Chiều 30/9, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) tổ chức Hội thảo truyền thông, vận động giảm tiêu thụ muối để phòng, chống tăng huyết áp, đột quỵ và các bệnh không lây nhiễm khác.
Đây là một trong những sự kiện quan trọng của ngành y tế để hưởng ứng Ngày Tim mạch thế giới năm 2020 với chủ đề “Hãy dùng trái tim để đánh bại bệnh tim mạch”.
Thứ trưởng trần văn thuấn cho biết, hiện nay các bệnh tim mạch đang là nguyên nhân Tu vong hàng đầu trên thế giới, chiếm tới 30% tổng số Tu vong toàn cầu, chủ yếu là Tu vong do các bệnh mạch máu não và bệnh tim thiếu máu cục bộ.
Số liệu cũng cho thấy, trong đại dịch covid-19 đang xảy ra, đa số những người Tu vong do covid-19 đều có bệnh nền như: tăng huyết áp, bệnh tim mạch hoặc các bệnh mạn tính khác.
Chính vì vậy phòng, chống bệnh tim mạch là một chương trình y tế ưu tiên của các quốc gia, trong đó kiểm soát yếu tố nguy cơ gây bệnh tim mạch là một nội dung quan trọng, đặc biệt là nguy cơ do ăn thừa muối.
"mặc dù muối là chất vô cùng cần thiết đối với cơ thể nhưng ăn thừa muối lại là yếu tố nguy cơ chính gây tăng huyết áp, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, ngoài ra còn làm tăng nguy cơ gây ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và nhiều rối loạn cho sức khỏe khác"- gs. thuấn cảnh báo.
Theo ts. kidong park – trưởng đại diện tổ chức y tế thế giới (who) tại việt nam, ăn thừa muối làm tăng nguy cơ tăng huyết áp và các bệnh tim mạch. ước tính mỗi năm có khoảng 4,1 triệu người Tu vong trên thế giới do ăn thừa muối, trong đó, có tới 11 người Tu vong/ngày vì hấp thụ quá nhiều muối. do đó, mỗi người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ 5g muối/ngày (tương đương 1 thìa cà phê).
Để giảm ăn muối hãy:
- Giảm dần lượng muối và gia vị cho vào khi chế biến thức ăn
- Hạn chế sử dụng và hạn chế lượng muối, gia vị, nước chấm đặt trên bàn ăn trong khi ăn
- Hạn chế lựa chọn, sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp có nhiều muối và tăng cường ăn thực phẩm tự nhiên.
Điều đáng báo động là tại Việt Nam, ăn nhiều muối là nguyên nhân quan trọng góp phần làm gia tăng tỷ lệ mắc tăng huyết áp và Tu vong do các bệnh tim mạch. Hiện nay ở nước ta cứ 5 người trưởng thành thì có một người bị tăng huyết áp, cứ trong 3 trường hợp Tu vong thì có một trường hợp là do các bệnh tim mạch.
Riêng trong năm 2016, ước tính toàn quốc có tới gần 82.000 trường hợp Tu vong do tai biến mạch máu não và gần 68.000 trường hợp Tu vong do bệnh tim thiếu máu cục bộ, chiếm tới 27% tổng số ca Tu vong toàn quốc.
Theo khuyến cáo của who, mỗi người trưởng thành không nên ăn quá 5 gam muối trong một ngày để phòng, chống bệnh tật và bảo vệ sức khỏe. tuy nhiên, hiện nay đa số người dân việt nam đang ăn thừa muối. trung bình một người trưởng thành tiêu thụ tới 9,4 gam muối trong một ngày, cao gần gấp đôi so với khuyến nghị của who.
Trong khi đó, gs. thuấn cho rằng, hiểu biết về tác hại do ăn thừa muối và thực hành ăn giảm muối của người dân ở cộng đồng còn hạn chế. do vậy, thông tin, giáo dục, truyền thông có vai trò quan trọng nhằm nâng cao nhận thức của người dân để thực hiện giảm ăn muối, phòng chống bệnh tật, nâng cao sức khỏe.
