Hút Thu*c lá thụ động là sự kết hợp khói Thu*c từ điếu Thu*c đang cháy và khói được thở ra bởi người hút Thu*c. ThS.BS Nguyễn Tuấn Lâm – Cán bộ của WHO tại Việt Nam cho biết, thành phần của khói Thu*c có đến 7000 chất hoá học, trong đó có 69 chất gây ung thư. Hút Thu*c lá là nguyên nhân gây Tu vong thứ 2 trên toàn cầu. Tu vong do Thu*c lá chiếm 1/10 tổng số Tu vong toàn cầu.
Hút Thu*c thụ động đặc biệt nguy hiểm cho trẻ em vì phổi của trẻ chưa phát triển hoàn thiện và nhạy cảm hơn với các chất kích thích và chất độc trong khói Thu*c. Trẻ có bố mẹ hút Thu*c sẽ bị giảm các chức năng của phổi và dễ gặp các vấn đề sức khoẻ. Hút Thu*c thụ động ở trẻ em có thể gây viêm đường hô hấp, hen, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS), kém phát triển chức năng phổi và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác.
“Cội nguồn của vấn đề chính là ngành công nghiệp Thu*c lá. Ngành công nghiệp Thu*c lá vẫn luôn là thách thức tại rất nhiều quốc gia. Luôn có một sự mâu thuẫn về bản chất và không thể xoá bỏ giữa lợi ích của ngành công nghiệp Thu*c lá và lợi ích của các chính sách y tế công cộng…”- chuyên gia cho biết.
Thu*c lá gây ra 6 triệu ca Tu vong mỗi năm trên thế giới. Để cứu hàng triệu mạng sống mỗi năm, các chuyên gia khuyến cáo phải thực hiện Công ước khung về kiểm soát Thu*c lá của WHO.
Tại hội thảo tăng cường hoạt động tuyên truyền về việc thực thi công ước khung về kiểm soát Thu*c lá và Luật phòng chống tác hại của Thu*c lá diễn ra ngày 27/12, ThS. Trần Thị Trang – Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết: Theo quy định của pháp luật, Thu*c lá là sản phẩm, hàng hóa cấm quảng cáo. Hành vi khuyến mại hoặc sử dụng Thu*c lá để khuyến mại dưới mọi hình thức là hành vi bị cấm trong hoạt động khuyến mại.
Quảng cáo, khuyến mại Thu*c lá; tiếp thị Thu*c lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức là hành vi bị nghiêm cấm. Các tổ chức, cá nhân kinh doanh Thu*c lá chỉ được tài trợ nhân đạo cho chương trình xóa đói, giảm nghèo; phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, thảm họa; phòng, chống buôn lậu Thu*c lá và không được thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng về việc tài trợ đó.
Đại lý bán lẻ, điểm bán lẻ Thu*c lá không được trưng bày quá một bao, một tút hoặc một hộp của một nhãn hiệu Thu*c lá.
Song, thực tiễn hiện nay vẫn tồn tại nhiều vấn đề về việc thực hiện quảng cáo, khuyến mại, tài trợ Thu*c lá như: Trưng bày quá 1 bao/tút Thu*c lá của cùng 1 nhãn hiệu Thu*c lá. Dùng mô hình sản phẩm quảng bá mặt hàng Thu*c lá. Sử dụng mô hình bao Thu*c. Thay đổi cách đóng tút Thu*c theo hướng giảm hiệu quả hình ảnh cảnh báo sức khỏe. Trưng bày giấu đi hình ảnh cảnh báo sức khỏe. Dùng đội ngũ tiếp thị bán Thu*c lá….
Theo ThS. Trang, nguyên nhân chính của tình trạng này là do nhận thức về các quy định cấm quảng cáo - khuyến mại - tài trợ Thu*c lá chưa tốt và tính tuân thủ quy định pháp luật về cấm quảng cáo - khuyến mại - tài trợ và trưng bày Thu*c lá tại điểm bán chưa cao. Lực lượng thanh tra mỏng, địa bàn rộng. Chậm triển khai trong việc xử phạt từ phía các cán bộ thực thi nhiệm vụ. Chưa đẩy mạnh sự phối hợp giữa các Sở ngành liên quan.
Đại diện Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, Điều 13 của Công ước khung về Kiểm soát Thu*c lá khuyến nghị: Các quốc gia thành viên cấm quảng cáo, khuyến mại, tài trợ Thu*c lá. Luật phòng, chống tác hại của Thu*c lá cũng nghiêm cấm các hành vi Quảng cáo, khuyến mại Thu*c lá; tiếp thị Thu*c lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức.
Năm 2016, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với các cơ quan, tổ chức hoạt động trong việc phòng, chống tác hại của Thu*c lá đã rà soát nắm bắt thông tin theo dõi báo chí và mời một số cơ quan báo chí lên trao đổi về các nội dung bài báo chưa thực hiện nghiêm các quy định.
Nguyên nhân do các quy định về đưa tin về hoạt động tài trợ chưa rõ ràng nên các báo không kỹ càng trong việc kiểm soát các tác phẩm báo chí.
Sau khi trao đổi về cơ bản các báo cũng nhất trí với Bộ sẽ nghiêm túc kiểm soát các bài báo đưa tin có liên quan đến quảng cáo, khuyến mại và tài trợ liên quan đến Thu*c lá. Gỡ các bài báo đưa tin chưa đúng theo quy định của Luật phòng, chống tác hại của Thu*c lá.
Chính phủ cũng đã có các quy định về xử phạt vi phạm hành chính: Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi quảng cáo Thu*c lá.
Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi trưng bày quá một bao hoặc một tút hoặc một hộp của một nhãn hiệu Thu*c lá.
Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi tiếp thị Thu*c lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức.
Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi thực hiện hoạt động tài trợ dưới bất kỳ hình thức nào, trừ trường hợp được phép theo quy định của pháp luật.
Phạt tiền từ 2.000 000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi không thực hiện đúng quy định về trưng bày Thu*c lá tại điểm bán hàng.