Viêm amidan cấp khiến bệnh nhân thường xuyên có cảm giác khó chịu, đau rát ở họng, làm ảnh hưởng đến hoạt động nhai nuốt và chất lượng cuộc sống
viêm amidan cấp khiến bệnh nhân thường xuyên có cảm giác khó chịu, đau rát ở họng, làm ảnh hưởng đến hoạt động nhai nuốt và chất lượng cuộc sống. khi không được điều trị, bệnh dễ phát triển thành viêm nhiễm mãn tính và phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm, viêm nhiễm lan rộng sang những bộ phận khác, nhiễm khuẩn huyết… vì thế bệnh nhân cần tiến hành điều trị ngay khi các triệu chứng đầu tiên phát sinh.
Bệnh viêm amidan cấp là gì?
Viêm amidan cấp tính là một bệnh lý thể hiện cho tình trạng viêm nhiễm niêm mạc amidan nằm ở phía sau hầu họng. ngoài tình trạng viêm nhiễm, niêm mạc amidan còn bị sung huyết đột ngột dẫn đến đau rát, khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động nhai nuốt.
Bệnh viêm amidan cấp tính có thể phát sinh ở bất kỳ độ tuổi nào.tuy nhiên bệnh xảy ra phổ biến nhất ở những trẻ có độ tuổi từ 5 – 15. vì thế cả người lớn và trẻ nhỏ cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị để tránh những rủi ro không mong muốn.
Mức độ nguy hiểm của bệnh viêm amidan cấp
Bệnh viêm amidan cấp tính nếu không được điều trị sẽ nhanh chóng phát triển và chuyển thành viêm nhiễm mãn tính. ở một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh sẽ có nguy cơ cao đối mặt với nhiều biến chứng được liệt kê dưới đây:
Biến chứng tại chỗ: Sỏi amidan, loét khe amidan, viêm tấy xung quanh thành họng, viêm tấy xung quanh amidan, viêm họng mãn tính.- Biến chứng kế cận: Viêm mũi xoang, viêm hạch ở cổ mãn tính, viêm thanh khí quản, viêm tai giữa.
- Biến chứng toàn thân: Viêm thận, viêm khớp, nhiễm khuẩn huyết, viêm nội mạc tâm, viêm nội mạc tim, viêm màng tim…
Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm amidan cấp
Những dấu hiệu nhận biết bệnh viêm amidan cấp tương tự như bệnh viêm họng và bệnh cảm cúm nên dễ gây nhầm lẫn. đặc trưng của thể viêm nhiễm cấp tính gồm:
Triệu chứng tại họng: Có cảm giác nóng và khô rát tại cổ họng bên trái hoặc bên phải tùy thuộc vào bên amidan bị viêm, đau rát họng, đau nhói lên tai. Cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi thực hiện hoạt động nhai nuốt, có cảm giác vướng mắc khi nuốt, ho, niêm mạc họng đỏ, lưỡi trắng.- Triệu chứng toàn thân: Rét run, sốt, có nhiệt trên 38 – 39 độ C, chán ăn, ăn không ngon miệng, đau nhức đầu, cơ thể mệt mỏi, rối loạn tiểu tiện.
- Bệnh viêm amidan cấp ở trẻ em: Amidan bị viêm có dấu hiệu sưng to, kích thước lớn khiến cổ họng bị chèn ép, amidan đỏ, thở khò khè, ngáy khi ngủ có dấu hiệu khan tiếng.
- Viêm amidan cấp mủ: Viêm nhiễm xuất hiện do nhiễm tụ cầu khuẩn và liên cầu khuẩn khiến nhiều đốm mủ trắng hình thành ở hốc amidan và miệng. Lâu ngày hình thành một lớp mủ có màu trắng bao quanh niêm mạc, amidan có dấu hiệu sưng đỏ.
- Ho: Đối với những trường hợp nặng, viêm nhiễm phát triển và lan xuống phế quản, thanh quản dẫn đến ho khan, ho có đờm, đau họng nhiều hơn khi ho.
Các triệu chứng của bệnh viêm amidan cấp tính thường bùng phát đột ngột khiến bệnh nhân khó chịu, mệt mỏi, làm ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt thường ngày và chất lượng cuộc sống.
Bệnh viêm amidan cấp xuất hiện do đâu?
