Bệnh thủy đậu

Khoa Truyền nhiễm BV. Bạch Mai, đã tiếp nhận hàng trăm ca người lớn mắc thủy đậu">bệnh thủy đậu, Trong đó có hàng chục ca bị biến chứng nặng như: bội nhiễm nốt phỏng da, viêm phổi, viêm não, dẫn tới nguy cơ Tu vong cao.

thủy đậu là bệnh có khả năng lây nhiễm cao, chỉ cần tiếp xúc thông thường về da, chạm vào nước dịch mụn nhọt là trẻ đã có thể bị lây bệnh. Ngoài ra, bệnh còn lây qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với các dụng cụ sinh hoạt cá nhân.

thủy đậu là bệnh do virút Varicella-Zoster gây ra. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhiều nhất vẫn là trẻ em nhóm tuổi đi học. Đặc biệt trẻ em ở nhóm tuổi từ 2 - 5 là đối tượng virút này dễ thâm nhập nhất vì hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện. Thông thường mỗi người chỉ bị thủy đậu một lần và có miễn dịch ngay sau khi bị bệnh, nhưng nếu sức đề kháng yếu thì bệnh vẫn có thể tái phát.

Các triệu chứng bệnh

thủy đậu thường không phát bệnh ngay khi virút xâm nhập mà ủ bệnh chừng 13 - 15 ngày. Trẻ vẫn ăn, tham gia hoạt động vui chơi bình thường, nếu cha mẹ lơ là sẽ không nhận ra thân nhiệt trẻ có thay đổi hoặc trẻ gãi ngứa trên người. Có khi phụ huynh tình cờ phát hiện một vài nốt lốm đốm đỏ trên đầu hay ở tay trẻ, nhưng lại nghĩ rằng do côn trùng cắn, nên rửa tay và thoa Thu*c, lại vô tình làm bệnh lan nhanh hơn.

Sau thời gian ủ bệnh, trẻ sẽ có biểu hiện sốt nhẹ, sổ mũi, biếng ăn, đau nhức, ngứa và đốm đỏ mọc khắp người không theo một trình tự nào. Lúc đầu nốt đậu có màu trong, sau đó chuyển dần sang màu đục vì có mủ. Thoạt đầu trông mụn như giọt nước mà nếu lấy ngón tay căng nốt phỏng ra sẽ thấy mặt phẳng nhăn lại. Mụn có thể mọc thưa nhưng đôi khi mọc chi chít ngay cả ở niêm mạc miệng hay kết mạc mắt. Vì mụn không mọc cùng một lúc mà chia thành từng đợt cách nhau, nên có rất nhiều loại mụn trên cơ thể, nốt to, nốt nhỏ, nốt đỏ, hay đã đóng vảy.

Riêng đối với trẻ còi xương, suy dinh dưỡng thì bệnh thường nặng hơn, các nốt phỏng hay bị loét hoặc hoại tử,trẻ có thể bị viêm phổi, viêm tai giữa, viêm cầu thận cấp, viêm màng não nước trong.

Chế độ dinh dưỡng

Nếu trẻ được điều trị đúng cách thì sau khoảng 15 ngày các nốt phỏng sẽ xẹp xuống và bong vảy. Trong suốt thời gian phát bệnh, bố mẹ cần cho trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, các món ăn phải dễ tiêu, ví dụ như cháo. Theo kinh nghiệm dân gian, có một số món cháo được cho là rất tốt cho trẻ bị thủy đậu, có thể tham khảo như sau :

Cháo đậu xanh: nước đậu xanh pha với ít đường hoặc nấu cháo với các loại đậu rất mát tốt cho trẻ bệnh.

Cháo lá sen: sen được biết đến như một loại hoa đa năng vì không chỉ có hạt, nhuỵ mà lá sen cũng có thể làm thực phẩm rất ngon. Với trẻ bị thủy đậu, chỉ cần nấu 100g lá sen tươi với gạo lứt, thêm chút đường phèn, cho trẻ uống cách ngày.

