Tăng cường hợp tác, thúc đẩy già hóa năng động trong cộng đồng ASEAN

Hội thảo được tổ chức trong khuôn khổ các sự kiện trong năm chủ tịch asean 2020 của việt nam. hội thảo có sự tham gia của 150 đại biểu thuộc 10 quốc gia asean và các đối tác theo cả hình thức trực tuyến và trực tiếp để thảo luận về thực trạng và xu hướng già hóa trong khu vực asean, tình trạng sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tâm thần cũng như nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người cao tuổi.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường phát biểu khai mạc Hội thảo. Ảnh: Chí Cường

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông trương quốc cường - thứ trưởng bộ y tế việt nam cho biết: nhờ thành tựu của phát triển kinh tế - xã hội và chăm sóc sức khỏe, tuổi thọ con người ngày càng cao, tỷ lệ người cao tuổi trong dân số ngày càng gia tăng.

già hóa dân số là một trong những biến đổi nhân khẩu có ý nghĩa và tác động lớn nhất trên thế giới hiện nay. thế kỷ 21 được coi là thế kỷ của già hóa dân số.

Theo thứ trưởng bộ y tế trương quốc cường, cộng đồng asean có quy mô dân số lớn thứ 3 thế giới, chỉ sau trung quốc và ấn độ. điều này mang đến những lợi thế nhất định cho sự phát triển kinh tế - xã hội của asean.

Các đại biểu tham dự hội thảo. từ trái sang: ông trương quốc cường - thứ trưởng bộ y tế; ông nguyễn doãn tú - tổng cục trưởng tổng cục dân số (bộ y tế); ông kidong park - trưởng đại diện tổ chức y tế thế giới tại việt nam; bà naomi kitahara - trưởng đại diện quỹ dân số liên hợp quốc tại việt nam. ảnh: chí cường

Asean hiện có hơn 45 triệu người cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên), chiếm 7% dân số asean và đang là khu vực già hóa dân số. đến năm 2050, con số này sẽ tăng lên là 132 triệu người, chiếm 16,7% dân số asean.

Các quốc gia asean đang già hóa dân số như singapore, thái lan, việt nam, malaysia sẽ trở thành các quốc gia siêu già vào năm 2050 và các quốc gia còn lại đã và đang ở thời kỳ dân số già hoặc già hóa dân số.

Cũng theo thứ trưởng trương quốc cường, việt nam chính thức bước vào thời kỳ già hóa dân số từ năm 2011 nhưng tốc độ già hóa dân số của việt nam thuộc hàng nhanh nhất thế giới. số người cao tuổi việt nam (từ 65 tuổi trở lên) chiếm 7,7% dân số, tức có 7,4 triệu người cao tuổi. riêng nhóm dân số từ 80 tuổi trở lên đã hơn 2 triệu người.

Bà naomi kitahara - trưởng đại diện quỹ dân số liên hợp quốc tại việt nam phát biểu tại hội thảo. ảnh: chí cường

Nếu các nước phát triển phải mất một thế kỷ hoặc vài thập kỷ để chuyển đổi từ 7% lên 14% dân số ở độ tuổi trên 65 như pháp (115 năm), thụy điển (85 năm), úc (73 năm), mỹ (69 năm), canada (65 năm), anh (45 năm) ...việt nam sẽ chỉ mất 18 năm.

"Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng, phát huy vai trò và chăm sóc, bảo vệ người cao tuổi trong đó có chăm sóc y tế và không ai bị bỏ lại phía sau. Dân tộc Việt Nam có truyền thống tốt đẹp từ ngàn đời nay luôn kính trọng người cao tuổi. Nhiều chính sách, chương trình chăm sóc sức khỏe, chăm sóc người cao tuổi đã được Việt Nam ban hành và thực hiện", Thứ trưởng Trương Quốc Cường nhấn mạnh.

Ông nguyễn xuân trường - vụ trưởng vụ cơ cấu và chất lượng dân số (tổng cục dân số, bộ y tế) trình bày tổng quan về già hóa dân số tại việt nam. ảnh: chí cường

Các nhà nhân khẩu học nhận định, sự chuyển đổi nhân khẩu do già hóa dân số đã, đang và sẽ tác động rất lớn đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia, mỗi xã hội, trong đó có chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Vì vậy, việc tăng cường phối hợp liên ngành cùng sự chung tay của các lĩnh vực tư nhân, các tổ chức, các bên liên quan nhằm xây dựng một xã hội già hóa năng động và khỏe mạnh là điều vô cùng quan trọng và cấp thiết.

Ths Lương Quang Đảng - Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Tổng cục Dân số, Bộ Y tế) tại Hội thảo. Ảnh: Chí Cường

Tại hội thảo, bà naomi kitahara - trưởng đại diện unfpa tại việt nam cho biết, già hóa dân số là một chủ đề không thể bỏ qua trong chương trình nghị sự phát triển bền vững năm 2030. già hóa dân số xảy ra không phải vì tỷ lệ Tu vong giảm, hay vì con người sống lâu hơn mà phần lớn là do mức sinh giảm.

Ban chủ tọa hội thảo chủ trì phiên thảo luận về việc ứng phó của hệ thống y tế trong bối cảnh già hóa dân số. ảnh: chí cường

Tất cả các quốc gia trên thế giới, bao gồm cả việt nam, phải chuẩn bị cho già hóa dân số khi các cặp vợ chồng bắt đầu có một gia đình nhỏ hơn. các quốc gia asean cần phải tính đến một mô hình mới có khả năng tích hợp vấn đề già hóa dân số với tăng trưởng kinh tế và xã hội, đồng thời đảm bảo hòa nhập xã hội cho người cao tuổi.

"Già hóa là một thắng lợi của sự phát triển. Chúng ta cần thay đổi mục tiêu từ đơn thuần hỗ trợ cho cuộc sống của người cao tuổi sang giúp đỡ người cao tuổi có một cuộc sống tích cực, để họ có thể tiếp tục đóng góp cho sự phát triển của xã hội và quốc gia", bà Naomi Kitahara nói.

Chụp ảnh nhóm các nước thành viên ASEAN. Ảnh: Chí Cường

Đặc biệt, theo Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam, năm 2020, đại dịch COVID-19 đã làm gia tăng và nêu bật tính dễ bị tổn thương cũng như những nhu cầu cụ thể của người cao tuổi. Rõ ràng, tỷ lệ Tu vong ở người cao tuổi là cao hơn, và tỷ lệ này ở người trên 80 tuổi cao gấp 5 lần mức trung bình toàn cầu.

Người cao tuổi phải được coi là một ưu tiên trong nỗ lực nhằm vượt qua đại dịch covid-19 của cộng đồng asean, nhằm đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong các hoạt động ứng phó nhân đạo cũng như trong nỗ lực phát triển.

Các nước thành viên ASEAN chụp cùng các đối tác. Ảnh: Chí Cường

Với chủ đề asean "gắn kết và đáp ứng", các đại biểu tham dự đã đưa ra các khuyến nghị về việc thúc đẩy các ứng phó có ý nghĩa quan trọng đối với tình trạng già hóa dân số – các biện pháp ứng phó dựa trên cơ sở không phân biệt đối xử và bình đẳng giúp thúc đẩy tầm nhìn về một tuổi già hạnh phúc và khỏe mạnh cho một cộng đồng asean gắn kết và đáp ứng trong việc thúc đẩy quá trình già hóa năng động và khỏe mạnh.

Mai Thùy – Chí Cường