Sức khỏe sinh sản đối với phụ nữ có vai trò rất to lớn, trong việc chăm sóc sức khỏe. Chăm sóc vệ sinh phụ làm một trong những điều cơ bản không thể thiếu được trong công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Sức khỏe sinh sản đối với phụ nữ có vai trò rất to lớn, trong việc chăm sóc
sức khỏe. Chăm sóc vệ sinh phụ làm một trong những điều cơ bản không thể thiếu
được trong công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản.
Bài viết này, mong muốn thông tin cho chị em phụ nữ những
điều nên làm và những điều không nên làm và cần tránh, để giúp cho sức khỏe của
chị em ngày càng mạnh khỏe, trẻ trung và duyên dáng.
Những điều nên làm
Sử dụng Thu*c rửa vệ sinh phụ nữ trong những ngày “đèn đỏ”:
Máu hành kinh là một môi trường rất thích hợp cho các loại
vi khuẩn trong *m đ*o phát triển sinh sôi nảy nở, do đó rất dễ có tình trạng
viêm nhiễm. Do vậy cần thiết nên sử dụng các dung dịch Thu*c rửa vệ sinh như:
Gynofar, Lactacyd FH… bằng cách dùng 400ml nước đun sôi ấm pha với 10ml dung
dịch Thu*c rửa, mỗi ngày 2 lần, vào buổi sáng và buổi tối trước khi đi ngủ.
Ăn uống bồi bổ trong những ngày “đèn đỏ”:
Trong bữa ăn hàng ngày tăng cường chất đạm chủ yếu là đạm
động vật như: thịt heo, thịt bò, tim gan cật heo, trứng, sữa và thức ăn có
nhiều canxi giúp cho quá trình cầm máu, đông máu được tốt, cũng như các thức ăn
khác cân bằng đạm, đường, chất béo, muối khoáng vitamin và chất xơ.
Dùng thêm Thu*c vitamin và những loại cần thiết:
Trong những ngày “đèn đỏ” cần bổ sung viên sắt, mỗi ngày
uống 1 viên sau bữa ăn, tránh thiếu máu. Ngoài ra, canxi cũng cần thiết trong
giai đoạn này, vì canxi giúp cho quá trình cầm máu và đông máu tốt, nhằm tránh
mất máu nhiều. Liều uống mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 viên Calci-D.
Đối với các bé gái trong tuổi dậy và phụ nữ trong giai đoạn
cho con bú, cần bổ sung vitamin A với liều 50.000 UI - 100.000 UI, mỗi tháng,
nhằm cung cấp cho sự tăng trưởng của cơ thể, chú ý khi uống cần ăn thêm dầu ăn,
vì vitamin A tan trong dầu và hấp thu vào cơ thể.
Các phụ nữ trong tuổi trung niên trở lên cần bổ sung canxi
và các yếu tố Omega 3, 6, 9, giúp bảo vệ tim mạch, kích thích hệ miễn dịch và
giảm nguy cơ bị viêm nhiễm, giúp cơ thể phát triển khỏe mạnh. Dùng mỗi ngày 1
viên.
Cần vệ sinh và đi tiểu ngay sau khi quan hệ:
Quá trình quan hệ vợ chồng, đó là lúc khả năng viêm nhiễm
cao do niêm mạc thành *m đ*o và vùng tiền đình âm hộ, lỗ niệu đạo ngoài bị va
đập. Các vi trùng có cơ hội di chuyển từ ngoài vào sâu *m đ*o và cổ tử cung,
tạo cho viêm nhiễm xảy ra. Vệ sinh vùng âm hộ ngay sau mỗi lần quan hệ, đồng
thời đi tiểu ngay sau khi quan hệ giúp cho vi trùng không có cơ hội phát triển
gây viêm nhiễm.
Đặc biệt quan hệ vợ chồng mà mong muốn có em bé, cần đi vệ
sinh sau 6 - 8 giờ.