Có nhiều nguyên nhân khiến bệnh viêm amidan cấp hình thành và phát triển theo chiều hướng xấu. trong đó bệnh xảy ra thường xuyên nhất do sự tác động của những nguyên nhân sau:
Nhiễm vi khuẩn, virus: Cấu tạo của amidan gồm nhiều khe và các hốc. Ăn uống kết hợp cùng với việc không vệ sinh răng miệng không sạch sẽ có thể khiến thức ăn vướng vào hốc và khe. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus xâm nhập và gây viêm. Thông thường tình trạng viêm nhiễm cấp tính sẽ xuất hiện do sự tác động của của một số loại vi khuẩn, virus gồm virus Parainfluenzae, virus Parainfluenza, liên cầu khuẩn, Adenoviruses…- Do tạng bạch huyết: Tạng bạch huyết đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phòng ngừa sự xâm nhập và gây viêm của các loại virus, vi khuẩn. Tuy nhiên do một vài nguyên nhân tác động, tổ chức này có dấu hiệu rối loạn, quá phát dẫn đến nhầm lẫn và tấn công vào amidan. Điều này khiến amidan bị viêm, tắc nghẽn đường thở và hình thành nhiều tổn thương trên niêm mạc hầu họng.
- Ảnh hưởng của thời tiết: Thời tiết đột ngột thay đổi, chuyển từ nóng sang lạnh hoặc mùa đông kéo dài có thể khiến hệ miễn dịch suy yếu. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi giúp một số tác nhân gây hại như virus, vi khuẩn, nấm men tấn công vào cơ thể và hình thành ổ viêm trên amidan.
- Nguyên nhân khác: Tình trạng viêm sưng amidan cấp tinh có thể xảy ra do người bệnh có chế độ ăn uống thiếu chất, không phù hợp, vệ sinh răng miệng kém, làm việc hoặc sinh sống tại môi trường bụi bẩn, có tiền sử mắc các bệnh lý, vấn đề liên quan đến đường hô hấp (ho gà, cúm, sởi…), cơ thể suy yếu, sức đề kháng sinh giảm…
Đường lây truyền bệnh viêm amidan cấp
Phần lớn nguyên nhân khiến bệnh viêm amidan cấp tính phát sinh và phát triển theo chiều hướng xấu là do sự tác động của các loại vi khuẩn. chính vì thế bệnh lý này cũng như vi khuẩn có khả năng lây nhiễm từ cơ thể người bệnh sang cơ thể người trưởng thành.
Để phòng ngừa lây nhiễm, bạn nên chủ động hơn trong việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa. đồng thời bảo vệ bản thân khi tiếp xúc trực tiếp với người bị viêm amidan hoặc hạn chế tiếp xúc với người bệnh.
Bệnh viêm amidan cấp được chẩn đoán như thế nào?
Để chẩn đoán chính xác bệnh viêm amidan cấp tính và phân biệt bệnh viêm amidan với những bệnh lý khác, bác sĩ chuyên khoa sẽ thực hiện:
Khám lâm sàng: Bác sĩ chuyên khoa sẽ sử dụng một loại đèn đặc biệt có tác dụng soi chiếu để quan sát những tổn thương thực thể xuất hiện ở các khoang của tai, vòm họng và mũi để xác định ổ nhiễm khuẩn. Tiếp theo bác sĩ sẽ tiến hành khám ở cổ để xác định hạch bạch huyết có bị sưng hay không, khám vùng lách có bị to bất thường hay không, nghe tiếng ran phổi.- Xét nghiệm: Tiến hành xét nghiệm dịch tiết hô hấp được lấy ra từ họng và xét nghiệm máu toàn phần để tìm và xác định nguyên nhân khiến amidan bị nhiễm khuẩn.
Phương pháp điều trị viêm amidan cấp
Tâm lý chủ quan khiến người bệnh không sớm thăm khám và điều trị, tự ý mua Thu*c chữa bệnh hay tùy tiện sử dụng các biện pháp tại nhà. việc không điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa hoặc áp dụng sai cách khiến các triệu chứng khó chịu của bệnh viêm amidan cấp trở nên nghiêm trọng hơn, xuất hiện kéo dài, thường xuyên tái phát và phát sinh biến chứng nguy hiểm.
Các phương pháp điều trị viêm amidan cấp được áp dụng phổ biến:
1. Điều trị viêm amidan cấp bằng dân gian tại nhà
Một số mẹo dân gian dưới đây có thể giúp bạn giảm nhẹ tình trạng đau rát họng và một số triệu chứng khác của bệnh:
Cách kết hợp mật ong và chanh điều trị viêm amidan cấp
Tác dụng:
Làm dịu nhanh tình trạng đau rát cổ họng, giúp hoạt động nhai nuốt diễn ra dễ dàng hơn
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Hòa tan nước cốt chanh tươi và mật ong nguyên chất vào lượng nước ấm đã chuẩn bị
Cách dùng trà gừng làm giảm đau họng do viêm amidan
Tác dụng:
Làm dịu niêm mạc họng và giảm đau
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Cạo vỏ, rửa sạch gừng và thái mỏng
Cách sát khuẩn amidan và họng bằng nước ấm pha muối loãng
Tác dụng:
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Hòa tan muối trong nước ấm
Cách dùng lá bạc hà kiểm soát triệu chứng của bệnh viêm amidan cấp
Tác dụng:
Làm mát và làm dịu niêm mạc họng
Nguyên liệu:
Cách thực hiện:
Rửa sạch lá bạc hà bằng nước muối loãng
Cách dùng nghệ điều trị viêm amidan cấp
Tác dụng:
Hỗ trợ chữa lành tổn thương ở niêm mạc họng và amidan
Cách thực hiện:
Cách thực hiện:
2. Sử dụng Thu*c điều trị viêm amidan cấp
Thông thường sau khi tiến hành thăm khám và có kết quả chẩn đoán, người bệnh sẽ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định điều trị với một số loại Thu*c thích hợp mức độ tổn thương tại amidan, thể trạng và nguyên nhân gây bệnh.