Việc tiêu thụ nhiều muối khiến tỷ lệ Tu vong do bệnh tim mạch gia tăng. không chỉ vậy, người bình thường cũng có nguy cơ bị tăng huyết áp, nếu ăn ít muối, huyết áp sẽ trở về mức bình thường. vì thế, không chỉ người bệnh mắc tăng huyết áp mà tất cả người dân đều phải giảm ăn muối.
TS. Lại Đức Trường – cán bộ của WHO tại Việt Nam nhấn mạnh, nếu giảm tiêu thụ muối xuống dưới 5g/ngày thì 2,5 triệu người sẽ được cứu sống mỗi năm trên toàn cầu.
WHO đã đưa ra hướng dẫn cho người dân giảm ăn muối với tên gọi “SHAKE” gồm các biện pháp: giám sát hàm lượng muối, hợp tác với ngành công nghiệp, bành hành chuẩn về ghi nhãn dán, quảng cáo thực phẩm, truyền thông và tạo môi trường hỗ trợ.
Để phòng bệnh do ăn thừa muối, ts.bs. đỗ thị phương hà – viện dinh dưỡng quốc gia đưa ra lời khuyên, người dân cần hạn chế cho muối và gia vị chứa nhiều muối vào thực phẩm khi sơ chếm tẩm ướp, nấu nướng; tự nấu ăn tại nhà để giảm lượng muối; chấm nước mắm nhẹ tay, bỏ thói quen chấm ngập thực phẩm vào nước mắm khi ăn, pha loãng nước mắm; không rưới nước mắm, sốt kho cá, thịt vào cơm; không cố uống hết nước phở, bún, miến khi ăn ở hàng, quán,…
Ngoài ra, mỗi gia đình cần giảm ngay đồ mặn trong bữa cơm hàng ngày, đọc kỹ hàm lượng muối trên nhãn thực phẩm trước khi mua, đồng thời, sử dụng muối và gia vị mặn ít Natri.
Trong những năm qua, việt nam đã ban hành nhiều chính sách, chương trình liên quan đến chăm sóc dinh dưỡng và các biện pháp giảm tiêu thụ muối để phòng chống các bệnh tim mạch một cách hiệu quả. thủ tướng chính phủ đã phê duyệt chiến lược quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015–2025 và chương trình sức khỏe việt nam, trong đó đề ra các mục tiêu và giải pháp cụ thể để giảm mức tiêu thụ muối, tăng cường dự phòng, phát hiện sớm và quản lý điều trị tăng huyết áp và các bệnh tim mạch. năm 2018, bộ y tế đã ban hành kế hoạch quốc gia truyền thông vận động thực hiện giảm muối trong khẩu phần ăn để phòng, chống tăng huyết áp, đột quỵ và các bệnh không lây nhiễm khác.
thứ trưởng trần văn thuấn đề nghị ngành y tế các địa phương phối hợp với các ban, ngành liên quan tổ chức triển khai hiệu quả hoạt động “truyền thông giảm muối trong khẩu phần ăn để phòng, chống tăng huyết áp, bệnh tim mạch và các bệnh tật khác” trên phương tiện thông tin đại chúng và tại cộng đồng. các cơ sở y tế, đặc biệt là trạm y tế xã, tăng cường đo kiểm tra huyết áp cho mọi người dân từ 18 tuổi trở lên, kết hợp với hướng dẫn, tư vấn giảm ăn muối cho người bệnh đang được quản lý điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường và các bệnh mạn tính khác.
đối với cộng đồng, mỗi người dân cần duy trì lối sống lành mạnh vì sức khỏe, thực hiện giảm muối trong bữa ăn hằng ngày, thường xuyên đo huyết áp để dự phòng, phát hiện sớm tăng huyết áp, phòng chống hiệu quả bệnh tim mạch và các bệnh không lây nhiễm khác…