Bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 – Triệu chứng và cách điều trị

thoát vị đĩa đệm l5 s1 là dạng thoát vị thường gặp nhất. trong giai đoạn đầu bệnh thường không gây ra các triệu chứng lâm sàng. chỉ khi lượng nhân nhầy thoát ra một lượng đáng kể, người bệnh mới cảm nhận rõ các cơn đau nhức, tê bì.

Đĩa đệm L5 S1 là gì ?

Cột sống thắt lưng bao gồm hệ thống 5 đốt sống, trong đó L5 là đốt sống cuối cùng của cột sống thắt lưng. Trong khi đó, S1 lại là đốt xương đầu tiên của xương cùng ngay phía dưới L5.

L5 s1 được xem là vị trí nối kết giữa phần trên và phần dưới cơ thể. chính vì vậy mà đây là nơi chịu áp lực lớn từ trọng lượng cơ thể và các hoạt động thường ngày.

Hiểu hơn về bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng đĩa đệm bị tổn thương và thoái hóa, dẫn đến hiện tượng nhân nhầy bên trong đĩa đệm thoát ra ngoài. phần nhân nhầy này gây chèn ép lên nhiều bộ phận xương khớp và dây thần kinh lân cận, khiến bệnh nhân gặp phải các cơn đau đớn, tê bì.

Hơn nữa khi đĩa đệm bị tổn thương và tràn nhân nhầy ra bên ngoài, cấu trúc và sự cân bằng của cột sống sẽ bị phá vỡ. sự thay đổi này gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và làm giảm chức năng vận động của người bệnh.

1. Nguyên nhân

Các yếu tố có thể là nguyên nhân gây ra bệnh thoái vị đĩa đệm thắt lưng L5 S1, bao gồm:

Lão hóa

Đĩa đệm đóng vai trò giảm xóc khi cơ thể vận động. trẻ em có đĩa đệm chứa hàm lượng nước cao, điều này giúp đốt sống linh hoạt và không va chạm vào nhau khi vận động. theo thời gian, các đĩa đệm bắt đầu khô và trở nên giòn hơn do quá trình lão hóa của cơ thể.

Khi vòng ngoài của đĩa đệm thiếu đàn hồi, chúng sẽ dễ bị rách, nứt hoặc vỡ khi có áp lực vật lý lớn.

Chấn thương

Chấn thương là một trong những nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm l5 s1 khá phổ biến. chấn thương mạnh có thể khiến đĩa đệm ở vị trí l5 s1 bị tổn thương và rò rỉ dịch nhầy ra bên ngoài.

Tính chất công việc

Những người lao động nặng nhọc rất dễ mắc bệnh thoát vị đĩa đệm. thường xuyên mang vác vật nặng khiến vị trí đĩa đệm l5 s1 phải chịu áp lực và bị đè nén.

Nếu tình trạng kéo dài, đĩa đệm có thể trở nên xơ cứng và dễ bị chảy chất nhầy ra bên ngoài.

Béo phì

Béo phì không chỉ là nguyên nhân gây ra các bệnh về huyết áp, tim mạch,… trọng lượng cơ thể quá cao cũng làm tăng mức độ chèn ép lên khớp xương, đĩa đệm gây ra các vấn đề ở các cơ quan này.

Cột sống là cơ quan xương khớp nâng đỡ cơ thể, vì vậy hầu hết áp lực đều tập trung vào cơ quan này. các chuyên gia xương khớp cho rằng, người béo phì – thừa cân có nguy cơ mắc bệnh thoát vị đĩa đệm cao hơn gấp 12 lần so với người có cân nặng trung bình.

Hút Thu*c

Nicotine có trong Thu*c lá ức chế quá trình máu tuần hoàn đến cột sống. máu cung cấp oxy, hồng cầu và dưỡng chất cho xương cột sống và đĩa đệm. khi quá trình này bị ức chế, đĩa đệm không đủ dưỡng chất để tái tạo và phục hồi.

Tình trạng kéo dài khiến đĩa đệm kém đàn hồi và dễ nứt, rách hơn bình thường.

