Bác sĩ Huỳnh Bích Thảo, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, người có rối loạn nuốt gặp khó khăn khi nuốt các chất, không chỉ thức ăn, thức uống mà còn cả khi uống Thu*c và nuốt nước bọt. Tình trạng này khiến thức ăn dễ rơi vào đường thở, có khả năng gây nghẹt thở, về lâu dài có thể gây viêm phổi tái đi tái lại.
Tình trạng nghẹn, ho, sặc, khó thở khi ăn uống làm cho người bệnh cảm thấy không muốn ăn, dẫn đến thiếu nước và chất dinh dưỡng.
| Thức ăn cho bệnh nhân sau đột quỵ cần được cắt nhỏ, nấu mềm, lỏng. Ảnh: nceasyfood |
Thức ăn cần được cắt nhỏ, nấu mềm, lỏng. Nếu người bệnh nhai khó, nuốt khó, thức ăn cần phải được xay nhuyễn.
Đối với người bệnh ho sặc, thức uống cần được chế biến đặc hơn do chất lỏng chảy nhanh hơn, khiến bệnh nhân dễ sặc hơn.
- Nếu người bệnh không thể tự ngồi, người chăm sóc nên quay đầu giường lên cao hoặc đỡ người bệnh xuống ghế có dựa lưng và chỗ đỡ tay, sử dụng gối chêm để hỗ trợ tư thế đúng và thoải mái.
- Tư thế tốt nhất là vuông góc ở hông, đầu gối và cổ chân, với bàn chân chạm sàn hoặc để trên bục nếu ngồi trên giường cao, không nên để chân lơ lửng.
- Khi người bệnh ngậm lâu, người chăm sóc nhắc người bệnh nuốt bằng lời nói hoặc bằng động tác sờ vào 2 bên má người bệnh.
- Trong khi ăn, cần tránh các yếu tố gây xao lãng như tivi, radio và đông người làm người bệnh mất tập trung.
- Vệ sinh miệng có vai trò rất quan trọng đối với người bệnh có rối loạn nuốt, các chất bẩn đóng trong miệng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Cần vệ sinh miệng cho người bệnh sau khi ăn. Nếu người bệnh không thể đánh răng và súc miệng thì cần rơ miệng để làm sạch răng, lưỡi và 2 bên má.
- Không dùng nước súc miệng có cồn vì sẽ làm khô miệng, dễ gây tình trạng viêm và nhiễm trùng cho người bệnh.
Khi ăn uống bằng đường miệng không an toàn hoặc không hiệu quả, người bệnh cần được cung cấp dinh dưỡng và nước qua ống mũi - dạ dày, hoặc truyền dịch.