Đối với nhiều bệnh nhân covid-19, ảnh chụp x-quang vùng ngực cho ra kết quả khá giống nhau. theo đó, phổi của họ loang lổ những đốm hoặc mảng mờ vì chứa đầy chất dịch và bị viêm, đặc biệt là các khu vực dọc theo thùy dưới và vùng ngoại vi. vấn đề là bệnh viêm phổi, suy tim và các bệnh khác ở phổi cũng hiển thị tương tự trên phim x-quang. do đó, chỉ chuyên gia hoặc bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh mới có thể phân biệt giữa covid-19 và một bệnh khác ít lây nhiễm hơn.
deepcovid-xr phân biệt chính xác phim x-quang của người dương tính với covid-19 (hình a, b, c) với người không có bệnh (hình d). ảnh: northwestern university
Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí chuyên ngành x-quang radiology, các nhà khoa học tại đại học northwestern (mỹ) cho biết nền tảng trí tuệ nhân tạo (ai) mới do họ phát triển có thể phát hiện bệnh covid-19 qua phân tích phim x-quang phổi chính xác và nhanh gấp 10 lần so với các bác sĩ chuyên khoa x-quang lồng ngực. nhóm nghiên cứu tin rằng các bác sĩ có thể sử dụng thuật toán máy học có tên deepcovid-xr này để sàng lọc nhanh những bệnh nhân nhập viện vì những lý do khác, từ đó tiến hành cách ly sớm nhằm bảo vệ nhân viên y tế và các bệnh nhân khác khỏi nguy cơ lây nhiễm sars-cov-2.
Để phát triển thuật toán deepcovid-xr, các chuyên gia đã sử dụng hơn 17.000 ảnh chụp x-quang ngực - bộ dữ liệu lâm sàng lớn nhất về phim x-quang ngực được công bố từ khi có dịch covid-19, để huấn luyện và thử nghiệm hệ thống ai. trong số những hình ảnh đó, có 5.445 bệnh nhân dương tính với covid-19 trong hệ thống y tế northwestern. tiếp theo, nhóm nghiên cứu tiến hành thử nghiệm so sánh hiệu quả giữa deepcovid-xr với 5 bác sĩ giàu kinh nghiệm trong chẩn đoán bệnh tim mạch, lồng ngực qua phim x-quang, dựa trên 300 hình ảnh ngẫu nhiên lấy từ bệnh viện lake forest. kết quả cho thấy mỗi bác sĩ x-quang phải mất từ 2,5 đến 3,5 giờ đồng hồ để xem hết bộ ảnh này, trong khi hệ thống ai chỉ mất khoảng 18 phút. độ chính xác của các bác sĩ trung bình khoảng 78,5%, trong khi tỷ lệ này ở hệ thống deepcovid-xr là 82%.
“hệ thống ai không xác nhận ai đó có nhiễm virus hay không. nhưng nếu có thể xác định bệnh nhân nghi nhiễm bằng thuật toán này, chúng ta có thể tăng tốc phân loại trước khi có kết quả xét nghiệm covid-19 chính thức” - giáo sư aggelos katsaggelos, một chuyên gia ai, cho biết. theo ông, chụp x-quang là phương pháp thường quy, an toàn và rẻ tiền, trong khi hệ thống ai chỉ mất vài giây để sàng lọc một bệnh nhân và xác định xem họ có cần được cách ly ngay hay không. “chụp x-quang có thể tiết kiệm tiền và thời gian, yếu tố đặc biệt quan trọng đối với việc phòng, chống bệnh covid-19”, trưởng nhóm nghiên cứu katsaggelos nói thêm.
Các nhà nghiên cứu đại học northwestern cho biết họ đã công bố công khai thuật toán này với hy vọng các chuyên gia khác có thể tiếp tục huấn luyện nó với những nguồn dữ liệu mới. hiện tại, deepcovid-xr đang trong giai đoạn hoàn thiện và các chuyên gia hy vọng sẽ sớm ứng dụng nó vào thực tiễn, giúp sàng lọc bệnh covid-19 nhanh hơn.
HOÀNG ĐIỂU (Theo SciTechDaily, Northwestern University)