Bệnh Parkinson là một bệnh mạn tính, thường gặp ở người cao tuổi. Bệnh Parkinson có thể là nguyên phát hoặc hội chứng Parkinson do hậu quả của một số bệnh lý thần kinh khác hay do tác dụng phụ của một số loại Thuốc an thần.
bệnh parkinson là một bệnh
mạn tính, thường gặp ở người cao tuổi.
bệnh parkinson có thể là nguyên phát
hoặc hội chứng Parkinson do hậu quả của một số bệnh lý thần kinh khác hay do
tác dụng phụ của một số loại Thuốc an thần. Việc xác định loại
bệnh parkinson
nguyên phát hay thứ phát giúp cho việc dùng Thuốc đúng đạt hiệu quả cao.
Mục tiêu điều trị là cải
thiện các rối loạn bệnh lý làm cản trở sinh hoạt hàng ngày, giữ cho bệnh nhân
duy trì được hoạt động càng lâu càng tốt, đồng thời hạn chế tối đa các biến
chứng bệnh.
Liệu pháp điều trị bệnh
Parkinson có hiệu quả nhất là dùng levodopa kết hợp với chất ức chế
decarboxylase ngoại biên (sinemet, madopar, atamet). Một số Thuốc khác tác động
tại synape dopaminergic cũng hữu ích, đặc biệt khi phối hợp với levodopa.
Hiện nay, ở Việt Nam,
dùng Thuốc levodopa vẫn được coi là phương pháp điều trị như tiêu chuẩn vàng
trong điều trị
bệnh parkinson. Tuy nhiên, việc dùng Thuốc dù đều đặn và đúng
chỉ định của bác sĩ cũng chỉ có hiệu quả trong khoảng 10 năm đầu. Sau vài năm,
hiệu quả của Thuốc sẽ kém đi và các triệu chứng trở nên khó kiểm soát. Mặt
khác, Thuốc cũng có thể gây một số tác dụng phụ như ảo giác, loạn động, buồn
nôn, tụt huyết áp tư thế, an thần và mất ngủ.
Một số Thuốc thuộc nhóm đồng
vận dopamin, tác dụng kích thích trực tiếp thụ thể dopamin nhưng hiệu quả giảm
triệu chứng không bằng levodopa.
Piribedil là Thuốc đồng vận
dopamin, có tác dụng kích thích thụ thể dopamin D2 hậu synape của thể vân.
Thuốc được chỉ định điều trị
bệnh parkinson giai đoạn sớm đơn trị liệu hoặc
dùng phối hợp với levodopa và các Thuốc khác.
Thuốc thuộc nhóm ức chế COMT:
là chất ức chế men Catechol O-methyl transferase (COMT) tác dụng làm tăng tính
khả dụng sinh học của levodopa và kéo dài thời gian bán hủy của nó. Thuốc cho
phép giảm liều levodopa, vì vậy, Thuốc không có hiệu quả nếu không có levodopa.
Tuy nhiên, nhóm Thuốc này có biến chứng tiêu chảy, rối loạn chức năng gan. Cần
kiểm tra men gan 2 tuần/lần.
Nhóm Thuốc kháng cholinergic
đặc biệt hữu hiệu với thể bệnh run trong Parkinson. Nói chung, nhóm Thuốc này
không nên dùng cho người già, nhất là các bệnh nhân bị rối loạn trí nhớ, u lành
tiền liệt tuyến, tăng nhãn áp.
Ngoài liệu pháp dùng Thuốc,
trên thế giới đã áp dụng điều trị phẫu thuật cho bệnh nhân Parkinson. Phương
pháp này chỉ áp dụng khi điều trị nội khoa thất bại với điều kiện bệnh nhân
không có sa sút trí tuệ rõ.
TS. Hoàng Ngọc