Dùng Facebook quá nhiều, thời tiết nóng bức, ăn ít cá là ba trong số nhiều nguyên nhân bất ngờ có thể dẫn đến chứng trầm cảm.
Có rất nhiều nguyên nhân phổ biến khiến con người cảm thấy chán nản và tuyệt vọng như mất người
thân, thất bại trong công việc, trục trặc tài chính hay thất nghiệp. Nhưng cũng không thiếu những
trường hợp cảm thấy buồn chán mà lại không tìm ra được nguyên do.
Trên thực tế, có thể bạn không
gặp cú sốc tinh thần hay thất bại nào cụ thể nào nhưng vẫn có những nguyên nhân bất ngờ khiến bạn
bị trầm cảm. Dưới đây là 12 nguyên nhân bất ngờ như vậy.
1. Thời tiết nóng bức
Chứng rối loạn cảm xúc theo mùa không xa lạ nhưng hầu hết chúng ta cho rằng chứng này chỉ xảy ra
vào mùa Đông lạnh, ít ai biết rằng cái nóng mùa Hè cũng có thể tấn công tâm lý con người.
Giáo sư
tâm thần học Alfred Lewy, tại ĐH Y Oregon cho biết: "Chứng rối loạn cảm xúc theo mùa sẽ
xuất hiện khi cơ thể trì hoãn việc điều chỉnh để thích nghi với thay đổi thời tiết. Lúc này hormone
Melatonin và các chất hóa học trong não sẽ bị mất cân bằng".
Cái nóng mùa Hè có thể làm bạn
thấy mệt mỏi, dễ cáu bẳn hơn. Bên cạnh đó, việc cơ thể không chịu "thức dậy" sau "giấc ngủ xuân"
lại khiến bạn khó tỉnh giấc vào bình minh mùa Hè. Bạn sẽ cảm thấy cuộc sống của mình trở nên đình
trệ và càng thêm chán nản.
2. Cai nghiện Thu*c lá
Từ lâu đã có nhiều nghiên cứu gợi ra mối liên hệ giữa việc hút Thu*c và
chứng trầm cảm nhưng đến
nay các phân tích vẫn lạc vào vòng tròn "quả trứng và con gà": Những người đang ở trong trạng thái
tâm lý không tốt thì dễ nhiễm các thói quen có hại như nghiện rượu, nghiện Thu*c, nghiện
Internet...
Và các thói xấu này, ngược lại, khiến
chứng trầm cảm càng trầm trọng hơn. Thu*c lá chứa
Nicotine có thể mang lại cảm giác khoan khoái, dễ chịu nhờ cơ chế tác động mạnh mẽ đến hoạt động
dẫn truyền thần kinh trong não, kích thích sản sinh hai hormone Dopamine và Serotonin - Đây cũng là
cơ chế hoạt động của các Thu*c chống trầm cảm.
Do đó, việc cai nghiện Thu*c có thể khiến người
nghiện cảm thấy mệt mỏi, buồn chán. Cách tốt nhất để bạn không bị lệ thuộc vào Thu*c lá là tránh xa
nó ngay từ đầu.
3. Mắc bệnh suy tuyến giáp
Bệnh suy tuyến giáp xuất hiện khi tuyến giáp - một tuyến có hình con bướm ở cổ, không sản xuất
đủ hormone tuyến giáp, và trầm cảm là một trong những triệu chứng của nó. Hormone tuyến giáp rất
"đa năng", nhưng một trong những nhiệm vụ chính của nó là hoạt động như chất dẫn truyền thần kinh
và điều chỉnh nồng độ Serotonin.
Nếu bạn có các triệu chứng sau đây cùng lúc: buồn chán, mệt mỏi,
chịu lạnh kém, táo bón… hãy nghĩ đến việc thực hiện một bài kiểm tra tuyến giáp ở bệnh viện uy tín.
Bệnh suy tuyến giáp có thể điều trị được bằng Thu*c.
4. Thiếu ngủ
Một nghiên cứu năm 2007 cho thấy khi những người khỏe mạnh bị thiếu ngủ, họ sẽ phản ứng tiêu cực
với những hình ảnh mang nội dung buồn hơn khi họ được ngủ đủ. Biểu hiện này rất giống bệnh nhân mắc
chứng trầm cảm.
Matthew Edlund - giám đốc một trung tâm y tế tại Florida nói: "Nếu bạn không
ngủ đủ, não bộ sẽ không có đủ thời gian để nghỉ ngơi và chắc chắn sẽ không thể hoạt động tốt khi
bạn tỉnh giấc. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến
chứng trầm cảm".
5. Dùng Facebook quá nhiều
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc "sa đà" trên mạng Internet và vào các mạng xã hội như
Facebook, Twitter... quá nhiều có thể gây ra trầm cảm, đặc biệt là ở tuổi mới lớn. Nghiện Internet
có thể khiến con người mất đi những kết nối ngoài đời và có những cái nhìn lệch lạc về thế giới
thật.
Một số chuyên gia còn đặt tên riêng cho hội chứng này là: "trầm cảm Facebook". Thông qua một
nghiên cứu năm 2010, các nhà nghiên nhận thấy khoảng 1,2% người ở độ tuổi 16-51 đã dành quá nhiều
thời gian cho Facebook và tỷ lệ mắc
chứng trầm cảm trong số đó cao hơn mức trung bình.
Tuy nhiên,
các nhà nghiên cứu lưu ý rằng việc dùng Internet nhiều gây ra trầm cảm hay người bị trầm cảm có xu
hướng "sa đà" vào thế giới ảo vẫn chưa được làm rõ.
