Trong tiết giao mùa, người cao tuổi ăn uống điều độ, ăn chậm nhai kỹ và vận động nhẹ nhàng trong nhà, sinh hoạt điều độ để có sức khỏe tốt nhất đón xuân.
người cao tuổi (NCT) có những đặc điểm riêng mà tuổi trẻ chưa thể hiểu hết được. Một trong các đặc điểm đó là thích sum họp gia đình mỗi khi có chuyện vui, nhất là đến độ xuân về, Tết đến. NCT cũng rất thích được gặp gỡ bè bạn gần xa, hàng xóm láng giềng mỗi khi Tết đến để trút bầu tâm sự mà ngày thường mấy khi có dịp. Để có một cái Tết vui vẻ cho bản thân và cả gia đình thì NCT nên chọn cho mình một chế độ sinh hoạt hợp lý trong ngày Tết.
Bí quyết giúp người cao tuổi khỏe mạnh đón xuân
Một số việc cần lưu ý trong sinh hoạt thường ngày của
người cao tuổi
Thời tiết có ảnh hưởng khá nhiều đến sức khoẻ của NCT nhất là mùa đông hoặc lúc thời tiết chuyển mùa. NCT cần mặc đủ ấm cả ban ngày cũng như lúc đi ngủ, đặc biệt lưu ý ở NCT có các bệnh mạn tính như hen suyễn, bệnh dạ dày, bệnh về tim mạch (tăng huyết áp, xơ vữa động mạch). Khi ra khỏi nhà cần mặc ấm. Mùa lạnh NCT cũng có thể tập thể dục, vận động thân thể điều độ hằng ngày để khí huyết lưu thông nhưng không nên đi tập thể dục lúc quá sớm hoặc lúc thời tiết còn lạnh quá. Những lúc thời tiết lạnh, mưa phùn thì nên tập thể dục trong nhà, nơi kín gió.
Dinh dưỡng là then chốt với sức khỏe NCT
Chúng ta đều biết ăn là một nhu cầu không thể thiếu được ở bất cứ người nào và cho mọi lứa tuổi, bởi vì ăn uống là thuộc về bản năng sẵn có của con người và để duy trì sự sống. Ở NCT thì mọi cơ quan trong cơ thể đều lão hoá theo năm tháng, sức đề kháng cũng bị giảm đi một cách đáng kể so với tuổi thanh xuân. Bên cạnh đó việc ăn của NCT cũng gặp khá khó khăn nhất là để nhai nhuyễn thức ăn cũng khó hơn do răng yếu, lung lay. NCT sau ăn, thức ăn sẽ lâu được tiêu hơn do chức năng của bộ máy tiêu hoá ngày càng giảm sút, các loại men tiêu hoá cũng giảm dần. Đồng thời các chức năng của các bộ phận khác của cơ thể có liên quan đến việc tiêu hoá thức ăn cũng ngày càng hoạt động kém đi. Để có ngày Tết vui khỏe, NCT cần chú ý: cần phải ăn đủ chất như đạm (protid), đường (glucid), mỡ (lipid) và các chất khoáng, sinh tố. NCT cũng nên ăn nhiều cá, rau trong mỗi bữa ăn. Đối với cá nên dùng vài ba lần thay cho thịt trong một tuần. Cố gắng ăn nhiều rau vì trong rau ngoài các yếu tố vi chất thì rau còn chứa nhiều chất xơ giúp cho tiêu hoá thức ăn tốt hơn, tránh được táo bón. NCT cũng cần ăn các chất dễ nhai, dễ tiêu. Cần nhai thật kỹ vì nhai kỹ thì thức ăn nhuyễn và có nhiều nước nếu răng đã yếu hoặc rụng thì cần ăn thức ăn đã được nấu nhuyễn. Trong những ngày Tết, ngay cả trước và sau những ngày cận kề của Tết thì uống cũng cần được lưu tâm bởi vì trong những dịp này mỗi khi ăn được tăng lên cả số lượng lẫn chất lượng thì uống thường cũng được song hành. Trước khi dùng bữa có thể uống một ly nhỏ rượu vang để khai vị (kích thích sự thèm ăn và cơ thể sẽ tiết ra nhiều dịch vị). Rượu vang là loại rượu được khuyến cáo là tốt cho tuần hoàn, chống ôxy hoá, trung hoà các gốc tự do. Tuy vậy không nên lạm dụng, đặc biệt là NCT có bệnh về dạ dày, hen suyễn, tăng huyết áp…
Lượng nước đưa vào cơ thể NCT cũng là một việc cần lưu tâm. Trung bình nên uống một lượng nước khoảng 1,5 lít trong vòng 24 giờ, chưa kể nước có trong cơm, canh, thức ăn, rau, quả. Một số NCT do có mắc một số bệnh mạn tính nào đó thì laị kiêng khem quá mức ngay cả những ngày vui của Tết cổ truyền cũng không dám ăn, uống. Ăn, uống kiêng khem quá mức cũng có hại cho sức khỏe vì cơ thể thiếu chất dinh dưỡng. Vì vậy ăn, uống điều độ trong những ngày Tết cũng như ngày thường có ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ của NCT, do đó dinh dưỡng cho
người cao tuổi là một việc làm hết sức quan trọng trong mỗi ngày nhất là trong dịp tết đến xuân về.
PGS.TS. TTƯT. Bùi Khắc Hậu