Lịch sử thế giới từng ghi nhận nhiều vụ tranh chấp quốc tế về thương mại, nhưng chưa bao giờ chứng kiến kiểu tranh chấp về trang thiết bị y tế với mức độ và tần suất nhiều như thời gian gần đây trong bối cảnh dịch Covid-19 đang hoành hành.
Hồi giữa tháng Ba, Thụy Sỹ từng bị Đức 2 lần thu giữ thiết bị y tế. Theo các cơ quan truyền thông địa phương (Watson, Swiss News Network và Tages-Anzeiger) cho hay, Thụy Sỹ đặt mua một lô găng tay ngoại khoa từ Trung Quốc. Lô vật tư y tế này được gửi từ Trung Quốc đến Thụy Sỹ trong một Container. Tuy nhiên, khi lo hàng quá cảnh tại Đức, nó đã bị hải quan Hamburg giữ lại.
Trước đó, 240.000 khẩu trang của Thụy Sỹ cũng bị Đức giữ lại. Sau sự kiện này, Thụy Sỹ đã triệu tập Đại sứ tại Thụy Sỹ để phải đối và yêu cầu Đức trả lại số hàng bị thu giữ.
Ngoài Đức, Italia cũng một lần bắt giữ một lô vật tư y tế là dung dịch khử trùng của Thụy Sỹ vào ngày 11/3.
Cách đây hơn một tuần (24/3), một sự kiện cũng rất đáng tiếc đã xảy ra khi Ba Lan bị cáo buộc không cho vận tải cơ vào không phận. Đây là chuyến bay vận chuyển hàng cứu trợ của Nga cho Italia. Điều này buộc vận tải cơ của Nga phải di chuyển quãng đường xa hơn 3.000 km để đến Italia.
Mới xảy ra gần đây là sự vụ tranh chấp ngoại giao nữa lại xảy ra khi Mỹ bị tố “nẫng tay trên” khẩu trang mua từ Trung Quốc trong tay một đồng minh thân cận là Pháp.
Báo chí Pháp cho biết, chuyến hàng 2 triệu khẩu trang từ Trung Quốc đã tới Pháp ngày 1/4. Đây là một phần trong hợp đồng mua 5 triệu khẩu trang của vùng Grand Est, một trong những nơi đầu tiên hứng chịu sự tấn công nặng nề nhất của virus Corona ở Pháp.
Tuy nhiên, số lượng khẩu trang này đã biến mất sau đó. Trên Telegraph, Chủ tịch vùng Provence-Alpes-Côte d'Azur (PACA) - Đông Nam nước Pháp, ông Renaud Muselier cho biết “các khẩu trang đã bị mất ở sân bay bởi người Mỹ rút tiền mặt gấp ba lần để thu mua”.
Dường như rút kinh nghiệm từ chuyện này, ông Muselier được cho là đã chỉ thị tới các quan chức cấp dưới rằng vùng của ông chọn cách vận chuyển đơn đặt hàng khẩu trang bằng các tàu hàng của Pháp.
Không lâu sau khi báo chí đưa tin về vụ lùm xùm này, một quan chức Mỹ đã lên tiếng phủ nhận và gọi các cáo buộc trên là “hoàn toàn sai lệch”. Tại Washington, một quan chức chính quyền cấp cao nói với AFP rằng "chính phủ Mỹ đã không mua bất kỳ khẩu trang nào Trung Quốc dự định giao cho Pháp".
Thông tin về chuyện này, đài truyền hình LCI dẫn lời cho biết, lãnh đạo của khu vực Ile-de-France cáo buộc Mỹ bỏ tiền vào phút cuối để giành các lô hàng được hứa bán cho Pháp. “Chúng tôi đã mất một đơn đặt hàng do người Mỹ trả giá cao hơn. Lô hàng này đã được hứa bán cho chúng tôi”, bà Valerie Pecresse nói.
Trong khi đó, lãnh đạo của vùng Grand Est ở đông bắc nước Pháp cũng đưa ra một cáo buộc tương tự vào hôm 1/4. “Ngay trên đường băng, người Mỹ đã rút tiền mặt và trả giá gấp 3 hay 4 lần cho số khẩu trang chúng tôi đặt hàng, vậy nên chúng tôi thực sự đã phải chiến đấu”, ông Jean Rottner nói với RTL.
Trong một diễn biến khác, thủ tướng Canada Justin Trudeau ngày 2/4 cũng đã yêu cầu các quan chức kiểm tra thông tin Canada về việc lô hàng khẩu trang của nước này cũng bị giành mua trước và bày tỏ sự lo ngại về tình trạng này.
"Chúng tôi cần đảm bảo rằng các thiết bị dành cho Canada sẽ đến Canada và tôi đã yêu cầu các bộ trưởng theo dõi việc này", ông Trudeau nói trong một cuộc họp báo.
"Chúng tôi hiểu rằng nhu cầu ở Mỹ rất lớn, nhưng Canada cũng vậy. Vì thế, chúng ta phải hợp tác để đảm bảo có thể kiểm soát sự lây lan của loại virus này", Ông Trudeau khẳng định.
Thế giới đang ở thời điểm quyết liệt chống lại đại dịch Covid-19. Nhu cầu các trang thiết bị y tế đang trở nên bức thiết ở hầu hết các quốc gia. Tuy nhiên, ít ai có thể nghĩ rằng các nước giàu có nhất thế giới như Mỹ, Italia, Pháp lại phải rơi vào hoàn cảnh “bi đát” như hiện nay: Tranh chấp từng lô khẩu trang y tế.