6. Chương trình truyền hình hoặc bộ phim yêu thích kết thúc
Trong năm 2009, một số người hâm mộ bộ phim Avatar báo cáo rằng họ cảm thấy chán nản,
thậm chí muốn Tu tu bởi bộ phim kết thúc và họ nhận ra thế giới hư cấu của bộ phim là không có
thật. Hiện tượng tương tự cũng đã xảy ra khi serie phim Harry Potter kết thúc.
PGS.TS Emily Moyer Gusé tại ĐH bang Ohio cho biết: "Chúng ta sẽ cảm thấy đau khổ khi tìm thấy
sự đồng cảm trong một bộ phim và rồi bộ phim đó kết thúc. Thế giới hư ảo như trong phim Avtar cuốn
bạn khỏi những muộn phiền của thực tế nhưng dù sao đó cũng chỉ là phim. Bạn sẽ thất vọng khi buộc
phải đối mặt lại với cuộc sống thật của mình".
7. Nơi đang sinh sống
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng cư dân sống tại các thành phố mắc
chứng trầm cảm nhiều hơn 39%
so với khu vực nông thôn.
Một nghiên cứu năm 2011 được đăng trên tạp chí Nature đã đưa ra
lời giải thích như sau: Người dân thành thị phải vận dụng phần não bộ kiểm soát sự căng thẳng nhiều
hơn trong cuộc sống mỗi ngày. Những căng thẳng kéo dài và lặp lại là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến
trầm cảm.
Tỷ lệ trầm cảm cũng thay đổi tùy theo mức độ giàu có của các quốc gia. Tỷ lệ trầm cảm ở
các nước phát triển thấp hơn ở các nước đang phát triển. Ngay cả độ cao của vùng bạn sinh sống cũng
đóng một vai trò nhất định. Có khảo sát đã phát hiện ra rằng tỷ lệ Tu tu tăng dần lên theo độ cao
địa hình.
8. Quá nhiều sự lựa chọn
Mỗi ngày chúng ta đều phải đứng trước nhiều sự lựa chọn. Có sự lựa chọn đơn giản như ăn gì trong
bữa sáng, nhưng cũng có những sự lựa chọn phức tạp hơn như công việc và mua nhà. Đa số chúng ta đối
mặt với những sự lựa chọn đa dạng một cách bình tĩnh và có thể dễ dàng đưa ra quyết định.
Tuy
nhiên, một số người lại cảm thấy rất khổ sở mỗi khi phải đưa ra lựa chọn. Nghiên cứu cho thấy phản
ứng tâm lý này liên quan mật thiết đến nhu cầu tìm kiếm sự hoàn hảo. Một số người sẽ bị căng thẳng
khi không chắc được quyết định của mình đã là tốt nhất hay chưa.
9. Ăn ít cá
Nếu cơ thể thiếu axit béo omega-3 được tìm thấy trong cá hồi và dầu thực vật, rất có thể bạn sẽ
phải đối mặt với trầm cảm. Một nghiên cứu của Phần Lan, năm 2004 đã phát hiện mối liên quan giữa
việc ăn cá và
chứng trầm cảm ở phụ nữ.
Cá cung cấp những axit béo có khả năng điều chỉnh chất dẫn
truyền thần kinh như Serotonin. Nếu không thể ăn cá thường xuyên, bạn có thể bổ sung dầu cá thay
thế. Một nghiên cứu gần đây đã chứng minh sự hữu ích của dầu cá trong việc điều trị rối loạn lưỡng
cực.
10. Mối quan hệ anh chị em không thuận hòa
Một nghiên cứu năm 2007 trên tạp chí American Journal of Psychiatry đã phát hiện ra
rằng những người có mối quan hệ không thuận hòa với anh chị em trước năm 20 tuổi thì cũng phải đối
mặt với nguy cơ trầm cảm cao hơn. Các nhà nghiên cứu cho rằng cách anh chị em trong nhà đối xử với
nhau có thể anh hưởng đến lối giao tế của họ ngoài xã hội với bạn bè, đồng nghiệp.
11. Dùng Thu*c Tr*nh th*i
Thu*c Tr*nh th*i có chứa một phiên bản tổng hợp của Progesterone - loại hormone đã được chứng
minh là có liên quan tới
chứng trầm cảm ở phụ nữ.
GS sản khoa Hilda Hutcherson tại ĐH Columbia cho biết: "Tác dụng phụ này của Thu*c Tr*nh th*i không xảy ra với tất cả người dùng,
nhưng nếu bạn đã từng có tiền sử bệnh trầm cảm hay rối loạn cảm xúc, Thu*c Tr*nh th*i sẽ làm nặng
thêm các triệu chứng của bệnh".
12. Dùng một số loại Thu*c kê đơn
chứng trầm cảm không phải chỉ là tác dụng phụ của Thu*c Tr*nh th*i mà còn của nhiều loại Thu*c
khác. Trong số đó có Thu*c điều trị mụn trứng cá Accutane, Thu*c điều trị bệnh huyết áp Lopressor,
Thu*c điều trị bệnh mất ngủ Valium, Thu*c điều chỉnh lượng Cholestrol Lipitor…
Vì vậy, hãy đọc kĩ
các tác dụng phụ và chống chỉ định của Thu*c trước khi uống. Nếu bạn đã từng có tiền sử trầm cảm,
hãy hỏi thêm ý kiến bác sĩ.
Theo Gia đình Việt Nam