Cháo lá tre: phương thức chữa bệnh được cho là rất hiệu quả. Cách làm là lấy lá tre non tươi nấu cháo. Trước đó đã rửa sạch lá tre và chần qua nước sôi để loại bỏ vi trùng trước khi nấu.

Cho trẻ dùng nước súp gà, nước hầm xương heo. Nên cho trẻ uống thường xuyên đẻ bù lại lượng nước mất do mụn vỡ. Kiêng các thức ăn mà trẻ bị dị ứng trước đó.

Bổ sung dầu ăn vào thực đơn của trẻ. Chú ý cung cấp đủ 4 nhóm thức ăn: bột đường, đạm, chất béo và vitamin khoáng tố (nhớ bổ sung kẽm). Dầu ăn còn là môi trường cho các vitamin A, D, E, F, K được hòa tan và hấp thu vào cơ thể và là nguồn dinh dưỡng không thể thiếu khi mà cơ thể trẻ đang suy yếu.

Những lưu ý trong điều trị

Trẻ em vẫn chưa ý thức được nhiều về mức độ nguy hiểm và các biến chứng của bệnh, nên vẫn hay gãi khi bị ngứa rồi vệ sinh tay chân không sạch. Khi cha mẹ không chú ý, thì nốt loét có thể bị bội nhiễm gây nhiễm khuẩn da nặng hoặc nhiễm khuẩn máu.

Đặc biệt trẻ em ở nhóm tuổi từ 2-5 là đối tượng virút này dễ thâm nhập nhấtTrẻ bị nhiễm bệnh cần được chăm sóc kỹ càng, chu đáo và cách ly tại nhà trong suốt thời gian bệnh cho tới khi hoàn toàn khỏi bệnh. Cần phải cho trẻ ở riêng với các trẻ khác, ngay cả người lớn chưa bị bệnh này cũng phải tránh, không nên chủ quan vì bệnh lan rất nhanh. Phải luôn giữ da trẻ thật sạch sẽ. Không nên cho trẻ mặc áo quá dày vì dễ cọ xát vỡ mụn. Toàn bộ quần áo phải được giặt hàng ngày bằng xà phòng và ủi trước khi mặc. Cắt móng tay, móng chân thường xuyên.

Khi nốt phỏng bị vỡ, cha mẹ chỉ nên bôi Thu*c xanh metylen. Tuyệt đối không bôi Thu*c mỡ kháng sinh và Thu*c đỏ. Nếu thực sự cần thiết thì nên hỏi bác sĩ về liều lượng sử dụng. Nếu trong trường hợp trẻ bị loét vài nốt mụn, có thể dùng nước oxy già rửa sạch vết loét và lấy bông thấm khô, và bỏ bông vào túi nilon đem bỏ thùng rác (loại nguồn lây bệnh).

Phòng bệnh

thủy đậu chưa có Thu*c đặc trị, do đó Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo tiêm vắcxin ngừa thủy đậu là cách phòng bệnh hiệu quả. Hơn 90% người đã tiêm phòng sẽ tránh được hoàn toàn căn bệnh này. Khoảng 5 - 10% còn lại có thể bị thủy đậu sau khi tiêm chủng, nhưng các trường hợp này cũng chỉ bị nhẹ, với rất ít nốt đậu (dưới 50 nốt), thường không gặp biến chứng. Trẻ từ 1 - 12 tuổi cần được tiêm một liều vắcxin để ngừa thủy đậu. Từ 13 tuổi trở lên, mỗi người cần được tiêm 2 liều, cách nhau ít nhất 6 tuần để hiệu quả phòng bệnh tốt nhất. Phụ nữ có kế hoạch sinh con nên tiêm ngừa thủy đậu trước khi mang thai 3 tháng. Riêng phụ nữ trong thời kỳ mang thai không được tiêm vắcxin này.

BS. NGÔ VĂN TUẤN

Mạng Y Tế