Tự khám vú mỗi ngày:
Khám vú là một bước quan trọng, nhằm phát hiện những bất
thường về tuyến vú, như khối u, sự tiết dịch ở đầu vú, vết lở hay hiện tượng co
rút vú. Tất cả các bất thường trên đều có thể phát hiện được khi ta tự khám.
Việc thực hiện khám vú, sau khi đã sạch kinh, vì ở thời điểm
này mô vú mềm, không bị cương cứng nên dễ khám. Ngồi trước gương lớn, quan sát
bằng mắt hai vú, các động tác như: giơ cao hai tay lên khỏi đầu, chống hai tay
sau hông. Dùng tay day tròn nhẹ nhàng trên bầu vú, khi ở tư thế một tay giơ cao
một tay còn lại sờ vào vú, theo chiều kim đồng hồ để tránh bỏ sót. Sau đó có
thể nằm ngửa và kiểm tra vú.
Tầm soát ung thư cổ tử cung:
Ung thư cổ tử cung ở Việt Nam đứng hàng đầu trong tất cả các
loại ung thư gặp ở nữ. Việc tầm soát ung thư hiện nay ở giai đoạn sớm mang lại
khả năng điều trị khỏi hoàn toàn là một bước ngoặt rất cao trong Y học. Do vậy,
trong công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản, việc tầm soát ung thư cổ tử cung
bằng xét nghiệm tế bào cổ tử cung, nhằm phát hiện tế bào ác tính trong giai
đoạn sớm rất có ý nghĩa. Chị em phụ nữ cần khám phụ khoa định kỳ và làm xét
nghiệm tế bào mỗi 6 tháng một lần là điều rất có ích nhằm chăm sóc sức khỏe cho
bàn thân mình.
Hiện nay, đã có Thu*c vắc-xin phòng ngừa được ung thư cổ tử
cung, dành cho đối tượng em gái từ 12 - 28 tuổi. Chúng ta nên đi tiêm ngừa,
hiệu quả mang lại rất lớn cho bản thân người được tiêm.
Những điều không nên làm
Động tác rửa âm hộ dưới vòi hoa sen sau mỗi lần đi tiểu:
Sau khi đi tiểu, giọt nước tiểu sau cùng đọng lại tại miệng
lỗ tiểu, động tác dùng vòi hoa sen để rửa vô tình đẩy giọt nước tiểu đi vào bên
trong niệu đạo, vì khi giọt nước tiểu đọng trên miệng lỗ tiểu đã bị nhiễm bởi
các vi trùng có sẵn, đây là nguyên nhân gây nhiễm trùng tiểu thường gặp ở phụ
nữ. Biện pháp khắc phục: không nên rửa vòi hoa sen mà nên dùng khăn giấy thấm
khô sau mỗi lần đi tiểu; không nên dùng đi dùng lại nhiều lần một khăn mà không
giặt vì điều đó làm khả năng tái nhiễm tăng.
Rửa âm hộ hàng ngày bằng dung dịch vệ sinh:
Quan điểm, nếu rửa vệ sinh thường xuyên với dung dịch vệ
sinh phụ nữ sẽ giúp không bị viêm nhiễm âm hộ *m đ*o. Điều này hoàn toàn không
đúng, vì trong môi trường *m đ*o có các hệ vi sinh và các vi khuẩn có lợi và
các vi khuẩn không có lợi, nhưng nó được cân bằng và luôn giữ một môi trường
nghiêng về acid, có độ pH: 4,5 - 5,5. Chính điều đó giúp không cho vi trùng gây
hại có cơ hội gây bệnh. Nhưng khi rửa hàng ngày bằng dung dịch vệ sinh sẽ làm
mất cân bằng, hay chính dung dịch vệ sinh làm tổn thương niêm mạc vùng âm hộ,
kết quả gây viêm âm hộ *m đ*o do hóa chất. Việc sử dụng Thu*c
vệ sinh phụ nữ
chỉ nên dùng trong những ngày “đèn đỏ” hay có sự chỉ định của bác sĩ phụ khoa.
