Van động mạch chủ là van tim nằm giữa tâm thất trái và động mạch chủ, có nhiệm vụ kiểm soát dòng máu được bơm ra khỏi tim theo một chiều cố định. Hở là tình trạng van đóng không kín, dẫn đến một phần máu bị trào ngược trở về tim sau khi đã vào động mạch chủ. Mức độ hở van càng lớn, lượng máu trào ngược vào tim càng nhiều và mức độ nguy hiểm càng cao.
Bệnh thấp tim làm cho lá van bị dày và co rút lại - đây là nguyên nhân chủ yếu gây hở van. Các nguyên nhân khác có thể là do bẩm sinh (van động chủ chỉ có 2 lá van thay vì 3 lá), viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, hậu quả của thông liên thất. Tăng huyết áp kéo dài hoặc không điều trị tốt cũng sẽ làm gia tăng yếu tố nguy cơ làm cho van động mạch chủ bị hở. Ngoài ra, van động mạch chủ còn có thể bị hở do van bị vôi hóa.
Ngoại trừ các trường hợp cấp tính như viêm nội tâm mạc, hở van động mạch chủ có thể không có triệu chứng trong nhiều năm cho tới khi bệnh đã trở nặng, với các dấu hiệu liên quan đến ứ huyết ở phổi.
- Giai đoạn sớm, người bệnh khó thở khi gắng sức, mệt mỏi và cảm thấy kiệt sức không rõ nguyên nhân, có thể kèm theo tim đập nhanh, mạnh kèm hồi hộp đánh trống ngực.
- Khi hở van tiến triển nặng hơn, khó thở tăng lên đặc biệt là khi nằm và người bệnh có thể phải nhập viện vì các cơn khó thở kịch phát về đêm hoặc do suy tim. Lúc này bệnh đã ở giai đoạn muộn, cần phải điều trị tích cực hoặc phải thay van, nhất là khi van vừa hở vừa hẹp.
Siêu âm tim là cách đơn giản, ít tốn kém, dễ dàng phát hiện hở van động mạch chủ, kể cả giai đoạn sớm. Đồng thời phương pháp chẩn đoán này còn đánh giá được hình thái của van và cả nguyên nhân gây hở van.
Hở van động mạch chủ nguy hiểm hơn nhiều so với hở van 2 lá, 3 lá và van động mạch phổi. Do lưu lượng máu chảy qua van trên mỗi nhát bóp của tim rất lớn, nên dù hở van ở mức độ nhẹ cũng làm cho 1 lượng máu đáng kể bị rớt lại buồng tim. Từ đó gây quá tải về thể tích và áp lực cho tâm thất trái (cơ tim giãn và phì đại giảm khả năng bơm máu) và tăng nguy cơ hình thành huyết khối, rung nhĩ, viêm nội tâm mạc và suy tim.
Tỷ lệ Tu vong ở nhóm người bị hở van động mạch chủ có đau ngực là 10% mỗi năm và trên 20% mỗi năm - đối với những người có suy tim. Trường hợp đã có đau ngực thì chữa trị bằng Thu*c cũng chỉ có thể kéo dài thời gian sống thêm được khoảng 5 năm, nếu không được thay van (số liệu của Hội tim mạch học VN).
Chữa trị bằng Thu*c không thể khiến van động mạch chủ hết hở nhưng là cần thiết để giúp làm giảm nhẹ triệu chứng và kiểm soát nguyên nhân gây hở van. sử dụng Thu*c cũng chỉ là giải pháp ngắn hạn khi người bệnh hở van chưa có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhưng chưa có chỉ định phẫu thuật.
- Hở van động mạch chủ nặng xuất hiện các triệu chứng suy tim như khó thở, ho khan, đau tức ngực, mệt mỏi…
- Tâm thất trái giãn quá giới hạn cho phép (cho dù chưa có triệu chứng đau ngực, khó thở) hoặc chức năng tâm thu giảm (EF<50%)
Trong tất cả các trường hợp khi có chỉ định thay van, người bệnh không nên trì hoãn. Vì việc trì hoãn có thể làm cho cơ tâm thất trái giãn không phục hồi và khi đó việc thay van không còn ý nghĩa.
Mặc dù một lối sống khoa học, lành mạnh không ảnh hưởng trực tiếp tới việc đẩy lùi hở van động mạch chủ nhưng có thể giúp người bệnh giảm thiểu những yếu tố nguy cơ và phòng ngừa được các bệnh lý tim mạch khác.
- Tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất có lợi cho tim như: bơ, sữa chua, rau xanh, trái cây tươi, cá và các loại ngũ cốc nguyên hạt. Với những người sử dụng Thu*c chống đông kháng vitamin K, cần lưu ý hạn chế ăn các loại rau có màu xanh thẫm như rau họ cải vì sẽ làm giảm tác dụng của Thu*c kháng đông.
- Không sử dụng các chất kích thích có thể gây rối loạn nhịp tim như: Thu*c lá, rượu, bia, cà phê...
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, một số hoạt chất sinh học có trong các loại thảo dược tự nhiên có tác dụng giúp giãn mạch, giảm gánh nặng cho tim, giúp máu lưu thông qua van dễ dàng hơn; cung cấp năng lượng cho tim hoạt động, từ đó giúp làm chậm tiến triển hở van, cải thiện các triệu chứng khó thở, ho, mệt mỏi, đau ngực. Hiện nay, những loại thảo dược đó đã được kết hợp với nhau và sản xuất dưới dạng viên uống tiện dụng giúp nâng cao sức khỏe cho người bệnh tim mạch.
Ở nước ta không thiếu những sản phẩm thảo dược như vậy, nhưng điều quan trọng nhất, người bệnh phải lựa chọn đúng sản phẩm đã được nghiên cứu đánh giá để đảm bảo tính an toàn và nâng cao hiệu quả.
Chủ đề liên quan:
động mạch động mạch chủ hở van hở van động mạch chủ ích tâm khang quan trọng tim mạch van động mạch chủ