Một số loại Thu*c điều trị viêm amidan cấp thường được bác sĩ chuyên khoa chỉ định:
Thu*c giảm đau, hạ sốt: Một số loại Thu*c giảm đau, hạ sốt như Paracetamol, Efferalgan… sẽ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định đối với những trường hợp viêm nhiễm amidan kèm sốt cao và đau rát họng dữ dội.- Thu*c kháng viêm không chứa Steroid: Đối với những trường hợp amidan bị viêm do sự tác động của virus, người bệnh sẽ được bác sĩ chuyên khoa yêu cầu thêm các loại Thu*c kháng viêm không chứa Steroid vào quá trình điều trị bệnh. Loại Thu*c này được sử dụng theo phác đồ phù hợp để hạn chế gây tác dụng phụ.
- Thu*c kháng sinh toàn thân: Penicillin, erythromycin, beta-lactam, macrolid và một số loại Thu*c kháng sinh toàn thân khác sẽ được chỉ định cho những bệnh nhân bị viêm amidan do vi khuẩn xâm nhập và sinh bệnh.
- Thu*c kháng sinh tại chỗ: Một số loại Thu*c kháng sinh tại chỗ thường được sử dụng gồm Thu*c, dung dịch sát khuẩn dạng nước súc miệng, họng, viêm ngậm, dung dịch nhỏ mũi…
- Một số loại Thu*c khác: Thu*c chống phù nề, Thu*c giảm ho, Thu*c chống xung huyết… sẽ được bác sĩ chuyên khoa cân nhắc chỉ định phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.
Lưu ý an toàn:
Bệnh nhân tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng Thu*c điều trị viêm amidan. Bởi việc tùy tiện dùng Thu*c có thể dẫn đến kháng Thu*c, nhờn Thu*c, làm giảm hiệu quả của Thu*c theo thời gian. Đồng thời làm tăng nguy cơ gây hại cho thận, dạ dày và gan.
3. Phẫu thuật cắt amidan
Phẫu thuật cắt amidan sẽ được cân nhắc và chỉ định trong trường hợp các triệu chứng của bệnh tái phát dai dẳng và trở nên nghiêm trọng hơn.
Cụ thể bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bệnh nhân tiến hành hút và loại bỏ mủ khi amidan bị viêm sưng nghiêm trọng dẫn đến áp xe thành họng và xung quanh amidan. tuy nhiên nếu tình trạng viêm sưng và nhiễm khuẩn vẫn tái phát và có dấu hiệu phát sinh biến chứng, người bệnh sẽ được chỉ định cắt amidan.
Phẫu thuật cắt amidan thường khiến bệnh nhân đau đớn, thời gian hồi phục kéo dài và tiềm ẩn nhiều rủi ro. chính vì thế phẫu thuật là giải pháp cuối cùng được áp dụng khi các phương pháp điều trị bảo tồn không thể kiểm soát triệu chứng hoặc mang lại hiệu quả không như mong đợi.
Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm amidan cấp
Nguy cơ mắc bệnh viêm amidan cấp có thể giảm nếu bạn áp dụng một số biện pháp phòng ngừa sau:
Thực hiện chế độ sinh hoạt và ăn uống hợp lý. Tăng cường bổ sung những loại hoa quả, thực phẩm giàu vitamin C, kẽm, đạm và các khoáng chất để nâng cao sức khỏe tổng thể, đảm bảo hoạt động của hệ miễn dịch, chống sự xâm nhập của vi khuẩn, virus. Đồng thời ăn thức ăn mềm lỏng và dễ nuốt.
Bệnh viêm amidan cấp thường dễ kiểm soát, không gây nguy hiểm nếu sớm thăm khám và điều trị. đối với trường hợp chủ quan, bệnh có thể nhanh chóng phát triển thành thể mãn tính và phát sinh biến chứng. chính vì thế, ngay khi những biểu hiện đầu tiên xuất hiện, bạn nên đến bệnh viện để thăm khám và nhờ đến sự tư vấn điều trị của bác sĩ chuyên khoa.