Ung thư tuyến nước bọt là một dạng của ung thư đầu cổ. U tuyến nước bọt chiếm 3 - 6% các trườnghợp ung thư vùng đâu cổ ở người lớn, có tần suất mắc bệnh từ 1-3 người/100.000 người/năm.
Tuy không phải là căn bệnh thường gặp trong các bệnh ung thư nhưng ung thư tuyến nước bọt có tỷlệ Tu vong cao nếu không được phát hiện kịp thời. Vì việc phát hiện ra bệnh sớm là điều kiện tiênquyết để người bệnh có nhiều cơ hội chữa khỏi căn bệnh này.
Trong cơ quan tiêu hóa, tuyến nước bọt có nhiệm vụ tiết ra nước bọt giúp tiêu hóa thức ăn và làmướt miệng, giữ cân bằng pH cho miệng.
Ung thư tuyến nước bọt phát triển từ các tuyến nước bọt lớn tại mang tai, dưới hàm và dưới lưỡi.Ngay cả những tuyến nước bọt nhỏ nằm dưới niêm mạc đường hô hấp trên và đoạn trên ống tiêu hóa cũngcó thể phát triển thành ung thư.
Những người có nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến nước bọt là người từ độ tuổi 55 đến 65. Những ulành tính thì có thể xuất hiện sớm hơn khoảng 10 năm.
Vị trí thường gặp nhất của u tuyến nước bọt là tuyến mang tai, chiếm 70-85% các trường hợp. Cácvị trí khác gồm tuyến dưới hàm (8-15%), tuyến dưới lưỡi (< 1%) và các tuyến nước bọt nhỏ thườngtập trung nhiều nhất ở vòm cứng (5-8%).
Theo kết quả nghiên cứu, tuyến nước bọt càng nhỏ thì khả năng khối u ở đó là ác tính càng lớn.Ví dụ, u tuyến mang tai có 15-25% là ác tính, u tuyến dưới hàm có 37-43% là ác tính còn u các tuyếnnước bọt nhỏ có tới trên 80% là ác tính.
Phần lớn khối u các tuyến nước bọt là lành tính. Nhưng cũng có trường hợp u lành tính chuyểnthành ác tính sau vài năm không được điều trị hoặc mổ không lấy hết u hoặc trường hợp tái phát.
Ung thư tuyến nước bọt rất khó chẩn đoán do các u nằm rải rác khắp tuyến nước bọt. Hơn nữa cáctriệu chứng lại khá nghèo nàn. Tuy nhiên, có thể dựa vào các triệu chứng sau để đặt vấn đề nghi ngờbản thân bị ung thư tuyến nước bọt:
Thông thường, bệnh nhân đến viện khi bị sưng phồng tại tuyến nước bọt, khó nuốt, đau tại nơi cótuyến nước bọt, đặc biệt là cảm giác tê, liệt nửa mặt.
Theo ghi nhận của các nhà nghiên cứu, các trường hợp có liệt mặt hầu hết đều bị ung thư, vậy nêncó thể coi liệt mặt là dấu hiệu gợi ý u ác tính ở tuyến mang tai, trong đó có ung thư tuyến nướcbọt.