Di truyền

Thoát vị đĩa đệm l5 s1 có khả năng di truyền ở những người thân cận huyết. tuy nhiên, cơ chế di truyền của bệnh lý này vẫn chưa được nghiên cứu cụ thể.

Nếu gia đình có người mắc bệnh lý này, bạn nên thăm khám thường xuyên để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường.

2. Triệu chứng

Khi mắc bệnh thoát vị đĩa đệm thắt lưng L5 S1, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:

Đau vùng thắt lưng và mông: Như đã đề cập, phần đĩa đệm L5 S1 nằm ở cuối vùng thắt lưng. Do đó khi đĩa đệm bị thoát vị, cơn đau sẽ xuất hiện ở vùng này trước tiên.
• Cơn đau chạy dọc theo dây thần kinh: Vị trí thắt lưng là nơi bắt nguồn của dây thần kinh tọa. Do đó khi nhân nhầy từ đĩa đệm tràn ra bên ngoài, có khả năng lượng chất nhầy sẽ chèn ép lên dây thần kinh tọa và các nhánh nhỏ khác. Bạn sẽ nhận thấy cơn đau chạy dọc từ thắt lưng, xuống hông, đùi, thậm chí cả bàn chân.
• Tê, mất cảm giác ở chân: Đây là triệu chứng do nhân nhầy từ đĩa đệm chèn ép lên rễ thần kinh. Ban đầu cảm giác tê rất nhẹ và khó có thể xác định được vị trí cụ thể. Tuy nhiên khi mức độ chèn ép nặng nề, người bệnh có thể cảm giác rõ cơn tê bì. Một số trường hợp nặng nề còn dẫn đến tình trạng mất cảm giác ở chân trong một thời gian ngắn.

Hầu hết cơn đau do thoát vị đĩa đệm l5 s1 đều khởi phát và có xu hướng nặng nề khi bạn mang vác nặng hoặc thay đổi tư thế đột ngột. khi bạn nghỉ ngơi, cơn đau thường có xu hướng thuyên giảm.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể khó khăn khi vận động vùng đĩa đệm l5 s1 sau khi ngủ dậy. việc duy trì một tư thế quá lâu khiến cột sống bị cứng và khó vận động (nhất là đĩa đệm đã bị tổn thương).

Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm L5 S1

Trước khi thực hiện những xét nghiệm cần thiết, bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh lý và các triệu chứng lâm sàng. sau đó, bạn có thể được yêu cầu thực hiện những xét nghiệm sau:

Những xét nghiệm hình ảnh được thực hiện để chẩn đoán thoát vị đĩa đệm L5 S1, bao gồm:

X – Quang: Xét nghiệm này sử dụng tia X để tạo hình ảnh của vùng đốt sống thắt lưng. X – Quang được thực hiện để loại trừ các vấn đề như xương gãy, dị tật xương, nhiễm trùng, khối u trong xương,…
• MRI: Hay còn gọi là chụp cộng hưởng từ. Hình ảnh từ MRI cho phép bác sĩ quan sát chính xác nơi xảy ra thoát vị và những dây thần kinh bị ảnh hưởng.
• CT: Xét nghiệm này tạo ra hình ảnh các cơ quan trong cơ thể bằng cách sử dụng công nghệ máy tính. Chụp CT giúp bác sĩ quan sát bề mặt dọc và ngang của các cơ quan, từ đó nhận biết được những dấu hiệu bất thường

Ngoài những xét nghiệm trên, bác sĩ có thể khám thực thể để chẩn đoán bệnh lý này.

Kiểm tra thần kinh: Bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân đi bằng mũi chân để quan sát phản ứng của cơ bắp và các dây thần kinh ở chân và thắt lưng. Từ đó, có thể xác định được dây thần kinh có gặp phải vấn đề không.
• Kiểm tra phạm vi chuyển động: Thoát vị đĩa đệm khiến khả năng vận động của hông, thắt lưng giảm đi đáng kể. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện những bài tập để kiểm tra phạm vi chuyển động.
• Nâng chân: Thoát vị đĩa đệm ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở chi dưới. Vì vậy, khi người bệnh nâng chân bác sĩ có thể nhận thấy dây thần kinh suy yếu và đau đớn khi nâng chân quá mức.
• Khám vùng cột sống thắt lưng: Nhân nhầy từ đĩa đệm có thể gây viêm ở bên trong cột sống. Nếu hiện tượng viêm nặng nề, vùng da ở vị trí này có thể có dấu hiệu bất thường hoặc nhạy cảm khi chạm vào.

