Điều trị và phòng ngừa cao huyết áp

Tại sao phải điều trị huyết áp cao?

Huyết áp cao thường gây tai biến nghiêm trọng như Tu vong và hôn mê do tai biến mạch máu não, di chứng liệt nửa người, suy tim, thiếu máu cơ tim, suy thận, phình bóc tách động mạch chủ... Do đó mục đích chính của điều trị cao huyết áp là để phòng ngừa những biến chứng này.Thông qua trị số huyết áp được hạ bằng Thu*c hạ áp chúng ta có thể nhận biết huyết áp được kiểm soát tốt hay không. Tốt nhất nên đưa trị số huyết áp về < 140/85mmHg; đối với người lớn tuổi, trị số huyết áp ban đầu có thể đưa về <160/90mmHg sau đó điều chỉnh tùy theo sự chịu đựng của người bệnh.

Đo huyết áp cho bệnh nhân tại Bệnh viện Tim Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Điều trị huyết áp cao là điều trị suốt đời, do đó khi huyết áp đã trở về gần bình thường cũng không nên ngưng Thu*c hạ áp mà phải điều trị tiếp tục vì huyết áp gia tăng trở lại khi ngưng Thu*c. Cần tham vấn thường xuyên bác sĩ của bạn khi huyết áp quá cao hoặc quá thấp trong quá trình điều trị.Điều trị Thu*c hạ áp có thể phối hợp các nhóm Thu*c khác nhau để tăng hiệu quả và giảm tác dụng phụ (do sử dụng liều thấp). Cần lưu ý đến tác dụng phụ của Thu*c khi điều trị, đặc biệt là tụt huyết áp ở người lớn tuổi. Ở người lớn tuổi, bác sĩ điều trị thường cho Thu*c hạ áp với liều khởi đầu chỉ bằng nửa liều người trẻ vì người già dễ tụt huyết áp do Thu*c hơn.- Ngoài việc điều trị huyết áp, cần lưu ý điều trị các yếu tố nguy cơ khác kèm theo như tiểu đường, tăng lipid máu...Bạn sẽ được bác sĩ điều trị gì khi bị cao huyết áp?Thông thường khi đo trị số huyết áp của bạn cao >140/90mmHg với nhiều lần đo trong nhiều ngày bạn có thể được xem là bị cao huyết áp. Nếu huyết áp của bạn không cao lắm tức khoảng 140/90 - 150/95mmHg và tình trạng chung tốt và không mắc các bệnh khác làm xấu thêm tình trạng tim mạch, bạn có thể không dùng Thu*c mà cần phải điều chỉnh lối sống. Nếu huyết áp cao hơn hoặc không cải thiện thì có thể xem xét điều trị Thu*c ngay sau khi cân nhắc cẩn thận.Việc điều chỉnh lối sống bao gồm: Điều chỉnh chế độ ăn uống như giảm ăn mặn (<6g natri chlorua/ngày), giảm mỡ, giảm đường (nếu có tiểu đường), không uống quá nhiều bia rượu mặc dù uống với số lượng hạn chế cũng giúp có lợi cho sức khỏe của bạn (chừng 15ml rượu ethanol, 360ml bia/ngày).Tập thể dục đều đặn là cách thức giảm cân, hoạt động thể lực hàng ngày 30 - 45 phút hầu hết các ngày trong tuần. Ngưng hút Thu*c lá. Đời sống tinh thần thoải mái, nghỉ ngơi giải trí hợp lý.Điều trị Thu*c hạ áp: Bác sĩ của bạn sẽ xem xét điều trị bệnh cao huyết áp bằng Thu*c cho bạn khi trị số huyết áp khá cao, huyết áp cao có ảnh hưởng lên tim, mắt , thận, não hay chưa cũng như có kèm theo các bệnh liên quan khác không (tiểu đường, tăng mỡ trong máu...).Phòng tránh bệnh cao huyết ápThực hiện lối sống lành mạnh, phù hợp là một biện pháp chính để phòng ngừa cao huyết áp cũng như góp phần điều trị bệnh cao huyết áp. Sau đây là những cách để phòng tránh bệnh cao huyết áp: Giảm cân ở người thừa cân hoặc béo phì: Tăng cân trong thời gian dài là yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh. Nguy cơ này tăng dần ở phụ nữ cao tuổi, sau mãn kinh. Những người béo phì, bụng to (với vòng thắt lưng >85cm ở nữ và >98cm ở nam) cũng có nhiều khả năng bị cao huyết áp. Vì vậy cần duy trì cân nặng ở mức hợp lý.Tuân thủ chế độ ăn nhiều trái cây, rau, các thực phẩm ít chất béo, giảm ăn các loại mỡ bão hòa và mỡ toàn phần. Nên ăn 3 bữa một ngày, ăn nhiều rau xanh và trái cây vì chất xơ trong rau quả và những loại ngũ cốc thô như: gạo lứt, bắp lứt, các loại đậu có tác dụng chuyển hóa các chất béo và làm hạ huyết áp. Không dùng nhiều mỡ và chất ngọt, ăn các thức ăn có nhiều chất xơ hòa tan như: Đậu xanh quả, các loại đậu hạt, măng… Hàng ngày nên ăn khoảng 55 - 85g các chế phẩm từ sữa như phomát, sữa chua… Nên ăn chất béo có nguồn gốc thực vật, các loại dầu thực vật, dầu cá và một số hạt có chất béo như: hạt mè, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân.Bạn nên ăn nhiều cá, hải sản, giảm các loại thịt đỏ như: thịt heo, thịt bò, các loại sữa và trứng.Chế độ ăn giảm muối, giàu kali và canxi: Càng ăn ít muối, huyết áp càng thấp. Nhu cầu muối ăn trung bình của một người khoảng 15g/ngày, trong đó có tới 10g sẵn có trong thực phẩm tự nhiên, vì vậy chỉ nên bổ sung thêm một thìa cà phê muối ăn/ngày là đủ. Ngoài việc giảm lượng muối trong khi nấu nướng, nên hạn chế dùng thêm muối hoặc nước chấm ở bàn ăn, không dùng các loại thức ăn nhanh, những món ăn công nghiệp vì các loại thức ăn này có lượng muối khá cao. Hạn chế dùng các loại nước ngọt có ga, các loại bia vì có hàm lượng natri còn cao hơn so với nhiều loại thực phẩm công nghiệp khác. Bột nở, bột nổi, các loại bột làm sủi bọt cũng thuộc nhóm muối gốc natri vì vậy không nên dùng nhiều.Tăng cường hoạt động thể lực: Tăng hoạt động thể lực làm giảm bớt béo phì, cần tập thể dục đều đặn ở mức vừa phải như đi bộ nhanh hoặc bơi lội trong vòng 30 - 45 phút, 3 - 4 lần/tuần. Bỏ những thói quen xấu: Ngưng hút Thu*c là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng bệnh cao huyết áp và các bệnh tim mạch. Bớt uống rượu: Nếu dùng thường xuyên một lượng rượu nhỏ sẽ có tác dụng làm giảm các nguyên nhân gây Tu vong nói chung và do tim mạch nói riêng, nhưng nếu uống nhiều dễ làm tăng huyết áp. Không thức khuya, làm việc quá căng thẳng, ngủ ít nhất 7 giờ/ngày và ngủ đúng giờ.