấn hoa qua tiếp xúc ngoài da mà còn qua đường hô hấp. Khoảng một tháng nay, thời tiết trở
lạnh, lượng BN tới khám chuyên khoa tai - mũi - họng tại BV Chợ Rẫy TPHCM gia tăng. Trong
số đó, khá nhiều BN bị viêm mũi dị ứng do hít phảiphấn hoa.
Trong các loại hoa, hoa lys rất đẹp nhưng phấn của hoa này có nguy cơ gây viêm da tiếp xúc rất
cao. Người có tiền sử hen suyễn hít phải phấn hoa lys lập tức lên cơn ngay. Vì vậy, khi cắm loại
hoa trên, mọi người nên cẩn thận cắt bỏ các túi phấn trong nhụy hoa.
Theo TS.BS Đỗ Trọng Minh, phụ trách Phòng khám Tai - mũi - họng BV Chợ Rẫy, cơ thể con
người có thể dị ứng với khói bụi, chất ô nhiễm, thức ăn, hóa chất, lông thú, bọ mạt, mùi, phấn hoa
và thời tiết (gọi là dị nguyên)…
Khi dị nguyên vào cơ thể bằng đường hô hấp, kháng nguyên và kháng thể gặp nhau tạo thành phức
hợp kích hoạt cơ thể phóng thích ra chất có thể gây dị ứng. Có nhiều hóa chất được phóng thích gây
nên dị ứng, tiêu biểu là histamin.
Những chất này khiến cơ thể phản ứng, BN sẽ xuất hiện các triệu chứng như nhức đầu, sổ mũi (nước
trong), ngứa mũi, hắt xì hơi, thậm chí ngứa cả các vùng liên quan ở phần mặt như tai, mắt và họng,
nặng thì nổi mề đay, có thể gây khó thở do niêm mạc đường hô hấp bị phù nề.
Một số trường hợp viêm mũi dị ứng mạn tính kéo dài, có thể gây ảnh hưởng đến khứu giác (giảm
hoặc mất khả năng nhận biết mùi tạm thời) hoặc ngủ ngáy do viêm phù nề niêm mạc họng, thanh quản
hoặc viêm amiđan quá phát.
BS Đỗ Trọng Minh khuyên những người có tiền sử bệnh viêm mũi dị ứng không nên nằm máy lạnh, nếu
nằm máy lạnh phải điều chỉnh nhiệt độ vừa phải. Rửa mũi bằng nước muối S*nh l* mỗi ngày cũng rất
hữu ích cho việc phòng ngừa, hạnchế bệnh.
Khi bệnh viêm mũi dị ứng khởi phát, BN nên đi khám chuyên khoa để được bác sĩ kê Thu*c kháng dị
ứng ngay, tránh tình trạng bệnh kéo dài, bội nhiễm, gây nguy hiểm.
Theo Trâm Anh - Phụ nữ TPHCM