Đó là trường hợp của bà N.T.S. (53 tuổi, ngụ ở Bến Tre) vừa phải nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD) do bị nôn ra máu và đi tiêu phân đen.
Khi được dược sĩ hỏi về tiền sử sử dụng Thuốc, bà S. cho biết trước đó 4 ngày, bà có đến nhà Thuốc gần nhà để tự mua Thuốc giảm đau celecoxib uống với liều 200 mg, 2 lần/ngày vì sưng đau và bong gân ở mắt cá chân.
Hiện bà đang được điều trị bệnh tim mạch tại địa phương bằng Thuốc.
Vì chủ quan nên lúc mua Thuốc giảm đau, bà S. không thông báo cho cho dược sĩ về việc đang điều trị tăng huyết áp và rung nhĩ bằng các loại Thuốc nêu trên.
Tại BV, bà S. được bác sĩ chẩn đoán xuất huyết dạ dày nghi do Thuốc giảm đau celecoxib (nhóm NSAID).
Ngay sau đó, bà được chỉ định ngưng celecoxib và Thuốc kháng đông. Sau khi được nội soi cầm máu và điều trị nội khoa, bà S. được xuất viện trong tình trạng ổn định.
Các bác sĩ cho biết, bà S. đang được điều trị bệnh tim mạch với Thuốc kháng đông là rivaroxaban có nguy cơ gây xuất huyết, trong khi Thuốc giảm đau bà tự ý mua và sử dụng là celecoxib - một Thuốc giảm đau nhóm NSAID với tác dụng phụ điển hình là gây viêm loét dạ dày và nặng hơn có thể gây xuất huyết đường tiêu hóa.
Việc kết hợp hai Thuốc như vậy sẽ làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa. Trường hợp của bà S. cho thấy, việc trao đổi với bác sĩ và dược sĩ về tất cả các Thuốc mà người bệnh đang dùng là vô cùng quan trọng.
Nếu bà S. được tham vấn kĩ với bác sĩ và dược sĩ, bà có thể được tư vấn sử dụng biện pháp giảm đau không dùng Thuốc như chườm đá chỗ bong gân hoặc nếu đau nhiều có thể thử giảm đau với paracetamol trước.
PGS Đặng Nguyễn Đoan Trang, Trưởng khoa Dược của BV cho biết, hiện nay người bệnh thường có thói quen tự mua các Thuốc giảm đau ở nhà Thuốc mà không cần sự tư vấn của dược sĩ, bác sĩ hoặc sử dụng Thuốc giảm đau không đúng như sử dụng quá liều, tự ý ngưng Thuốc…
Một số người bệnh vì ngại đi tái khám định kỳ nên tự mua Thuốc giảm đau theo đơn Thuốc cũ để sử dụng (như các trường hợp viêm khớp, thoái hóa khớp) mà không biết rằng tình trạng bệnh sẽ diến biến khác nhau theo thời gian, cần được bác sĩ điều chỉnh lại Thuốc để đảm bảo hiệu quả, hạn chế tối đa những tác dụng phụ có thể gặp phải.
Một số thống kê trên thế giới đã cho thấy tình trạng báo động cũng như những hậu quả khôn lường từ việc sử dụng không hợp lý Thuốc giảm đau.
Tại Anh, trong số các trường hợp nhập viện do tác dụng phụ của Thuốc, số trường hợp liên quan đến Thuốc giảm đau nhóm NSAID chiếm đến 30%.
Tại Mỹ, opioid là một trong 4 nhóm Thuốc chiếm tỷ lệ cao nhất trong số các nguyên nhân nhập cấp cứu liên quan đến sử dụng Thuốc.
Nhóm Thuốc này cũng là nguyên nhân gây ra gần 70% tổng số ca Tu vong do sử dụng Thuốc quá liều và khiến việc lạm dụng opioid trở thành một vấn nạn tại đây.
Có thể thấy, việc sử dụng Thuốc giảm đau được xem là "con dao hai lưỡi", nếu không sử dụng hợp lý sẽ để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng.
Theo bác sĩ để sử dụng Thuốc giảm đau hợp lý, hiệu quả và an toàn, người bệnh không nên tự ý sử dụng Thuốc giảm đau mà phải có sự tư vấn của bác sĩ hoặc dược sĩ.
Đồng thời, người bệnh cần cung cấp đầy đủ thông tin cho các bác sĩ và dược sĩ về triệu chứng, mức độ đau, tiền sử dùng Thuốc điều trị… để giúp lựa chọn loại Thuốc giảm đau phù hợp, tránh các biến chứng có thể xảy ra.
Bên cạnh đó, cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng Thuốc như: không được tự ý nhai, bẻ hay nghiền viên Thuốc; không tự thay đổi liều sử dụng, mua thêm Thuốc hay ngưng Thuốc đột ngột.
Người bệnh nên chủ động kiểm tra thành phần hoạt chất trên bao bì Thuốc hoặc tờ hướng dẫn sử dụng để tránh uống nhiều chế phẩm có cùng hoạt chất để tránh nguy cơ quá liều do uống nhiều Thuốc cùng một lúc.
Nên đọc tờ hướng dẫn sử dụng Thuốc để biết thêm một số thông tin như các chống chỉ định, liều dùng tối đa, tác dụng phụ có thể xảy ra và ghi nhớ thời điểm dùng Thuốc để kịp thời thông báo cho bác sĩ nếu có bất thường xảy ra.
Chủ đề liên quan:
bệnh tim mạch đại học y dược điều trị tăng huyết áp lạm dụng thuốc nhập viện cấp cứu thuốc giảm đau