Trên thực tế, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện nhiều xét nghiệm, thủ thuật khác nhằm đáp ứng cho quá trình chẩn đoán.

Những phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm L5 S1

1. Dùng Thu*c

Dùng Thu*c có tác dụng làm giảm cơn đau và các triệu chứng khác do thoát vị đĩa đệm L5 S1 gây ra.

Những loại Thu*c được dùng phổ biến trong điều trị thoát vị đĩa đệm L5 S1, bao gồm:

Thu*c giảm đau thông thường (Acetaminophen):  có tác dụng giảm các cơn đau nhẹ và vừa. Acetaminophen sẽ được các bác sĩ kê toa đầu tiên khi điều trị thoát vị đĩa đệm L5 S1. Chỉ khi các triệu chứng không đáp ứng với Acetaminophen, bác sĩ mới lựa chọn một loại Thu*c khác để thay thế.
• Thu*c chống viêm không steroid (NSAID): nhóm Thu*c này không chỉ có tác dụng giảm đau, mà còn có khả năng giảm sưng, viêm ở vùng đốt sống bị thoát vị. Các NSAID thường được dùng như: aspirin, ibuprofen, naproxen,…
• Thu*c giãn cơ: Khi xương khớp bị tổn thương, cơ bắp xung quanh sẽ bị co thắt và đau đớn. Thu*c giãn cơ được điều chế với mục đích giảm sự co thắt của cơ bắp, giúp bệnh nhân xoa dịu cơn đau và các triệu chứng khác nhau.
• Thu*c steroid: Thu*c hoạt động tương tự cortisone do tuyến thượng thận tiết ra. Cortisone là hormone có khả năng ức chế hệ miễn dịch của cơ thể, từ đó làm giảm viêm, sưng ở đĩa đệm thoát vị L5 S1.

Việc sử dụng Thu*c chỉ có tác dụng hỗ trợ làm giảm các triệu chứng do thoát vị đĩa đệm l5 s1 gây ra, không có khả năng điều trị dứt điểm. do đó, chỉ nên sử dụng Thu*c khi cần thiết đồng thời phải tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.

2. Vật lý trị liệu

Nếu cơn đau xuất hiện thường xuyên hơn, bạn có thể phải thực hiện vật lý trị liệu để cải thiện tình hình.

Phương pháp này bao gồm các kỹ thuật như: chườm nóng, siêu âm, dòng điện TENs,… có tác dụng giảm đau và cải thiện khả năng vận động của người bệnh.

Ngoài ra, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện những bài tập vật lý trị liệu để cải thiện phạm vi hoạt động của đốt sống.

3. Phẫu thuật

Khi cơn đau thoát vị đĩa đệm kéo dài và có xu hướng nghiêm trọng hơn, bệnh nhân sẽ được cân nhắc để can thiệp phẫu thuật.

Phẫu thuật thường được chỉ định khi các phương pháp khác không có khả năng đáp ứng. phẫu thuật được thực hiện nhằm giảm áp lực lên rễ thần kinh ở khu vực đĩa đệm l5 s1. sau khi thực hiện phương pháp này, người bệnh sẽ có thể vận động bình thường và ít gặp những triệu chứng đau nhức như trước kia.

Ngoài những biện pháp điều trị này, người bệnh có thể cải thiện các triệu chứng của bệnh với những phương pháp khác như: châm cứu, xoa bóp, nhiệt trị liệu, túi chườm lạnh,…

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không phải tư vấn chuyên môn. Chúng tôi không đưa ra lời khuyên thay thế cho chỉ định từ nhân viên y tế!