Với những người bận rộn, hàng ngày đi làm ở cơ quan, vẫn có thể có bữa ăn tối cùng gia đình tại nhà, thì cách tổ chức bữa ăn rất quan trọng. trước hết là nên có thực đơn ăn uống cho cả tuần.
Việc lên thực đơn này vừa giúp chúng ta kiểm soát được tính cân đối của dinh dưỡng, tính đa dạng của thực phẩm tiêu thụ, hợp khẩu vị với mọi người trong gia đình, thay đổi các món ăn cho đỡ nhàm chán, lại giúp chủ động trong việc đi chợ, mua thực phẩm, cũng như chủ động được việc sơ chế thực phẩm, chế biến món ăn. Các bà nội trợ ở thành phố thì có thuận lợi hơn là thực phẩm thường được người bán hàng sơ chế sẵn, như cá đã mổ sẵn, gà làm sẵn, cua đã xay sẵn… Thậm chí là các loại rau, củ cũng được người bán hàng nhặt sạch, hay gọt vỏ sẵn sàng.
Tuy nhiên, ngay từ khâu sơ chế, cất trữ thực phẩm tươi phải được tiến hành một cách khoa học, bảo đảm không mất nhiều thời gian của người nội trợ khi nấu ăn. Trong quá trình nấu ăn, những người nội trợ “thạo việc” thường biết cách thực hiện quy trình một cách hợp lý để không mất quá nhiều thời gian cho việc nấu nướng.
Nhờ việc chuẩn bị tốt, quy trình thao tác hợp lý mà chỉ cần 10-20 phút là có thể chuẩn bị xong bữa ăn gia đình gồm các món cơ bản như: món cơm, món canh/rau, món mặn, món xào tổng hợp…
Dù trong hoàn cảnh bận rộn thế nào thì cũng bảo đảm bữa ăn luôn đủ 4 nhóm thực phẩm, hạn chế sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn, các đồ rau dưa muối (vì các món ăn này có hàm lượng muối cao, không tốt cho sức khỏe). ở nông thôn, mặc dù việc chợ búa không phải lúc nào cũng thuận tiện, trong nhà thì không phải ai cũng có tủ lạnh, nhưng nếu biết tận dụng mảnh vườn quanh nhà thì mùa nào thức ấy, vẫn có rau củ quả quanh năm cho bữa ăn gia đình. có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng với các gia đình có mô hình vac (vườn-ao-chuồng) thì chất lượng bữa ăn cũng như tình trạng dinh dưỡng của các thành viên trong gia đình tốt hơn rất nhiều so với các gia đình khác.
Vậy với những người luôn bận rộn với các chuyến công tác thì làm thế nào vẫn giữ được chế độ dinh dưỡng hợp lý, lành mạnh? chúng ta đã biết là khi đi công tác, có thể phải đối mặt với tần suất làm việc cao, căng thẳng, thời gian ăn uống thất thường, hoặc cũng có thể phải tham gia các bữa ăn thịnh soạn, bia rượu khó chối từ, hoặc có thể phải ăn những bữa ăn không hợp khẩu vị, hoặc nếu chúng ta đi công tác ở các vùng sâu, vùng xa, nơi mà điều kiện giao thông đi lại không thuận tiện, thì việc ăn uống, sinh hoạt sẽ có nhiều khó khăn, bất cập.
Dù bận rộn cũng bảo đảm bữa ăn luôn đủ 4 nhóm thực phẩm, hạn chế sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn, các đồ rau dưa muối vì các món ăn này có hàm lượng muối cao, không tốt cho sức khỏe.
Thực tế cho thấy, chúng ta vẫn có thể duy trì được chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hợp lý trong các điều kiện khác nhau. nếu đi ăn nhà hàng, hãy chọn những nhà hàng uy tín, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. các nhà hàng có quyền bán rất nhiều các món ăn khác nhau, từ những món ăn bình dân đến cao cấp, nhưng lựa chọn ăn món gì lại là quyền của chúng ta, do đó hãy biết cách chọn những món ăn vừa hợp khẩu vị, lành mạnh, lại hợp với túi tiền.
Nêu ưu tiên chọn các món ăn theo “mùa nào thức ấy” để bảo đảm nguồn thực phẩm luôn tươi ngon; ưu tiên các món ăn sử dụng thực phẩm bản địa, vừa không phải lo lắng nhiều về nguồn gốc thực phẩm, lại có cơ hội thưởng thức văn hóa ẩm thực đặc trưng theo các vùng miền khác nhau, ví dụ như đi vùng sông nước miền Tây, không nên bỏ qua món canh chua cá lóc, có bông điên điển, bông súng, đậu bắp… hay món lẩu mắm ở Cần Thơ với hàng chục loại rau tự nhiên thu hái dọc bên bờ Sông Cần Thơ, Sông Hậu vào mùa nước nổi. Khi gọi món ăn, cũng bảo đảm đầy đủ, cân đối các nhóm chất dinh dưỡng, hạn chế các món xào, rán, nướng, các món ăn chứa nhiều muối, các món ăn có khả năng để được lâu ngày (vì sợ rằng nhà hàng để thức ăn từ ngày này sang ngày khác, không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm), ví dụ thay vì gọi rau, dưa muối, chúng ta gọi một đĩa salad, hoặc đĩa dưa chuột tươi…
Với những bữa ăn liên hoan, tiệc tùng mà chúng ta lại là khách mời thì sao? Có điều may mắn là mặc dù trên bàn ăn có rất nhiều các món ăn khác nhau, từ sơn hào hải vị, giàu đạm, giàu chất béo, nhiều đường, mỡ, nhưng cũng có những món ăn chế biến từ rau, hoặc món tổng hợp với nhiều loại thực phẩm, ăn món gì trong số các loại thức ăn có trên bàn tiệc lại là quyền của chúng ta. Do vậy phải biết cách ăn sao cho cân đối các chất dinh dưỡng. Trong các bữa liên hoan, việc sử dụng rượu bia là khó tránh khỏi, nhưng hãy biết cách tiết chế vì sức khỏe của bản thân, hãy biết cách từ chối khéo léo trong bữa ăn, hãy gọi nước lọc thay vì nước ngọt.
Với những người có tần suất làm việc dày đặc, ít có thời gian dành cho bữa ăn, thì cũng nên hạn chế các bữa ăn thất thường về mặt thời gian, cố gắng ăn đúng bữa, cho dù có phải ăn các thức ăn nhanh, các loại bột dinh dưỡng thay thế.
Hãy biết cách duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý, lành mạnh trong mọi hoàn cảnh, dù là bận rộn, khó khăn hay ngay cả những lúc yến tiệc linh đình, tất cả là vì sức khỏe của chính chúng ta, vì chất lượng cuộc sống lâu dài của cả gia đình và xã hội.