Quan hệ trong những ngày “đèn đỏ”:
Ngày “đèn đỏ” ở phụ nữ xảy ra trung bình từ 3 - 5 ngày, mất
một lượng máu: 50 - 70ml. Thành phần của máu kinh gồm máu và các nội mạc được
bong ra, các chất tiết từ các tuyến cổ tử cung và *m đ*o. Đây là môi trường rất
tốt cho các vi khuẩn có hại phát triển gây bệnh. Đồng thời ở thời điểm này, cổ
tử cung hé mở do vậy khả năng lây nhiễm tăng cao một khi có sự xâm nhập của vi
trùng theo máu kinh vào ngược trở lại, mỗi khi có sự giao hợp ở giai đoạn đang
hành kinh này. Tỉ lệ viêm nhiễm tăng gấp 16 lần so với không hành kinh. Chính
điều đó không nên quan hệ trong những ngày hành kinh.
Phẫu thuật hay làm thủ thuật không phải cấp cứu trong những
ngày “đèn đỏ”:
Cơ thể phụ nữ có nhiều thay đổi như các tĩnh mạch vùng chậu
hơi giãn nở, nên máu ứ đọng lại trong vùng chậu và cơ quan Sinh d*c nhiều. Niêm
mạc *m đ*o thường sung huyết, dễ chảy máu. Do đó, khi ta phẫu thuật hay làm thủ
thuật mà không phải cấp cứu thì không nên làm mà sẽ dời ngày khác, ở thời điểm
đang hành kinh mà chúng ta đi phẫu thuật hay làm thủ thuật như nhổ răng, thẩm
mỹ… Điều đó làm cho mất máu nhiều hơn, dễ nhiễm trùng hơn, và máu khó cầm được.
Phụ nữ có đặt vòng Tr*nh th*i không nên chơi thể thao di
chuyển nhiều và mạnh:
Đặt vòng Tr*nh th*i là một trong các phương pháp ngừa thai
phổ biến nhất hiện nay bên cạnh lợi ích Tr*nh th*i có tỉ lệ cao (98%), phù hợp
với kinh tế và tiện lợi. Nhưng vòng Tr*nh th*i được đặt trong một khoang trống,
nên có khả năng lệch vòng, tụt vòng khi người sử dụng luôn luôn di chuyển hay
thực hiện các động tác gắng sức và mạnh. Chính điều đó hiệu quả của Tr*nh th*i
thấp, người sử dụng có thể có thai nếu vòng Tr*nh th*i bị thay đổi vị trí. Do
đó, những phụ nữ có đặt vòng Tr*nh th*i không nên làm việc nặng nhọc, phải di
chuyển liên tục. Đặc biệt, không nên chơi các môn thể thao như chạy bộ, bóng
đá, bóng chuyền…
Các bà mẹ đang trong giai đoạn cho con bú không nên dùng các
chất kích thích hay sử dụng Thu*c mà không có chỉ định của bác sĩ:
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời nhất. Nguồn sữa mẹ sẽ
được tốt hơn nếu không sử dụng các loại bia, rượu, cà phê, các chất gia vị cay
như: ớt, tiêu và các loại đồ uống có gas. Vì tất cả các thứ trên phần nào đều
ảnh hưởng lên sữa mẹ, bé bú sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Ở giai đoạn cho con bú một số loại Thu*c không tự ý dùng,
như Thu*c nội tiết, Thu*c chống đông máu, các loại kháng sinh nhóm aminozid,
nhóm tetracycline và nhóm quinolon… Vì chúng qua sữa làm ảnh hưởng đến sự phát
triển của trẻ. Nếu cần thiết phải có sự chỉ định của bác sĩ.
BS.CKII. NGUYỄN HỮU THUẬN