4 bệnh tâm lý có thể di truyền từ đời này sang đời khác

Tìm ra tính di truyền của một số bệnh tâm lý có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Trước hết có thể giúp người bệnh xem xét và cân nhắc xem nên có con hay không. Thêm nữa, điều này giúp bố mẹ càng thấu hiểu những hành vi ban đầu của con. 
Ví dụ một đứa trẻ rất hay lo lắng căng thẳng có thể trong tương lai càng có nguy cơ mắc bệnh về tâm lý nặng hơn, chẳng hạn như chứng trầm cảm. 
Cuối cùng, nó có thể giúp người mắc căn bệnh khổ sở này có thêm một đáp án (tại sao họ lại như vậy chẳng hạn) và giúp chúng ta có thêm hy vọng điều trị.
Dưới đây là 4 loại bệnh tâm lý có khả năng di truyền từ đời này sang đời khác.
Ảnh minh họa
1. Chứng bệnh cưỡng bức
Người ta đã làm rất nhiều nghiên cứu về tính di truyền của chứng bệnh cưỡng bức. Tuy nhiên một nghiên cứu có tính quyết định chính là cuộc nghiên cứu vào năm 2000 của các nhà khoa học tại Mỹ. Những người nghiên cứu đã điều tra những người mắc chứng bệnh này ở khu vực Baltimorel và Washington, phát hiện giữa những người tự thân phát bệnh và những người có người thân mắc bệnh có liên quan chặt chẽ. 
Năm 2010, nghiên cứu tiến thêm một bước: người ta phát hiện, khả năng chứng bệnh cưỡng bức có liên quan đến một số nhiễm sắc thể nhất định. Những người mắc chứng bệnh này có những hành vi mang tính cưỡng bức và kích động không thể khống chế, vì vậy mà cuộc sống của họ gặp rất nhiều trở ngại.
Các kết quả nghiên cứu đem lại hy vọng cho thế hệ sau sẽ tìm được nguyên nhân cụ thể và phương án điều trị. Tuy nhiên, sự thật không hề đơn giản như vậy. Chứng bệnh cưỡng bức có thể do nhân tố môi trường gây ra, còn yếu tố di truyền cũng chưa được lý giải hoàn toàn tại sao và xảy ra lúc nào. Gen không phải là một đáp án hoàn chỉnh.
2. Chứng bệnh tinh thần phân liệt
Đây là một trong những bệnh tâm lý khó chẩn đoán và điều trị nhất. Người ta ngày càng tin rằng, nó có liên quan đến sự mất cân bằng hóa học ở đại não, và loại mất cân bằng này có thể di truyền. Theo số liệu cho thấy: một người có bố mẹ mắc chứng tâm thần phân liệt thì tỷ lệ cũng mắc chứng bệnh này cao đến 40%; tỷ lệ song sinh mắc bệnh là 50%.
Năm 2014, một cuộc nghiên cứu của trường đại học Havard cho thấy: Trong đại não của người mắc chứng tinh thần phân liệt, tình trạng phân cách và liên kết các nguyên tế bào thần kinh là không bình thường, thông tin truyền đi luôn bị méo mó và họ tin rằng rất có khả năng là vấn đề di truyền.
Tinh thần phân liệt là một bệnh tâm lý nặng chưa rõ nguyên nhân, phần nhiều bệnh nhân phát bệnh dần dần từ thời trẻ hoặc trong hoàn cảnh áp lực, bí bách kéo dài. Biểu hiện lâm sàng của bệnh là các trở ngại ở tri giác, tư duy, tình cảm, hành vi và hoạt động tinh thần khác.

Người bệnh thường ý thức rõ ràng, trí năng cơ bản bình thường, nhưng một số lại xuất hiện tổn hại ở chức năng nhận thức. Bệnh thường kéo dài, tái đi tái lại và tăng nặng. Một số người còn xuất hiện tình trạng thoái hóa và tê liệt thần kinh.
Ảnh minh họa
3. Chứng bệnh rối loạn lưỡng cực
Giống như tinh thần phân liệt, sự mất cân bằng hóa học rất có thể là then chốt trong chứng bệnh rối loạn lưỡng cực. Tuy vậy, có thể nhân tố môi trường cũng là tác nhân quan trọng. Tỷ lệ di truyền của chứng bệnh này rất cao, chiếm đến 89-93%. đồng thời nó cũng không do một gen đơn gây ra được. 
Điều phức tạp chính là rối loạn lưỡng cực có hai loại I và II.  Loại I là chỉ triệu chứng kích động lẫn u uất cùng phát tát và thường nặng. Loại II là chỉ triệu chứng kích động ở mức nhẹ và u uất nặng hơn. Nếu gia đình bạn có người mắc loại II thì khả năng bạn sẽ bị di truyền và phát bệnh loại II cũng có thể loại I. Ngược lại nếu gia đình có người mắc loại I thì vì nguyên do nào đó mà bạn sẽ không bị di truyền chứng bệnh này.
Rối loạn lưỡng cực thuộc về một loại trở ngại tâm lý, nó vừa có những biểu hiện bộc phát kịch liệt, lại vừa có những biểu hiện u uất trầm cảm. Nghiên cứu phát hiện, trước khi những hành vi kích động phát tát thường sẽ có những triệu chứng u uất nhẹ và tạm thời.
4. Chứng bệnh trầm cảm
Nhân tố môi trường có tác dụng trọng yếu trong việc sinh ra chứng trầm cảm, tuy nhiên yếu tố gen cũng không nằm ngoại lệ. Rất nhiều nghiên cứu cho thấy, nhiễm sắc thể “3p25-26” có thể gây ra chứng trầm cảm. Khoảng 40% người bệnh cho biết có ít nhất một người thân cận cũng mắc bệnh này.
Do vậy, trầm cảm cũng là một trong những bệnh tâm lý có thể di truyền, dù không phải là hoàn toàn. Quan trọng đó là kết quả của gen lẫn môi trường (áp lực, buồn đau, tổn thương…).

Theo Song Thương - Trí thức trẻ

Mạng Y Tế