Trong những năm qua, nhờ có sự quan tâm, giúp đỡ của lãnh đạo các cấp chính quyền, đời sống người dân tộc thiểu số ở tỉnh tuyên quang đang từng bước được chú trọng và đẩy mạnh.
Cuộc sống của người dân trên địa bàn tỉnh ngày càng có nhiều chuyển biến tích cực. tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn nhiều khó khăn cần phải khắc phục. đặc biệt, vấn đề lớn nhất hiện nay là việc nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản chưa thực sự được bà con quan tâm và chú trọng thực hiện.
Theo số liệu mới nhất, trên địa bàn tỉnh tuyên quang có 27 dân tộc thiểu số, chiếm 56,7% dân số toàn tỉnh. người dân ở đây cư trú tập trung theo thôn bản, trong đó có 699 thôn, bản đặc biệt khó khăn.
Vì sinh sống nơi vùng sâu, vùng xa, cuộc sống nhiều khó khăn vất vả, cũng như nhận thức còn hạn hẹp nên vấn nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết vẫn đang diễn ra ở nhiều nơi. theo thống kê của tỉnh, tình trạng này diễn ra nhiều và tập trung ở một số xã như xuân lập, hồng thái, kiến thiết, trung minh, hùng lợi…
Tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đồng bào dân tộc thiếu số về công tác dân số/KHHGĐ, sức khoẻ sinh sản. Ảnh: T.L
Tảo hôn và hôn nhân cận huyết khiến không những vi phạm pháp luật mà còn để lại những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài về mặt xã hội. điều này ảnh hưởng đến chất lượng dân số, gây suy thoái nòi giống, cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội và sự phát triển bền vững của các vùng dân tộc thiểu số.
Nắm bắt được những hệ lụy của vấn nạn này, trong 5 năm qua, tỉnh tuyên quang đã triển khai mô hình "giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống" nhằm thay đổi nhận thức của bà con dân tộc thiểu số về sức khỏe sinh sản cho phụ nữ.
Mô hình được triển khai trên 7 xã thuộc các huyện: lâm bình, chiêm hóa, sơn dương, hàm yên, yên lâm, na hang - đây cũng được biết đến là các huyện có nhiều trường hợp tảo hôn và hôn nhân cận huyết nhất trong tỉnh.
Mô hình này đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho người dân về tác hại của những hủ tục này đối với việc duy trì giống nòi và sức khỏe của trẻ em, phụ nữ. Bằng những hình thức truyền tải quen thuộc như treo băng rôn, khẩu hiệu, tuyên truyền qua loa phát thanh, đi đến từng nhà tư vấn,.. cùng nội dung thông tin dễ hiểu, dễ nhớ mà trong thời gian qua, tình trạng này đã giảm đáng kể.
Cụ thể, năm 2016 ở xã Trung Minh, Hùng Lợi (Yên Sơn) có 15 cặp tảo hôn, nhưng đến năm 2020 chỉ còn 5 cặp; năm 2016 ở xã Xuân Lập (Lâm Bình) có 4 cặp tảo hôn thì đến năm 2020 đã không còn trường hợp tảo hôn nào…
Song song với việc giảm thiệu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, chính quyền tỉnh tuyên quang còn chú trọng công tác chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ có thai là người dân tộc thiểu số. trước đây, do những hủ tục lạc hậu kèm nhận thức kém, người dân thường tự sinh đẻ tại nhà và mời thầy cúng đến làm lễ hoặc chữa bệnh.
Giờ đây, nhờ công tác tuyên truyền thường xuyên, đồng bào dân tộc thiểu số đã biết quan tâm, chăm sóc cho sức khỏe cho phụ nữ có thai, trẻ em sinh ra không còn tình trạng bị còi cọc và suy dinh dưỡng.
Đồng bào dân tộc thiểu số đã biết quan tâm, chăm sóc cho sức khỏe. Ảnh: T.L
Phụ nữ có thai cũng đã biết chăm lo cho sức khỏe của bản thân. Họ thường xuyên đến các trung tâm y tế để khám, theo dõi định kì và sàng lọc trước sinh để có biện pháp can thiệp kịp thời nếu xuất hiện tình trạng bệnh tật ở thai nhi.
Theo thống kế y tế của tỉnh, trong vòng 5 năm thực hiện mô hình nâng cao nhận thức về sức khỏe sinh sản này cho đồng bào dân tộc thiểu số, lượt người thường xuyên đến thăm khám ở các trung tâm sức khỏe tăng lên, trung bình 6.500 lượt mỗi năm. đây là một con số đáng mừng và cho thấy rằng các địa phương có dân tộc thiểu số hoàn toàn có thể đẩy lùi các hủ tục lạc hậu và nâng cao nhận thức cho đồng bào ở vùng sâu, vùng xa.